սրել
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian սրեմ (srem, “to sharpen”), from սուր (sur, “sharp”).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [səˈɾel]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [səˈɾel]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Verb edit
սրել • (srel)
- to sharpen
- (figuratively) to intensify, heighten, sharpen; to bring to a head
- (figuratively) to worsen, aggravate, exacerbate
- (card games, belote coinchée) to call a surcoinche (see քուանշ (kʻuanš))
Inflection edit
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | սրել (srel) | imperfective converb | սրում (srum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | սրվել (srvel) | simultaneous converb | սրելիս (srelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | սրել (srel) | ||||
| aorist stem | սր- (sr-) | future converb I | սրելու (srelu) | ||||
| resultative participle | սրած (srac) | future converb II | սրելիք (srelikʻ) | ||||
| subject participle | սրող (sroġ) | connegative converb | սրի (sri) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | սրում եմ (srum em) | սրում ես (srum es) | սրում է (srum ē) | սրում ենք (srum enkʻ) | սրում եք (srum ekʻ) | սրում են (srum en) | |
| past imperfective | սրում էի (srum ēi) | սրում էիր (srum ēir) | սրում էր (srum ēr) | սրում էինք (srum ēinkʻ) | սրում էիք (srum ēikʻ) | սրում էին (srum ēin) | |
| future | սրելու եմ (srelu em) | սրելու ես (srelu es) | սրելու է (srelu ē) | սրելու ենք (srelu enkʻ) | սրելու եք (srelu ekʻ) | սրելու են (srelu en) | |
| past future | սրելու էի (srelu ēi) | սրելու էիր (srelu ēir) | սրելու էր (srelu ēr) | սրելու էինք (srelu ēinkʻ) | սրելու էիք (srelu ēikʻ) | սրելու էին (srelu ēin) | |
| present perfect | սրել եմ (srel em) | սրել ես (srel es) | սրել է (srel ē) | սրել ենք (srel enkʻ) | սրել եք (srel ekʻ) | սրել են (srel en) | |
| pluperfect | սրել էի (srel ēi) | սրել էիր (srel ēir) | սրել էր (srel ēr) | սրել էինք (srel ēinkʻ) | սրել էիք (srel ēikʻ) | սրել էին (srel ēin) | |
| aorist (past perfective) | սրեցի, սրի* (srecʻi, sri*) | սրեցիր, սրիր* (srecʻir, srir*) | սրեց (srecʻ) | սրեցինք, սրինք* (srecʻinkʻ, srinkʻ*) | սրեցիք, սրիք* (srecʻikʻ, srikʻ*) | սրեցին, սրին* (srecʻin, srin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | սրեմ (srem) | սրես (sres) | սրի (sri) | սրենք (srenkʻ) | սրեք (srekʻ) | սրեն (sren) | |
| past | սրեի (srei) | սրեիր (sreir) | սրեր (srer) | սրեինք (sreinkʻ) | սրեիք (sreikʻ) | սրեին (srein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կսրեմ (ksrem) | կսրես (ksres) | կսրի (ksri) | կսրենք (ksrenkʻ) | կսրեք (ksrekʻ) | կսրեն (ksren) | |
| past | կսրեի (ksrei) | կսրեիր (ksreir) | կսրեր (ksrer) | կսրեինք (ksreinkʻ) | կսրեիք (ksreikʻ) | կսրեին (ksrein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | սրի՛ր, սրի՛* (srír, srí*) | — | — | սրե՛ք, սրեցե՛ք** (srékʻ, srecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չսրել (čʻsrel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չսրած (čʻsrac) | ||||||
| subject participle | չսրող (čʻsroġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ սրում (čʻem srum) | չես սրում (čʻes srum) | չի սրում (čʻi srum) | չենք սրում (čʻenkʻ srum) | չեք սրում (čʻekʻ srum) | չեն սրում (čʻen srum) | |
