աղի

Armenian

Pronunciation

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /ɑˈʁi/, [ɑʁí]
• (Western Armenian) IPA^(key): /ɑˈʁi/, [ɑʁí]
• Hyphenation: ա‧ղի

Etymology 1

From Old Armenian աղի (ałi); see it for more.

Adjective

աղի • (aġi) (superlative ամենաաղի)

1. (attributive) salt

   Antonym: անալի (anali)

2. salted; salty
3. (figuratively) bitter, miserable

   աղի արտասուք ― aġi artasukʻ ― bitter tears

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	աղի (aġi)	աղիներ (aġiner)
dative	աղիի (aġii)	աղիների (aġineri)
ablative	աղիից (aġiicʻ)	աղիներից (aġinericʻ)
instrumental	աղիով (aġiov)	աղիներով (aġinerov)
locative	աղիում (aġium)	աղիներում (aġinerum)
	definite forms
nominative	աղին (aġin)	աղիները/աղիներն (aġinerə/aġinern)
dative	աղիին (aġiin)	աղիներին (aġinerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	աղիս (aġis)	աղիներս (aġiners)
dative	աղիիս (aġiis)	աղիներիս (aġineris)
ablative	աղիիցս (aġiicʻs)	աղիներիցս (aġinericʻs)
instrumental	աղիովս (aġiovs)	աղիներովս (aġinerovs)
locative	աղիումս (aġiums)	աղիներումս (aġinerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	աղիդ (aġid)	աղիներդ (aġinerd)
dative	աղիիդ (aġiid)	աղիներիդ (aġinerid)
ablative	աղիիցդ (aġiicʻd)	աղիներիցդ (aġinericʻd)
instrumental	աղիովդ (aġiovd)	աղիներովդ (aġinerovd)
locative	աղիումդ (aġiumd)	աղիներումդ (aġinerumd)

nominalized, u-type (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	աղի (aġi)	աղիներ (aġiner)
dative	աղու (aġu)	աղիների (aġineri)
ablative	աղուց (aġucʻ)	աղիներից (aġinericʻ)
instrumental	աղով, աղիով (aġov, aġiov)	աղիներով (aġinerov)
locative	աղում, աղիում (aġum, aġium)	աղիներում (aġinerum)
	definite forms
nominative	աղին (aġin)	աղիները/աղիներն (aġinerə/aġinern)
dative	աղուն (aġun)	աղիներին (aġinerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	աղիս (aġis)	աղիներս (aġiners)
dative	աղուս (aġus)	աղիներիս (aġineris)
ablative	աղուցս (aġucʻs)	աղիներիցս (aġinericʻs)
instrumental	աղովս, աղիովս (aġovs, aġiovs)	աղիներովս (aġinerovs)
locative	աղումս, աղիումս (aġums, aġiums)	աղիներումս (aġinerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	աղիդ (aġid)	աղիներդ (aġinerd)
dative	աղուդ (aġud)	աղիներիդ (aġinerid)
ablative	աղուցդ (aġucʻd)	աղիներիցդ (aġinericʻd)
instrumental	աղովդ, աղիովդ (aġovd, aġiovd)	աղիներովդ (aġinerovd)
locative	աղումդ, աղիումդ (aġumd, aġiumd)	աղիներումդ (aġinerumd)

See also

Basic tastes in Armenian (layout · text)
քաղցր (kʻaġcʻr)	թթու (tʻtʻu)	աղի (aġi)	դառը (daṙə)	կծու (kcu)	not used in Armenian

Etymology 2

From Old Armenian աղի (ałi); see it for more.

Noun

աղի • (aġi)

1. Alternative form of աղիք (aġikʻ)

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	աղի (aġi)	աղիներ (aġiner)
dative	աղիի (aġii)	աղիների (aġineri)
ablative	աղիից (aġiicʻ)	աղիներից (aġinericʻ)
instrumental	աղիով (aġiov)	աղիներով (aġinerov)
locative	աղիում (aġium)	աղիներում (aġinerum)
	definite forms
nominative	աղին (aġin)	աղիները/աղիներն (aġinerə/aġinern)
dative	աղիին (aġiin)	աղիներին (aġinerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	աղիս (aġis)	աղիներս (aġiners)
dative	աղիիս (aġiis)	աղիներիս (aġineris)
ablative	աղիիցս (aġiicʻs)	աղիներիցս (aġinericʻs)
instrumental	աղիովս (aġiovs)	աղիներովս (aġinerovs)
locative	աղիումս (aġiums)	աղիներումս (aġinerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	աղիդ (aġid)	աղիներդ (aġinerd)
dative	աղիիդ (aġiid)	աղիներիդ (aġinerid)
ablative	աղիիցդ (aġiicʻd)	աղիներիցդ (aġinericʻd)
instrumental	աղիովդ (aġiovd)	աղիներովդ (aġinerovd)
locative	աղիումդ (aġiumd)	աղիներումդ (aġinerumd)

