տնտղել
Armenian
editAlternative forms
editEtymology
editInherited from Middle Armenian տնտղել (tntġel), according to Ačaṙean a reduplication of Old Armenian տղեմ (tłem).
Pronunciation
edit- (Eastern Armenian) IPA(key): /təntəˈʁel/, [təntəʁél]
- (Western Armenian) IPA(key): /dəndəˈʁel/, [dəndəʁél]
Verb
editտնտղել • (tntġel)
- to look at intently, to examine, to inspect, to observe
- to look round, to search
- to weigh up something in hand
- to ponder, to consider, to weigh up
- to touch, to feel
Inflection
edit-el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | տնտղել (tntġel) | imperfective converb | տնտղում (tntġum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | — | simultaneous converb | տնտղելիս (tntġelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | տնտղել (tntġel) | ||||
| aorist stem | տնտղ- (tntġ-) | future converb I | տնտղելու (tntġelu) | ||||
| resultative participle | տնտղած (tntġac) | future converb II | տնտղելիք (tntġelikʻ) | ||||
| subject participle | տնտղող (tntġoġ) | connegative converb | տնտղի (tntġi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | տնտղում եմ (tntġum em) | տնտղում ես (tntġum es) | տնտղում է (tntġum ē) | տնտղում ենք (tntġum enkʻ) | տնտղում եք (tntġum ekʻ) | տնտղում են (tntġum en) | |
| past imperfective | տնտղում էի (tntġum ēi) | տնտղում էիր (tntġum ēir) | տնտղում էր (tntġum ēr) | տնտղում էինք (tntġum ēinkʻ) | տնտղում էիք (tntġum ēikʻ) | տնտղում էին (tntġum ēin) | |
| future | տնտղելու եմ (tntġelu em) | տնտղելու ես (tntġelu es) | տնտղելու է (tntġelu ē) | տնտղելու ենք (tntġelu enkʻ) | տնտղելու եք (tntġelu ekʻ) | տնտղելու են (tntġelu en) | |
| past future | տնտղելու էի (tntġelu ēi) | տնտղելու էիր (tntġelu ēir) | տնտղելու էր (tntġelu ēr) | տնտղելու էինք (tntġelu ēinkʻ) | տնտղելու էիք (tntġelu ēikʻ) | տնտղելու էին (tntġelu ēin) | |
| present perfect | տնտղել եմ (tntġel em) | տնտղել ես (tntġel es) | տնտղել է (tntġel ē) | տնտղել ենք (tntġel enkʻ) | տնտղել եք (tntġel ekʻ) | տնտղել են (tntġel en) | |
| pluperfect | տնտղել էի (tntġel ēi) | տնտղել էիր (tntġel ēir) | տնտղել էր (tntġel ēr) | տնտղել էինք (tntġel ēinkʻ) | տնտղել էիք (tntġel ēikʻ) | տնտղել էին (tntġel ēin) | |
| aorist (past perfective) | տնտղեցի, տնտղի* (tntġecʻi, tntġi*) | տնտղեցիր, տնտղիր* (tntġecʻir, tntġir*) | տնտղեց (tntġecʻ) | տնտղեցինք, տնտղինք* (tntġecʻinkʻ, tntġinkʻ*) | տնտղեցիք, տնտղիք* (tntġecʻikʻ, tntġikʻ*) | տնտղեցին, տնտղին* (tntġecʻin, tntġin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | տնտղեմ (tntġem) | տնտղես (tntġes) | տնտղի (tntġi) | տնտղենք (tntġenkʻ) | տնտղեք (tntġekʻ) | տնտղեն (tntġen) | |
| past | տնտղեի (tntġei) | տնտղեիր (tntġeir) | տնտղեր (tntġer) | տնտղեինք (tntġeinkʻ) | տնտղեիք (tntġeikʻ) | տնտղեին (tntġein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կտնտղեմ (ktntġem) | կտնտղես (ktntġes) | կտնտղի (ktntġi) | կտնտղենք (ktntġenkʻ) | կտնտղեք (ktntġekʻ) | կտնտղեն (ktntġen) | |
| past | կտնտղեի (ktntġei) | կտնտղեիր (ktntġeir) | կտնտղեր (ktntġer) | կտնտղեինք (ktntġeinkʻ) | կտնտղեիք (ktntġeikʻ) | կտնտղեին (ktntġein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | տնտղի՛ր, տնտղի՛* (tntġír, tntġí*) | — | — | տնտղե՛ք, տնտղեցե՛ք** (tntġékʻ, tntġecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
-el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չտնտղել (čʻtntġel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չտնտղած (čʻtntġac) | ||||||
| subject participle | չտնտղող (čʻtntġoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ տնտղում (čʻem tntġum) | չես տնտղում (čʻes tntġum) | չի տնտղում (čʻi tntġum) | չենք տնտղում (čʻenkʻ tntġum) | չեք տնտղում (čʻekʻ tntġum) | չեն տնտղում (čʻen tntġum) | |
