ցերեկ

Armenian

Etymology

Inherited from Old Armenian ցերեկ (cʻerek).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /t͡sʰeˈɾek/, [t͡sʰeɾék]
• (Western Armenian) IPA^(key): /t͡seˈɾeɡ/, [t͡sʰeɾéɡ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Noun

ցերեկ • (cʻerek)

1. daytime, day, morning or afternoon

   Synonyms: օր (ōr), (archaic) տիվ (tiv)

Declension

va-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	ցերեկ (cʻerek)	ցերեկներ (cʻerekner)
dative	ցերեկվա (cʻerekva)	ցերեկների (cʻerekneri)
ablative	ցերեկվանից (cʻerekvanicʻ)	ցերեկներից (cʻereknericʻ)
instrumental	ցերեկով (cʻerekov)	ցերեկներով (cʻereknerov)
locative	-	ցերեկներում (cʻereknerum)
	definite forms
nominative	ցերեկը/ցերեկն (cʻerekə/cʻerekn)	ցերեկները/ցերեկներն (cʻereknerə/cʻereknern)
dative	ցերեկվան (cʻerekvan)	ցերեկներին (cʻereknerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ցերեկս (cʻereks)	ցերեկներս (cʻerekners)
dative	ցերեկվաս (cʻerekvas)	ցերեկներիս (cʻerekneris)
ablative	ցերեկվանիցս (cʻerekvanicʻs)	ցերեկներիցս (cʻereknericʻs)
instrumental	ցերեկովս (cʻerekovs)	ցերեկներովս (cʻereknerovs)
locative	-	ցերեկներումս (cʻereknerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ցերեկդ (cʻerekd)	ցերեկներդ (cʻereknerd)
dative	ցերեկվադ (cʻerekvad)	ցերեկներիդ (cʻereknerid)
ablative	ցերեկվանիցդ (cʻerekvanicʻd)	ցերեկներիցդ (cʻereknericʻd)
instrumental	ցերեկովդ (cʻerekovd)	ցերեկներովդ (cʻereknerovd)
locative	-	ցերեկներումդ (cʻereknerumd)

uay-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	ցերեկ (cʻerek)	ցերեկներ (cʻerekner)
dative	ցերեկուայ (cʻerekuay)	ցերեկների (cʻerekneri)
ablative	ցերեկուանից (cʻerekuanicʻ)	ցերեկներից (cʻereknericʻ)
instrumental	ցերեկով (cʻerekov)	ցերեկներով (cʻereknerov)
locative	-	ցերեկներում (cʻereknerum)
	definite forms
nominative	ցերեկը/ցերեկն (cʻerekə/cʻerekn)	ցերեկները/ցերեկներն (cʻereknerə/cʻereknern)
dative	ցերեկուան (cʻerekuan)	ցերեկներին (cʻereknerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ցերեկս (cʻereks)	ցերեկներս (cʻerekners)
dative	ցերեկուաս (cʻerekuas)	ցերեկներիս (cʻerekneris)
ablative	ցերեկուանիցս (cʻerekuanicʻs)	ցերեկներիցս (cʻereknericʻs)
instrumental	ցերեկովս (cʻerekovs)	ցերեկներովս (cʻereknerovs)
locative	-	ցերեկներումս (cʻereknerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ցերեկդ (cʻerekd)	ցերեկներդ (cʻereknerd)
dative	ցերեկուադ (cʻerekuad)	ցերեկներիդ (cʻereknerid)
ablative	ցերեկուանիցդ (cʻerekuanicʻd)	ցերեկներիցդ (cʻereknericʻd)
instrumental	ցերեկովդ (cʻerekovd)	ցերեկներովդ (cʻereknerovd)
locative	-	ցերեկներումդ (cʻereknerumd)

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	ցերեկ (cʻerek)	ցերեկներ (cʻerekner)
dative	ցերեկի (cʻereki)	ցերեկների (cʻerekneri)
ablative	ցերեկից (cʻerekicʻ)	ցերեկներից (cʻereknericʻ)
instrumental	ցերեկով (cʻerekov)	ցերեկներով (cʻereknerov)
locative	-	ցերեկներում (cʻereknerum)
	definite forms
nominative	ցերեկը/ցերեկն (cʻerekə/cʻerekn)	ցերեկները/ցերեկներն (cʻereknerə/cʻereknern)
dative	ցերեկին (cʻerekin)	ցերեկներին (cʻereknerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ցերեկս (cʻereks)	ցերեկներս (cʻerekners)
dative	ցերեկիս (cʻerekis)	ցերեկներիս (cʻerekneris)
ablative	ցերեկիցս (cʻerekicʻs)	ցերեկներիցս (cʻereknericʻs)
instrumental	ցերեկովս (cʻerekovs)	ցերեկներովս (cʻereknerovs)
locative	ցերեկումս (cʻerekums)	ցերեկներումս (cʻereknerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ցերեկդ (cʻerekd)	ցերեկներդ (cʻereknerd)
dative	ցերեկիդ (cʻerekid)	ցերեկներիդ (cʻereknerid)
ablative	ցերեկիցդ (cʻerekicʻd)	ցերեկներիցդ (cʻereknericʻd)
instrumental	ցերեկովդ (cʻerekovd)	ցերեկներովդ (cʻereknerovd)
locative	ցերեկումդ (cʻerekumd)	ցերեկներումդ (cʻereknerumd)

