रक्षस्

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *(H)ráćšas, from Proto-Indo-European *h₂rétḱ-os (“destruction”). Cognate with Avestan 𐬭𐬀𐬱𐬀𐬵 (rašah).

Folk etymologies in Hindu texts attempt to tie the sense "demon" to the root रक्ष् (rakṣ, “to protect”), as demons are supposed to be warded off using religious incantations or rituals.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɾɐ́k.ʂɐs/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈɾɐk.ʂɐs̪/

Noun

रक्षस् • (rákṣas) stem, n

1. harm, injury, damage
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda

Declension

Neuter as-stem declension of रक्षस् (rákṣas)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रक्षः rákṣaḥ	रक्षसी rákṣasī	रक्षांसि rákṣāṃsi
Vocative	रक्षः rákṣaḥ	रक्षसी rákṣasī	रक्षांसि rákṣāṃsi
Accusative	रक्षः rákṣaḥ	रक्षसी rákṣasī	रक्षांसि rákṣāṃsi
Instrumental	रक्षसा rákṣasā	रक्षोभ्याम् rákṣobhyām	रक्षोभिः rákṣobhiḥ
Dative	रक्षसे rákṣase	रक्षोभ्याम् rákṣobhyām	रक्षोभ्यः rákṣobhyaḥ
Ablative	रक्षसः rákṣasaḥ	रक्षोभ्याम् rákṣobhyām	रक्षोभ्यः rákṣobhyaḥ
Genitive	रक्षसः rákṣasaḥ	रक्षसोः rákṣasoḥ	रक्षसाम् rákṣasām
Locative	रक्षसि rákṣasi	रक्षसोः rákṣasoḥ	रक्षःसु rákṣaḥsu

Descendants

• Pali: rakkha

Noun

रक्षस् • (rákṣas or rakṣás) stem, m or n

1. an evil being; a demon, fiend, monster
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 5.83.2:

     वि वृक्षान्हन्त्युत हन्ति रक्षसो विश्वं बिभाय भुवनं महावधात् ।

     vi vṛkṣānhantyuta hanti rakṣaso viśvaṃ bibhāya bhuvanaṃ mahāvadhāt.

     He smites the trees apart, he slays the demons: all life fears him who wields the mighty weapon.

Declension

Masculine as-stem declension of रक्षस् (rakṣás)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रक्षाः rakṣā́ḥ	रक्षसौ / रक्षसा¹ rakṣásau / rakṣásā¹	रक्षसः / रक्षाः¹ rakṣásaḥ / rakṣā́ḥ¹
Vocative	रक्षः rákṣaḥ	रक्षसौ / रक्षसा¹ rákṣasau / rákṣasā¹	रक्षसः / रक्षाः¹ rákṣasaḥ / rákṣāḥ¹
Accusative	रक्षसम् / रक्षाम्¹ rakṣásam / rakṣā́m¹	रक्षसौ / रक्षसा¹ rakṣásau / rakṣásā¹	रक्षसः / रक्षाः¹ rakṣásaḥ / rakṣā́ḥ¹
Instrumental	रक्षसा rakṣásā	रक्षोभ्याम् rakṣóbhyām	रक्षोभिः rakṣóbhiḥ
Dative	रक्षसे rakṣáse	रक्षोभ्याम् rakṣóbhyām	रक्षोभ्यः rakṣóbhyaḥ
Ablative	रक्षसः rakṣásaḥ	रक्षोभ्याम् rakṣóbhyām	रक्षोभ्यः rakṣóbhyaḥ
Genitive	रक्षसः rakṣásaḥ	रक्षसोः rakṣásoḥ	रक्षसाम् rakṣásām
Locative	रक्षसि rakṣási	रक्षसोः rakṣásoḥ	रक्षःसु rakṣáḥsu
Notes	¹Vedic

Derived terms

• राक्षस (rākṣasa)

Descendants

• Pali: rakkha
• Marathi: लांस (lāusa)