उद्योग

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit उद्योग (udyoga).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ʊd̪.joːɡ/
• Hyphenation: उद्‧योग, उ‧द्योग
• Rhymes: -oːɡ

Noun

उद्योग • (udyog) m

1. industry

   लघु उद्योग ― laghu udyog ― light industry

2. try, attempt, effort

Declension

Declension of उद्योग (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	उद्योग udyog	उद्योग udyog
oblique	उद्योग udyog	उद्योगों udyogõ
vocative	उद्योग udyog	उद्योगो udyogo

Derived terms

• उद्योग करना (udyog karnā)
• उद्योगपति (udyogpati)
• उद्योगप्रधान (udyogapradhān)
• उद्योगशाला (udyogśālā)
• उद्योगशील (udyogśīl)
• उद्योगी (udyogī)
• उद्योगीकरण (udyogīkraṇ)
• उद्योगीकृत (udyogīkŕt)

 

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit उद्योग (udyoga).

Pronunciation

• IPA^(key): /ud̪.joɡ/
• Hyphenation: उद्‧योग, उ‧द्योग
• Rhymes: -oɡ

Noun

उद्योग • (udyog) m

1. work, business
2. occupation
3. industry

Declension

Declension of उद्योग (masc cons-stem)
direct singular	उद्योग udyog
direct plural	उद्योग udyog
	singular एकवचन		plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	उद्योग udyog		उद्योग udyog
oblique सामान्यरूप	उद्योगा udyogā		उद्योगां- udyogān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	उद्योगाला udyogālā		उद्योगांना udyogānnā
ergative	उद्योगाने, उद्योगानं udyogāne, udyogāna		उद्योगांनी udyogānnī
instrumental	उद्योगाशी udyogāśī		उद्योगांशी udyogānśī
locative सप्तमी	उद्योगात udyogāt		उद्योगांत udyogāt
vocative संबोधन	उद्योगा udyogā		उद्योगांनो udyogānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of उद्योग (masc cons-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular* एकवचन	plural अनेकवचन
singular subject एकवचनी कर्ता	उद्योगाचा udyogāċā	उद्योगाचे udyogāċe	उद्योगाची udyogācī	उद्योगाच्या udyogācā	उद्योगाचे, उद्योगाचं udyogāċe, udyogāċa	उद्योगाची udyogācī	उद्योगाच्या udyogācā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	उद्योगांचा udyogānċā	उद्योगांचे udyogānċe	उद्योगांची udyogāñcī	उद्योगांच्या udyogāncā	उद्योगांचे, उद्योगांचं udyogānċe, udyogānċa	उद्योगांची udyogāñcī	उद्योगांच्या udyogāñcā
* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

Derived terms

• उद्योगपती (udyogpatī, “industrialist”)
• उद्योजक (udyojak)

 

Further reading

• Berntsen, Maxine (1982–1983) “उद्योग”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
• Molesworth, James Thomas (1857) “उद्योग”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• উদ্যোগ (Assamese script)
• ᬉᬤ᭄ᬬᭀᬕ (Balinese script)
• উদ্যোগ (Bengali script)
• 𑰄𑰟𑰿𑰧𑰺𑰐 (Bhaiksuki script)
• 𑀉𑀤𑁆𑀬𑁄𑀕 (Brahmi script)
• ဥဒျောဂ (Burmese script)
• ઉદ્યોગ (Gujarati script)
• ਉਦ੍ਯੋਗ (Gurmukhi script)
• 𑌉𑌦𑍍𑌯𑍋𑌗 (Grantha script)
• ꦈꦢꦾꦺꦴꦒ (Javanese script)
• 𑂇𑂠𑂹𑂨𑂷𑂏 (Kaithi script)
• ಉದ್ಯೋಗ (Kannada script)
• ឧទ្យោគ (Khmer script)
• ອຸທ຺ໂຍຄ (Lao script)
• ഉദ്യോഗ (Malayalam script)
• ᡠᡩᠶᠣᡤᠠ (Manchu script)
• 𑘄𑘟𑘿𑘧𑘻𑘐 (Modi script)
• ᠤᢑᠶ᠋ᠣᠸᠠᠺᠠ (Mongolian script)
• 𑦤𑦿𑧠𑧇𑧜𑦰 (Nandinagari script)
• 𑐄𑐡𑑂𑐫𑑀𑐐 (Newa script)
• ଉଦ୍ଯୋଗ (Odia script)
• ꢆꢣ꣄ꢫꣂꢔ (Saurashtra script)
• 𑆇𑆢𑇀𑆪𑆾𑆓 (Sharada script)
• 𑖄𑖟𑖿𑖧𑖺𑖐 (Siddham script)
• උද්‍යොග (Sinhalese script)
• 𑩐𑩒𑩭 𑪙𑩻𑩕𑩞 (Soyombo script)
• 𑚄𑚛𑚶𑚣𑚴𑚌 (Takri script)
• உத்³யோக³ (Tamil script)
• ఉద్యోగ (Telugu script)
• อุทฺโยค (Thai script)
• ཨུ་དྱོ་ག (Tibetan script)
• 𑒅𑒠𑓂𑒨𑒼𑒑 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨃𑨛𑩇𑨪𑨆𑨍 (Zanabazar Square script)

Etymology

उद्- (ud-) +‎ योग (yoga).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ud.jɐw.ɡɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ud̪ˈjoː.ɡɐ/

Noun

उद्योग • (udyoga) stem, m

1. the act of undertaking anything, exertion, perseverance, strenuous and continuous endeavor
2. active preparation
3. a job

Declension

Masculine a-stem declension of उद्योग (udyoga)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	उद्योगः udyogaḥ	उद्योगौ / उद्योगा¹ udyogau / udyogā¹	उद्योगाः / उद्योगासः¹ udyogāḥ / udyogāsaḥ¹
Vocative	उद्योग udyoga	उद्योगौ / उद्योगा¹ udyogau / udyogā¹	उद्योगाः / उद्योगासः¹ udyogāḥ / udyogāsaḥ¹
Accusative	उद्योगम् udyogam	उद्योगौ / उद्योगा¹ udyogau / udyogā¹	उद्योगान् udyogān
Instrumental	उद्योगेन udyogena	उद्योगाभ्याम् udyogābhyām	उद्योगैः / उद्योगेभिः¹ udyogaiḥ / udyogebhiḥ¹
Dative	उद्योगाय udyogāya	उद्योगाभ्याम् udyogābhyām	उद्योगेभ्यः udyogebhyaḥ
Ablative	उद्योगात् udyogāt	उद्योगाभ्याम् udyogābhyām	उद्योगेभ्यः udyogebhyaḥ
Genitive	उद्योगस्य udyogasya	उद्योगयोः udyogayoḥ	उद्योगानाम् udyogānām
Locative	उद्योगे udyoge	उद्योगयोः udyogayoḥ	उद्योगेषु udyogeṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “उद्योग”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 191/1.
• Apte, Macdonell (2022) “उद्योग”, in Digital Dictionaries of South India [Combined Sanskrit Dictionaries]