खाद्य

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit खाद्य (khādya).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /kʰɑːd̪.jə/, [kʰäːd̪.jɐ]

Adjective

खाद्य • (khādya) (indeclinable, Urdu spelling کھادیہ)

1. edible, eatable

Noun

खाद्य • (khādya) m (Urdu spelling کھادیہ)

1. food
2. victuals, fare
3. meal, nutrition

Declension

Declension of खाद्य (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	खाद्य khādya	खाद्य khādya
oblique	खाद्य khādya	खाद्यों khādyõ
vocative	खाद्य khādya	खाद्यो khādyo

Synonyms

• (food): खाना (khānā)
• (meal): भोजन (bhojan)

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• খাদ্য (Assamese script)
• ᬔᬵᬤ᭄ᬬ (Balinese script)
• খাদ্য (Bengali script)
• 𑰏𑰯𑰟𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀔𑀸𑀤𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ခါဒျ (Burmese script)
• ખાદ્ય (Gujarati script)
• ਖਾਦ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌖𑌾𑌦𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦑꦴꦢꦾ (Javanese script)
• 𑂎𑂰𑂠𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ಖಾದ್ಯ (Kannada script)
• ខាទ្យ (Khmer script)
• ຂາທ຺ຍ (Lao script)
• ഖാദ്യ (Malayalam script)
• ᡘᠠ᠎᠊ᠠᡩᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘏𑘰𑘟𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠻᠠᢗᢑᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑦯𑧑𑦿𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐏𑐵𑐡𑑂𑐫 (Newa script)
• ଖାଦ୍ଯ (Odia script)
• ꢓꢵꢣ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆒𑆳𑆢𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖏𑖯𑖟𑖿𑖧 (Siddham script)
• ඛාද්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩝𑩛𑩭 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚋𑚭𑚛𑚶𑚣 (Takri script)
• க²ாத்³ய (Tamil script)
• ఖాద్య (Telugu script)
• ขาทฺย (Thai script)
• ཁཱ་དྱ (Tibetan script)
• 𑒐𑒰𑒠𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨌𑨊𑨛𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

From the root खाद् (khād, “to chew, eat”) +‎ -य (-ya). Literally, “that which is to be eaten”.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kʰɑːd.jɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkʰɑːd̪.jɐ/

Noun

खाद्य • (khādya) stem, n

1. food, victuals (MBh. ii., 98 Pañcat., Bhartṛ.)

Declension

Neuter a-stem declension of खाद्य (khādya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	खाद्यम् khādyam	खाद्ये khādye	खाद्यानि / खाद्या¹ khādyāni / khādyā¹
Vocative	खाद्य khādya	खाद्ये khādye	खाद्यानि / खाद्या¹ khādyāni / khādyā¹
Accusative	खाद्यम् khādyam	खाद्ये khādye	खाद्यानि / खाद्या¹ khādyāni / khādyā¹
Instrumental	खाद्येन khādyena	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्यैः / खाद्येभिः¹ khādyaiḥ / khādyebhiḥ¹
Dative	खाद्याय khādyāya	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्येभ्यः khādyebhyaḥ
Ablative	खाद्यात् khādyāt	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्येभ्यः khādyebhyaḥ
Genitive	खाद्यस्य khādyasya	खाद्ययोः khādyayoḥ	खाद्यानाम् khādyānām
Locative	खाद्ये khādye	खाद्ययोः khādyayoḥ	खाद्येषु khādyeṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Pali: khajja
• Prakrit: 𑀔𑀚𑁆𑀚 (khajja)
  • Assamese: খাজ (khaz)
  • Bengali: খাজা (khaja)
  • Bhadrawahi: खञ्जौँ (khañja͠u)
  • Bihari: खाजा (khājā)
  • Gujarati: ખાજ (khāj), ખાજું (khājũ)
  • Hindustani: khājā
    • Hindi: खाजा
    • Urdu: کھاجا
  • Kumaoni: खाजा (khājā), खाज (khāj̈)
  • Marathi: खाजें (khājẽ)
  • Nepali: खाजा (khājā)
  • Odia: ଖଜା (khajā)
  • Punjabi: khājjā

    Gurmukhi script: ਖਾੱਜਾ (khājjā)

    Shahmukhi script: کھاجّا (khājjā)

  • Sindhi: khāj̄u

    Arabic script: کاڄُ

    Devanagari script: खाॼु

Borrowed terms

• → Assamese: খাদ্য (khaiddo) (learned)
• → Bengali: খাদ্য (khaddo) (learned)
• → Gujarati: ખાદ્ય (khādya) (learned)
• → Hindi: खाद्य (khādya) (learned)
• → Kannada: ಖಾದ್ಯ (khādya) (learned)
• → Malayalam: ഖാദ്യം (khādyaṁ) (learned)
• → Marathi: खाद्य (khādya) (learned)
• → Sinhalese: ඛාද්‍ය (khādya) (learned)
• → Tamil: காத்தியம் (kāttiyam)
• → Telugu: ఖాద్య (khādya) (learned)

Noun

खाद्य • (khādya) stem, m

1. = खदिर (khadira), Senegalia catechu (Gal.)