| past imperfective | չէի տնտղում (čʻēi tntġum) | չէիր տնտղում (čʻēir tntġum) | չէր տնտղում (čʻēr tntġum) | չէինք տնտղում (čʻēinkʻ tntġum) | չէիք տնտղում (čʻēikʻ tntġum) | չէին տնտղում (čʻēin tntġum) | |
| future | չեմ տնտղելու (čʻem tntġelu) | չես տնտղելու (čʻes tntġelu) | չի տնտղելու (čʻi tntġelu) | չենք տնտղելու (čʻenkʻ tntġelu) | չեք տնտղելու (čʻekʻ tntġelu) | չեն տնտղելու (čʻen tntġelu) | |
| past future | չէի տնտղելու (čʻēi tntġelu) | չէիր տնտղելու (čʻēir tntġelu) | չէր տնտղելու (čʻēr tntġelu) | չէինք տնտղելու (čʻēinkʻ tntġelu) | չէիք տնտղելու (čʻēikʻ tntġelu) | չէին տնտղելու (čʻēin tntġelu) | |
| present perfect | չեմ տնտղել (čʻem tntġel) | չես տնտղել (čʻes tntġel) | չի տնտղել (čʻi tntġel) | չենք տնտղել (čʻenkʻ tntġel) | չեք տնտղել (čʻekʻ tntġel) | չեն տնտղել (čʻen tntġel) | |
| pluperfect | չէի տնտղել (čʻēi tntġel) | չէիր տնտղել (čʻēir tntġel) | չէր տնտղել (čʻēr tntġel) | չէինք տնտղել (čʻēinkʻ tntġel) | չէիք տնտղել (čʻēikʻ tntġel) | չէին տնտղել (čʻēin tntġel) | |
| aorist (past perfective) | չտնտղեցի, չտնտղի* (čʻtntġecʻi, čʻtntġi*) | չտնտղեցիր, չտնտղիր* (čʻtntġecʻir, čʻtntġir*) | չտնտղեց (čʻtntġecʻ) | չտնտղեցինք, չտնտղինք* (čʻtntġecʻinkʻ, čʻtntġinkʻ*) | չտնտղեցիք, չտնտղիք* (čʻtntġecʻikʻ, čʻtntġikʻ*) | չտնտղեցին, չտնտղին* (čʻtntġecʻin, čʻtntġin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չտնտղեմ (čʻtntġem) | չտնտղես (čʻtntġes) | չտնտղի (čʻtntġi) | չտնտղենք (čʻtntġenkʻ) | չտնտղեք (čʻtntġekʻ) | չտնտղեն (čʻtntġen) | |
| past | չտնտղեի (čʻtntġei) | չտնտղեիր (čʻtntġeir) | չտնտղեր (čʻtntġer) | չտնտղեինք (čʻtntġeinkʻ) | չտնտղեիք (čʻtntġeikʻ) | չտնտղեին (čʻtntġein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ տնտղի (čʻem tntġi) | չես տնտղի (čʻes tntġi) | չի տնտղի (čʻi tntġi) | չենք տնտղի (čʻenkʻ tntġi) | չեք տնտղի (čʻekʻ tntġi) | չեն տնտղի (čʻen tntġi) | |
| past | չէի տնտղի (čʻēi tntġi) | չէիր տնտղի (čʻēir tntġi) | չէր տնտղի (čʻēr tntġi) | չէինք տնտղի (čʻēinkʻ tntġi) | չէիք տնտղի (čʻēikʻ tntġi) | չէին տնտղի (čʻēin tntġi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ տնտղիր, մի՛ տնտղի* (mí tntġir, mí tntġi*) | — | — | մի՛ տնտղեք, մի՛ տնտղեցեք** (mí tntġekʻ, mí tntġecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | տնտղել (tntġel) | |||
| dative | տնտղելու (tntġelu) | |||
| ablative | տնտղելուց (tntġelucʻ) | |||
| instrumental | տնտղելով (tntġelov) | |||
| locative | տնտղելում (tntġelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | տնտղելը/տնտղելն (tntġelə/tntġeln) | |||
| dative | տնտղելուն (tntġelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | տնտղելս (tntġels) | |||
| dative | տնտղելուս (tntġelus) | |||
| ablative | տնտղելուցս (tntġelucʻs) | |||
| instrumental | տնտղելովս (tntġelovs) | |||
| locative | տնտղելումս (tntġelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | տնտղելդ (tntġeld) | |||
| dative | տնտղելուդ (tntġelud) | |||
| ablative | տնտղելուցդ (tntġelucʻd) | |||
| instrumental | տնտղելովդ (tntġelovd) | |||
| locative | տնտղելումդ (tntġelumd) | |||
Derived terms
editReferences
edit- Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “տնտղել”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 415a
- Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “տղել”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, pages 413–414
- Sargsyan, Artem et al., editors (2001–2012), “տնտղել”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), Yerevan: Hayastan