| past imperfective | չէի սրում (čʻēi srum) | չէիր սրում (čʻēir srum) | չէր սրում (čʻēr srum) | չէինք սրում (čʻēinkʻ srum) | չէիք սրում (čʻēikʻ srum) | չէին սրում (čʻēin srum) | |
| future | չեմ սրելու (čʻem srelu) | չես սրելու (čʻes srelu) | չի սրելու (čʻi srelu) | չենք սրելու (čʻenkʻ srelu) | չեք սրելու (čʻekʻ srelu) | չեն սրելու (čʻen srelu) | |
| past future | չէի սրելու (čʻēi srelu) | չէիր սրելու (čʻēir srelu) | չէր սրելու (čʻēr srelu) | չէինք սրելու (čʻēinkʻ srelu) | չէիք սրելու (čʻēikʻ srelu) | չէին սրելու (čʻēin srelu) | |
| present perfect | չեմ սրել (čʻem srel) | չես սրել (čʻes srel) | չի սրել (čʻi srel) | չենք սրել (čʻenkʻ srel) | չեք սրել (čʻekʻ srel) | չեն սրել (čʻen srel) | |
| pluperfect | չէի սրել (čʻēi srel) | չէիր սրել (čʻēir srel) | չէր սրել (čʻēr srel) | չէինք սրել (čʻēinkʻ srel) | չէիք սրել (čʻēikʻ srel) | չէին սրել (čʻēin srel) | |
| aorist (past perfective) | չսրեցի, չսրի* (čʻsrecʻi, čʻsri*) | չսրեցիր, չսրիր* (čʻsrecʻir, čʻsrir*) | չսրեց (čʻsrecʻ) | չսրեցինք, չսրինք* (čʻsrecʻinkʻ, čʻsrinkʻ*) | չսրեցիք, չսրիք* (čʻsrecʻikʻ, čʻsrikʻ*) | չսրեցին, չսրին* (čʻsrecʻin, čʻsrin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չսրեմ (čʻsrem) | չսրես (čʻsres) | չսրի (čʻsri) | չսրենք (čʻsrenkʻ) | չսրեք (čʻsrekʻ) | չսրեն (čʻsren) | |
| past | չսրեի (čʻsrei) | չսրեիր (čʻsreir) | չսրեր (čʻsrer) | չսրեինք (čʻsreinkʻ) | չսրեիք (čʻsreikʻ) | չսրեին (čʻsrein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ սրի (čʻem sri) | չես սրի (čʻes sri) | չի սրի (čʻi sri) | չենք սրի (čʻenkʻ sri) | չեք սրի (čʻekʻ sri) | չեն սրի (čʻen sri) | |
| past | չէի սրի (čʻēi sri) | չէիր սրի (čʻēir sri) | չէր սրի (čʻēr sri) | չէինք սրի (čʻēinkʻ sri) | չէիք սրի (čʻēikʻ sri) | չէին սրի (čʻēin sri) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ սրիր, մի՛ սրի* (mí srir, mí sri*) | — | — | մի՛ սրեք, մի՛ սրեցեք** (mí srekʻ, mí srecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | սրել (srel) | |||
| dative | սրելու (srelu) | |||
| ablative | սրելուց (srelucʻ) | |||
| instrumental | սրելով (srelov) | |||
| locative | սրելում (srelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | սրելը/սրելն (srelə/sreln) | |||
| dative | սրելուն (srelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | սրելս (srels) | |||
| dative | սրելուս (srelus) | |||
| ablative | սրելուցս (srelucʻs) | |||
| instrumental | սրելովս (srelovs) | |||
| locative | սրելումս (srelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | սրելդ (sreld) | |||
| dative | սրելուդ (srelud) | |||
| ablative | սրելուցդ (srelucʻd) | |||
| instrumental | սրելովդ (srelovd) | |||
| locative | սրելումդ (srelumd) | |||
Derived terms edit
References edit
- “սրել”, in Žamanakakicʻ hayocʻ lezvi bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980
- Aġayan, Ēduard (1976) “սրել”, in Ardi hayereni bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Hayastan
- Malxaseancʻ, Stepʻan (1944–1945) “սրել”, in Hayerēn bacʻatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), Yerevan: State Publishing House