ჩაჩხა

Laz

Etymology 1

By regressive assimilation from ცაჩხა (ʒaçxa), from ცა (ʒa, “sky”) +‎ -შ (-ş, genitive case marker) +‎ დღა (dğa, “day”). Compare Mingrelian ცაშხა (cašxa), Svan ცა̈̄შ (cǟš).

Alternative forms

• ცაჩხა (ʒaçxa) — Vizha
• ნცაჩხა (nʒaçxa)

Noun

ჩაჩხა • (çaçxa) (Latin spelling Çaçxa)

1. (Jigetore, Vitse–Arkabi) Thursday
2. (Vizha) Sunday

   Synonym: ბჟაჩხა (bjaçxa)

3. (Vizha) Friday

   Synonyms: ობიჩხა (obiçxa), პარასქე (p̌araske)

Usage notes

• ჩაჩხა სერი (çaçxa seri) used in Vizha to mean Thursday night.

Declension

.Georgian.inflection-table tr:hover
{
	background-color:#EBEBEB;
}

Declension of ჩაჩხა (çaçxa) (see Laz declension)

	singular	plural
absolutive	ჩაჩხა (çaçxa)	ჩაჩხაფე (çaçxape)
ergative	ჩაჩხაქ (çaçxak)	ჩაჩხაფექ (çaçxapek)
dative	ჩაჩხას (çaçxas)	ჩაჩხაფეს (çaçxapes)
genitive	ჩაჩხაშ(ი) (çaçxaş(i))	ჩაჩხაფეშ(ი) (çaçxapeş(i))
directive	ჩაჩხაშე (çaçxaşe)	ჩაჩხაფეშე (çaçxapeşe)
ablative	ჩაჩხაშენ (çaçxaşen)	ჩაჩხაფეშენ (çaçxapeşen)
locative	ჩაჩხას (çaçxas)	ჩაჩხაფეს (çaçxapes)
instrumental	ჩაჩხათენ (çaçxaten)	ჩაჩხაფეთენ (çaçxapeten)
Notes: dialects may differ on declension.

See also

• (days of the week) დოლონიშ ნდღალეფე (doloniş ndğalepe) / ხაჶთაშ ნდღალეფე (xaftaş ndğalepe); თუთაჩხა (tutaçxa), იკინაჩხა (iǩinaçxa) / ტახაჩხა (ťaxaçxa), ჯუმაჩხა (cumaçxa), ჩაჩხა (çaçxa), პარასკე (p̌arasǩe) / ობიჩხა (obiçxa), საბატონი (sabaťoni), ბჟაჩხა (bjaçxa) / მჟორაჩხა (mjoraçxa) ^{(Category: lzz:Days of the week)}

Etymology 2

From ჩაჩხ- (çaçx-, “to babble”) +‎ -ა (-a).

Noun

ჩაჩხა • (çaçxa) (Latin spelling çaçxa) (Vizha)

1. waterfall

   Synonyms: მაჩხა (maçxa), გეჩაჩხალონი (geçaçxaloni), მეჩაჩხალონი (meçaçxaloni), მეჲაჩხალონი (meyaçxaloni)

   რაკანიშა მეჲოწედასი ჩაჩხა იზინ

   raǩanişa meyoǯedasi çaçxa izin

   The waterfall is seen from the hill

Further reading

• Adjarian, H. (1898) “Étude sur la langue laze”, in Mémoires de la Société de Linguistique de Paris (in French), volume X, page 166
• Kojima, Gôichi (2012–) “çaçxa[1]”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı‎^[1] (in Turkish)
• Kojima, Gôichi (2012–) “çaçxa[2]”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı‎^[2] (in Turkish)
• Bucaklişi, İsmail Avcı, Uzunhasanoğlu, Hasan (1999) Lazca-Türkçe Sözlük / Lazuri-Turkuli Nenapuna [Laz–Turkish dictionary] (in Turkish), Istanbul: Akyüz Yayıncılık, page 236
• Marr, N. (1910) “ჩაჩხა”, in Грамматика чанского (лазского) языка с хрестоматией и словарем [Grammar of the Chan (Laz) Language with a Reader and a Dictionary] (Материалы по яфетическому языкознанию; 2) (in Russian), Saint Petersburg: Academy Press, page 141a
• Tandilava, Ali (2013) “ჩაჩხა”, in Merab Čuxua, Natela Kutelia, Lile Tandilava, Lali Ezugbaia, editors, Lazuri leksiḳoni [Laz Dictionary]‎^[3], online version prepared by Levan Vašaḳiʒe, Tbilisi