uan-type, inanimate (Western Armenian)
	singular	plural
nominative	ցերեկ (cʻerek)	ցերեկներ (cʻerekner)
dative	ցերեկուան, ցերեկուայ (cʻerekuan, cʻerekuay)	ցերեկներու (cʻerekneru)
ablative	ցերեկուընէ (cʻerekuənē)	ցերեկներէ (cʻereknerē)
instrumental	ցերեկով (cʻerekov)	ցերեկներով (cʻereknerov)
	definite forms
nominative	ցերեկը/ցերեկն (cʻerekə/cʻerekn)	ցերեկները/ցերեկներն (cʻereknerə/cʻereknern)
dative	ցերեկուանը/ցերեկուանն, ցերեկուան (cʻerekuanə/cʻerekuann, cʻerekuan)	ցերեկներուն (cʻereknerun)
ablative	ցերեկուընէն (cʻerekuənēn)	ցերեկներէն (cʻereknerēn)
instrumental	ցերեկովը/ցերեկովն (cʻerekovə/cʻerekovn)	ցերեկներովը/ցերեկներովն (cʻereknerovə/cʻereknerovn)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ցերեկս (cʻereks)	ցերեկներս (cʻerekners)
dative	ցերեկուանս, ցերեկուաս (cʻerekuans, cʻerekuas)	ցերեկներուս (cʻereknerus)
ablative	ցերեկուընէս (cʻerekuənēs)	ցերեկներէս (cʻereknerēs)
instrumental	ցերեկովս (cʻerekovs)	ցերեկներովս (cʻereknerovs)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ցերեկդ (cʻerekd)	ցերեկներդ (cʻereknerd)
dative	ցերեկուանդ, ցերեկուադ (cʻerekuand, cʻerekuad)	ցերեկներուդ (cʻereknerud)
ablative	ցերեկուընէդ (cʻerekuənēd)	ցերեկներէդ (cʻereknerēd)
instrumental	ցերեկովդ (cʻerekovd)	ցերեկներովդ (cʻereknerovd)

i-type, inanimate (Western Armenian)
	singular	plural
nominative	ցերեկ (cʻerek)	ցերեկներ (cʻerekner)
dative	ցերեկի (cʻereki)	ցերեկներու (cʻerekneru)
ablative	ցերեկէ (cʻerekē)	ցերեկներէ (cʻereknerē)
instrumental	ցերեկով (cʻerekov)	ցերեկներով (cʻereknerov)
	definite forms
nominative	ցերեկը/ցերեկն (cʻerekə/cʻerekn)	ցերեկները/ցերեկներն (cʻereknerə/cʻereknern)
dative	ցերեկին (cʻerekin)	ցերեկներուն (cʻereknerun)
ablative	ցերեկէն (cʻerekēn)	ցերեկներէն (cʻereknerēn)
instrumental	ցերեկովը/ցերեկովն (cʻerekovə/cʻerekovn)	ցերեկներովը/ցերեկներովն (cʻereknerovə/cʻereknerovn)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ցերեկս (cʻereks)	ցերեկներս (cʻerekners)
dative	ցերեկիս (cʻerekis)	ցերեկներուս (cʻereknerus)
ablative	ցերեկէս (cʻerekēs)	ցերեկներէս (cʻereknerēs)
instrumental	ցերեկովս (cʻerekovs)	ցերեկներովս (cʻereknerovs)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ցերեկդ (cʻerekd)	ցերեկներդ (cʻereknerd)
dative	ցերեկիդ (cʻerekid)	ցերեկներուդ (cʻereknerud)
ablative	ցերեկէդ (cʻerekēd)	ցերեկներէդ (cʻereknerēd)
instrumental	ցերեկովդ (cʻerekovd)	ցերեկներովդ (cʻereknerovd)

Old Armenian

Alternative forms

• ցերեակ (cʻereak)
• ցորեկ (cʻorek) — dialectal

Etymology

ց- (cʻ-, “until”) +‎ երեկ (erek, “evening”)

Noun

ցերեկ • (cʻerek)

1. daytime, day

   զցայգ եւ զցերեկ ― zcʻayg ew zcʻerek ― day and night

   զցերեակ ― zcʻereak ― all day long

Declension

o-type

	singular		plural
nominative	ցերեկ (cʻerek)		ցերեկք (cʻerekkʻ)
genitive	ցերեկոյ (cʻerekoy)		ցերեկոց (cʻerekocʻ)
dative	ցերեկոյ (cʻerekoy)		ցերեկոց (cʻerekocʻ)
accusative	ցերեկ (cʻerek)		ցերեկս (cʻereks)
ablative	ցերեկոյ (cʻerekoy)		ցերեկոց (cʻerekocʻ)
instrumental	ցերեկով (cʻerekov)		ցերեկովք (cʻerekovkʻ)
locative	ցերեկ (cʻerek)		ցերեկս (cʻereks)
the declension here follows Baṙgirkʿ Haykazean Lezui

Adverb

ցերեկ • (cʻerek)

1. by day, in daytime, during the day, in broad daylight

   զօրն ցերեկ ― zōrn cʻerek ― all day long

Derived terms

• ցերեկապահ (cʻerekapah)
• ցերեկութիւն (cʻerekutʻiwn)

Descendants

• Armenian: ցերեկ (cʻerek)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ցերեկ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ցերեկ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• “ցերեկ”, in Baṙgirkʻ Haykazean lezui [Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, 1749–1769