քուն
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian քուն (kʻun).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [kʰun]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [kʰun]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun edit
քուն • (kʻun)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | քուն (kʻun) | քներ (kʻner) | ||
| dative | քնի (kʻni) | քների (kʻneri) | ||
| ablative | քնից (kʻnicʻ) | քներից (kʻnericʻ) | ||
| instrumental | քնով (kʻnov) | քներով (kʻnerov) | ||
| locative | քնում (kʻnum) | քներում (kʻnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | քունը/քունն (kʻunə/kʻunn) | քները/քներն (kʻnerə/kʻnern) | ||
| dative | քնին (kʻnin) | քներին (kʻnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | քունս (kʻuns) | քներս (kʻners) | ||
| dative | քնիս (kʻnis) | քներիս (kʻneris) | ||
| ablative | քնիցս (kʻnicʻs) | քներիցս (kʻnericʻs) | ||
| instrumental | քնովս (kʻnovs) | քներովս (kʻnerovs) | ||
| locative | քնումս (kʻnums) | քներումս (kʻnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | քունդ (kʻund) | քներդ (kʻnerd) | ||
| dative | քնիդ (kʻnid) | քներիդ (kʻnerid) | ||
| ablative | քնիցդ (kʻnicʻd) | քներիցդ (kʻnericʻd) | ||
| instrumental | քնովդ (kʻnovd) | քներովդ (kʻnerovd) | ||
| locative | քնումդ (kʻnumd) | քներումդ (kʻnerumd) | ||
Derived terms edit
- քնամուկ (kʻnamuk)
Old Armenian edit
Etymology edit
From Proto-Indo-European *swópno-, from *swep-.
Noun edit
քուն • (kʻun)
- sleep, slumber, nap
- քուն մահու ― kʻun mahu ― sleep of death
- ախորժ քուն ― axorž kʻun ― agreeable sleep
- հանգիստ քուն ― hangist kʻun ― tranquil sleep
- խաղաղ քուն ― xałał kʻun ― calm sleep
- փրկաւէտ քուն ― pʻrkawēt kʻun ― healthy sleep
- կենսանորոգ քուն ― kensanorog kʻun ― refreshing sleep
- թեթեւ քուն ― tʻetʻew kʻun ― light sleep
- ընդհատ քուն ― əndhat kʻun ― broken sleep
- անհանգիստ քուն ― anhangist kʻun ― agitated sleep
- յուզեալ/խռովեալ քուն ― yuzeal/xṙoveal kʻun ― troubled sleep
- դժնդակ քուն ― džndak kʻun ― hard sleep
- ծանր քուն ― canr kʻun ― heavy sleep
- վնասակար քուն ― vnasakar kʻun ― dangerous sleep
- մահացու քուն ― mahacʻu kʻun ― mortal sleep
- քուն լինել/ի քուն լինել, երթալ, քնոյ տալ զանձն ― kʻun linel/i kʻun linel, ertʻal, kʻnoy tal zanjn ― to sleep, to go to sleep, to lie down, to repose
- զքնով անկանիլ, ի քուն մտանել ― zkʻnov ankanil, i kʻun mtanel ― to be overcome with sleep, to fall asleep
- ննջել քուն յաւիտենից ― nnǰel kʻun yawitenicʻ ― to sleep the sleep that knows no waking
- ի քուն առնուլ ― i kʻun aṙnul ― to send to sleep; to lull or rock to sleep
- խոր ի քուն լինել ― xor i kʻun linel ― to be in a sound sleep, to sleep soundly
- ճաշակել զքաղցրութիւնս քնոյ ― čašakel zkʻałcʻrutʻiwns kʻnoy ― to enjoy sleep
- ի քուն գտանել զոք ― i kʻun gtanel zokʻ ― to find a person asleep
- խռովել, ընդհատել, խափանել զքուն ― xṙovel, əndhatel, xapʻanel zkʻun ― to trouble, to disturb or break one's sleep, to awake, to rouse
- իբրեւ քուն ընդ արթունս լինել ― ibrew kʻun ənd artʻuns linel ― to be half asleep
- հատանիլ քնոյ յաչաց ― hatanil kʻnoy yačʻacʻ ― to lose one's sleep
- քուն քաղցրանինջ հատեալ էր յարտեւանաց նորա ― kʻun kʻałcʻraninǰ hateal ēr yartewanacʻ nora ― calm sleep was unknown to him
- փախեաւ յինէն քուն ― pʻaxeaw yinēn kʻun ― sleep fled far from me
- այս ի քուն տանի ― ays i kʻun tani ― that causes sleep
- ընկղմեալ ի քուն թանձրութեան ― ənkłmeal i kʻun tʻanjrutʻean ― buried in sleep, fast asleep
- քուն հատեալ է յաչաց իմոց զցայգ եւ զցերեկ ― kʻun hateal ē yačʻacʻ imocʻ zcʻayg ew zcʻerek ― I sleep neither night nor day, I am sleepless
Declension edit
o-type
Derived terms edit
- աղուեսաքուն (ałuesakʻun)
- դառնաքուն (daṙnakʻun)
- մահաքուն (mahakʻun)
- տքնաբար (tkʻnabar)
- տքնական (tkʻnakan)
- տքնասէր (tkʻnasēr)
- տքնեմ (tkʻnem)
- տքնեցուցանեմ (tkʻnecʻucʻanem)
- տքնիմ (tkʻnim)
- տքնողական (tkʻnołakan)
- տքնութիւն (tkʻnutʻiwn)
- տքուն (tkʻun)
- քաղցրաքուն (kʻałcʻrakʻun)
- քնալից (kʻnalicʻ)
- քնած (kʻnac)
- քնածեայ (kʻnaceay)
- քնածու (kʻnacu)
- քնակից (kʻnakicʻ)
- քնահատ (kʻnahat)
- քնասէր (kʻnasēr)
- քնարան (kʻnaran)
- քնափ (kʻnapʻ)
- քնափութիւն (kʻnapʻutʻiwn)
- քնեայ (kʻneay)
- քնեմ (kʻnem)
- քնէած (kʻnēac)
- քնէութիւն (kʻnēutʻiwn)
- քնու (kʻnu)
- քնուկ (kʻnuk)
- քունեմ (kʻunem)
- քունեցուցանեմ (kʻunecʻucʻanem)
- քունք (kʻunkʻ)
Descendants edit
- Armenian: քուն (kʻun)
Further reading edit
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “քուն”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “քուն”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “քուն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Godel, Robert (1975) An introduction to the study of classical Armenian, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, page 79