u-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	աղի (aġi)	աղիներ (aġiner)
dative	աղու (aġu)	աղիների (aġineri)
ablative	աղուց (aġucʻ)	աղիներից (aġinericʻ)
instrumental	աղով, աղիով (aġov, aġiov)	աղիներով (aġinerov)
locative	աղում, աղիում (aġum, aġium)	աղիներում (aġinerum)
	definite forms
nominative	աղին (aġin)	աղիները/աղիներն (aġinerə/aġinern)
dative	աղուն (aġun)	աղիներին (aġinerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	աղիս (aġis)	աղիներս (aġiners)
dative	աղուս (aġus)	աղիներիս (aġineris)
ablative	աղուցս (aġucʻs)	աղիներիցս (aġinericʻs)
instrumental	աղովս, աղիովս (aġovs, aġiovs)	աղիներովս (aġinerovs)
locative	աղումս, աղիումս (aġums, aġiums)	աղիներումս (aġinerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	աղիդ (aġid)	աղիներդ (aġinerd)
dative	աղուդ (aġud)	աղիներիդ (aġinerid)
ablative	աղուցդ (aġucʻd)	աղիներիցդ (aġinericʻd)
instrumental	աղովդ, աղիովդ (aġovd, aġiovd)	աղիներովդ (aġinerovd)
locative	աղումդ, աղիումդ (aġumd, aġiumd)	աղիներումդ (aġinerumd)

Old Armenian

Etymology 1

From աղ (ał) +‎ -ի (-i).

Adjective

աղի • (ałi)

1. salty, saline, brackish
2. (figuratively) bitter, miserable

   աղի եւ ողորմ ― ałi ew ołorm ― miserable, pitiable, unfortunate, calamitous, grievous

Declension

o-a-type

	singular		plural
nominative	աղի (ałi)		աղիք (ałikʻ)
genitive	աղւոյ (ałwoy)		աղեաց (ałeacʻ)
dative	աղւոյ (ałwoy)		աղեաց (ałeacʻ)
accusative	աղի (ałi)		աղիս (ałis)
ablative	աղւոյ (ałwoy)		աղեաց (ałeacʻ)
instrumental	աղեաւ (ałeaw)		աղեաւք = աղեօք (ałeawkʻ = ałeōkʻ)
locative	աղի (ałi)		աղիս (ałis)

Descendants

• Armenian: աղի (aġi)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “աղի”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “աղի”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “աղ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press

Etymology 2

Martirosyan suggests derivation from Proto-Indo-European *h₁oliteh₂-, *yoliteh₂- with cognates in Slavic (Polish jelito, Serbo-Croatian olito).

Noun

աղի • (ałi)

1. intestine

   խռովին աղիք իմ ― xṙovin ałikʻ im ― I have pity, compassion

   որդի աղեաց ― ordi ałeacʻ ― well loved son

2. string of musical instruments (because of the material)

Usage notes

• Usually used in the plural: աղիք (ałikʻ).
• The word has 4 combining forms: աղե- (ałe-), աղէ- (ałē-), աղի- (ałi-), աղ- (ał-).

Declension

o-a-type

	singular		plural
nominative	աղի (ałi)		աղիք (ałikʻ)
genitive	աղւոյ (ałwoy)		աղեաց (ałeacʻ)
dative	աղւոյ (ałwoy)		աղեաց (ałeacʻ)
accusative	աղի (ałi)		աղիս (ałis)
ablative	աղւոյ (ałwoy)		աղեաց (ałeacʻ)
instrumental	աղեաւ (ałeaw)		աղեաւք = աղեօք (ałeawkʻ = ałeōkʻ)
locative	աղի (ałi)		աղիս (ałis)
singular genitive-dative աղիոյ (ałioy) is also attested

Derived terms

• աղախարշանք (ałaxaršankʻ)
• աղախարշումն (ałaxaršumn)
• աղապատանք (ałapatankʻ)
• աղեբախք (ałebaxkʻ)
• աղեխարշ (ałexarš)
• աղեկէզ (ałekēz)
• աղեկոտոր (ałekotor)
• աղեմատունք (ałematunkʻ)
• աղեներգործութիւն (ałenergorcutʻiwn)
• աղեպատ (ałepat)
• աղեցաւ (ałecʻaw)
• աղէգէտ (ałēgēt)
• աղէխարշ (ałēxarš)
• աղէկէզ (ałēkēz)
• աղէկոտոր (ałēkotor)
• աղիկամի (ałikami)
• այեյարմար (ayeyarmar)
• բազմաղի (bazmałi)
• գարաղութիւն (garałutʻiwn)
• եօթնաղի (eōtʻnałi)
• նախաղի (naxałi)
• նեղաղի (nełałi)
• չորեքաղի (čʻorekʻałi)
• տասնաղի (tasnałi)
• փքաղիք (pʻkʻałikʻ)
• քաղցրաղի (kʻałcʻrałi)
• քառասնաղի (kʻaṙasnałi)

 

Descendants

• Armenian: աղիք (aġikʻ), աղի (aġi)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “աղի”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “աղի”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “աղի”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Martirosyan, Hrach (2010) “aɫi(-k‘)”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 36