trzeba
See also: trżeba
Kashubian
editEtymology
editInherited from Proto-Slavic *terba.
Pronunciation
editVerb
edittrzeba impf
- (impersonal) it is needed, ought to
Further reading
edit- Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “trzeba”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi[1], volume 2, page 1159
Old Polish
editEtymology
editInherited from Proto-Slavic *terba. First attested in the 14th century.
Pronunciation
editVerb
edittrzeba impf
- (attested in Greater Poland) it is needed
- 1887, 1889 [1398], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume II, number 1122, Pyzdry, Gniezno, Kościan:
- Iaco Jarpanowi Marczin s Troyanem ranczili sø dzeuøcz grziuen: kediby mu trzeba gych, tediby mu ge bili meli dacz
- [Jako Jarpanowi Marcin z Trojanem ręczyli są dziewięć grzywien: kiedyby mu trzeba jich, tedyby mu je byli mieli dać]
- 1901 [Fifteenth century], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume II, page 312:
- Nye szaday, gdze czø nye trzeba
- [Nie siadaj, gdzie cię nie trzeba]
- (attested in Greater Poland) one ought to
- 1960 [1418], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 559, Pyzdry:
- Tho iest bil obiczay, comu bi trzeba bilo drogø iachacz, ysz y (leg. ji, sc. płot) mogl wzlomycz a zazyø zagrodzycz
- [To jest był obyczaj, komu by trzeba było drogą jachać, iż ji (sc. płot) mogł wzłomić a zasię zagrodzić]
- 1930 [c. 1455], “I Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[2], 26, 8:
- Przebodø gy ia kopygym ku zemy genø a wtore nye bødze trzeba (secundo opus non erit)
- [Przebodę ji ja kopijim ku ziemi jeną, a wtore nie będzie trzeba (secundo opus non erit)]
Related terms
editadjectives
adverbs
nouns
verbs
- niepotrzeb impf
- potrzeb impf
- potrzebizno impf
- potrzebno impf
- potrzebować impf
Descendants
editReferences
edit- Boryś, Wiesław (2005) “trzeba”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “trzeba”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
editAlternative forms
edit- (archaic or colloquial) trza
Etymology
editInherited from Old Polish trzeba.
Pronunciation
editVerb
edittrzeba impf (defective)
- (intransitive, impersonal) expresses the goodness of the following verb; it is needed, one ought to [with infinitive]
- Synonym: należy
- (intransitive, impersonal) expresses the naturalness or obviousness of the following verb; ought to, must [with infinitive]
- Synonym: należy
- (intransitive, impersonal) expresses the necessity or obligation of the following verb; it is needed, one ought to [with dative ‘for whom’; in addition, with infinitive ‘to do something’; or with genitive ‘what is needed’]
- Synonym: potrzeba
- Trzeba ci wiedzieć. ― You need to know.
- Trzeba ci czegoś? ― Do you need anything?
- Trzeba wynieść śmieci. ― Someone needs to take out the trash.
- Trzeba coś z tym zrobić. ― Something needs to be done about this.
Conjugation
editConjugation of trzeba def
Derived terms
editadjective/adverb
phrase
verbs
- trzeba trafu impf
- trzeba wiedzieć impf
Trivia
editAccording to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), trzeba is one of the most used words in Polish, appearing 55 times in scientific texts, 25 times in news, 113 times in essays, 83 times in fiction, and 168 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 444 times, making it the 104th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
editFurther reading
edit- trzeba in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- trzeba in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “trzeba”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “TRZEBA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2019 April 1
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “trzeba”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “trzeba”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “trzeba”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 143
- Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “potrzeba, (po)trzeba”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
Silesian
editAlternative forms
editEtymology
editInherited from Old Polish trzeba.
Pronunciation
editVerb
edittrzeba impf
- (impersonal) it is needed
Conjugation
editConjugation of trzeba def
Further reading
edit- trzeba in silling.org
Categories:
- Kashubian terms inherited from Proto-Slavic
- Kashubian terms derived from Proto-Slavic
- Kashubian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Kashubian/ɛba
- Rhymes:Kashubian/ɛba/2 syllables
- Kashubian lemmas
- Kashubian verbs
- Kashubian imperfective verbs
- Kashubian impersonal verbs
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Greater Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɛba
- Rhymes:Polish/ɛba/2 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish defective verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish intransitive verbs
- Polish impersonal verbs
- Polish terms with usage examples
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/ɛba
- Rhymes:Silesian/ɛba/2 syllables
- Silesian lemmas
- Silesian verbs
- Silesian imperfective verbs
- Silesian impersonal verbs