Declension

Masculine a-stem declension of खाद्य (khādya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	खाद्यः khādyaḥ	खाद्यौ / खाद्या¹ khādyau / khādyā¹	खाद्याः / खाद्यासः¹ khādyāḥ / khādyāsaḥ¹
Vocative	खाद्य khādya	खाद्यौ / खाद्या¹ khādyau / khādyā¹	खाद्याः / खाद्यासः¹ khādyāḥ / khādyāsaḥ¹
Accusative	खाद्यम् khādyam	खाद्यौ / खाद्या¹ khādyau / khādyā¹	खाद्यान् khādyān
Instrumental	खाद्येन khādyena	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्यैः / खाद्येभिः¹ khādyaiḥ / khādyebhiḥ¹
Dative	खाद्याय khādyāya	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्येभ्यः khādyebhyaḥ
Ablative	खाद्यात् khādyāt	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्येभ्यः khādyebhyaḥ
Genitive	खाद्यस्य khādyasya	खाद्ययोः khādyayoḥ	खाद्यानाम् khādyānām
Locative	खाद्ये khādye	खाद्ययोः khādyayoḥ	खाद्येषु khādyeṣu
Notes	¹Vedic

Adjective

खाद्य • (khādya) stem

1. eatable, edible

Declension

Masculine a-stem declension of खाद्य (khādya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	खाद्यः khādyaḥ	खाद्यौ / खाद्या¹ khādyau / khādyā¹	खाद्याः / खाद्यासः¹ khādyāḥ / khādyāsaḥ¹
Vocative	खाद्य khādya	खाद्यौ / खाद्या¹ khādyau / khādyā¹	खाद्याः / खाद्यासः¹ khādyāḥ / khādyāsaḥ¹
Accusative	खाद्यम् khādyam	खाद्यौ / खाद्या¹ khādyau / khādyā¹	खाद्यान् khādyān
Instrumental	खाद्येन khādyena	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्यैः / खाद्येभिः¹ khādyaiḥ / khādyebhiḥ¹
Dative	खाद्याय khādyāya	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्येभ्यः khādyebhyaḥ
Ablative	खाद्यात् khādyāt	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्येभ्यः khādyebhyaḥ
Genitive	खाद्यस्य khādyasya	खाद्ययोः khādyayoḥ	खाद्यानाम् khādyānām
Locative	खाद्ये khādye	खाद्ययोः khādyayoḥ	खाद्येषु khādyeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of खाद्या (khādyā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	खाद्या khādyā	खाद्ये khādye	खाद्याः khādyāḥ
Vocative	खाद्ये khādye	खाद्ये khādye	खाद्याः khādyāḥ
Accusative	खाद्याम् khādyām	खाद्ये khādye	खाद्याः khādyāḥ
Instrumental	खाद्यया / खाद्या¹ khādyayā / khādyā¹	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्याभिः khādyābhiḥ
Dative	खाद्यायै khādyāyai	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्याभ्यः khādyābhyaḥ
Ablative	खाद्यायाः / खाद्यायै² khādyāyāḥ / khādyāyai²	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्याभ्यः khādyābhyaḥ
Genitive	खाद्यायाः / खाद्यायै² khādyāyāḥ / khādyāyai²	खाद्ययोः khādyayoḥ	खाद्यानाम् khādyānām
Locative	खाद्यायाम् khādyāyām	खाद्ययोः khādyayoḥ	खाद्यासु khādyāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of खाद्य (khādya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	खाद्यम् khādyam	खाद्ये khādye	खाद्यानि / खाद्या¹ khādyāni / khādyā¹
Vocative	खाद्य khādya	खाद्ये khādye	खाद्यानि / खाद्या¹ khādyāni / khādyā¹
Accusative	खाद्यम् khādyam	खाद्ये khādye	खाद्यानि / खाद्या¹ khādyāni / khādyā¹
Instrumental	खाद्येन khādyena	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्यैः / खाद्येभिः¹ khādyaiḥ / khādyebhiḥ¹
Dative	खाद्याय khādyāya	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्येभ्यः khādyebhyaḥ
Ablative	खाद्यात् khādyāt	खाद्याभ्याम् khādyābhyām	खाद्येभ्यः khādyebhyaḥ
Genitive	खाद्यस्य khādyasya	खाद्ययोः khādyayoḥ	खाद्यानाम् khādyānām
Locative	खाद्ये khādye	खाद्ययोः khādyayoḥ	खाद्येषु khādyeṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• → Hindi: खाद्य (khādya)
• Pali: khajja

References

• Monier Williams (1899) “खाद्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 339, column 2.
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “khādya”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press