արձակ

Armenian

Etymology

From Old Armenian արձակ (arjak).

Pronunciation

Audio (Eastern Armenian): (file)

(Eastern Armenian) IPA^(key): /ɑɾˈt͡sʰɑk/, [ɑɾt͡sʰɑ́k]
(Western Armenian) IPA^(key): /ɑɾˈt͡sɑɡ/, [ɑɾt͡sʰɑ́ɡ]

Adjective

արձակ • (arjak) (superlative ամենաարձակ)

free, loose, untied
արձակ ձեռքեր ― arjak jeṙkʻer ― free hands
vast, spacious
prosaic (pertaining to or having the characteristics of prose)

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	արձակ (arjak)	արձակներ (arjakner)
dative	արձակի (arjaki)	արձակների (arjakneri)
ablative	արձակից (arjakicʻ)	արձակներից (arjaknericʻ)
instrumental	արձակով (arjakov)	արձակներով (arjaknerov)
locative	արձակում (arjakum)	արձակներում (arjaknerum)
	definite forms
nominative	արձակը/արձակն (arjakə/arjakn)	արձակները/արձակներն (arjaknerə/arjaknern)
dative	արձակին (arjakin)	արձակներին (arjaknerin)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	արձակս (arjaks)	արձակներս (arjakners)
dative	արձակիս (arjakis)	արձակներիս (arjakneris)
ablative	արձակիցս (arjakicʻs)	արձակներիցս (arjaknericʻs)
instrumental	արձակովս (arjakovs)	արձակներովս (arjaknerovs)
locative	արձակումս (arjakums)	արձակներումս (arjaknerums)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	արձակդ (arjakd)	արձակներդ (arjaknerd)
dative	արձակիդ (arjakid)	արձակներիդ (arjaknerid)
ablative	արձակիցդ (arjakicʻd)	արձակներիցդ (arjaknericʻd)
instrumental	արձակովդ (arjakovd)	արձակներովդ (arjaknerovd)
locative	արձակումդ (arjakumd)	արձակներումդ (arjaknerumd)

Noun

արձակ • (arjak)

prose

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	արձակ (arjak)	արձակներ (arjakner)
dative	արձակի (arjaki)	արձակների (arjakneri)
ablative	արձակից (arjakicʻ)	արձակներից (arjaknericʻ)
instrumental	արձակով (arjakov)	արձակներով (arjaknerov)
locative	արձակում (arjakum)	արձակներում (arjaknerum)
	definite forms
nominative	արձակը/արձակն (arjakə/arjakn)	արձակները/արձակներն (arjaknerə/arjaknern)
dative	արձակին (arjakin)	արձակներին (arjaknerin)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	արձակս (arjaks)	արձակներս (arjakners)
dative	արձակիս (arjakis)	արձակներիս (arjakneris)
ablative	արձակիցս (arjakicʻs)	արձակներիցս (arjaknericʻs)
instrumental	արձակովս (arjakovs)	արձակներովս (arjaknerovs)
locative	արձակումս (arjakums)	արձակներումս (arjaknerums)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	արձակդ (arjakd)	արձակներդ (arjaknerd)
dative	արձակիդ (arjakid)	արձակներիդ (arjaknerid)
ablative	արձակիցդ (arjakicʻd)	արձակներիցդ (arjaknericʻd)
instrumental	արձակովդ (arjakovd)	արձակներովդ (arjaknerovd)
locative	արձակումդ (arjakumd)	արձակներումդ (arjaknerumd)

Derived terms

արձակագիր (arjakagir, “prose writer”)

Old Armenian

Etymology

An Iranian borrowing. Compare Manichaean Parthian [Manichaean needed] (hyrz- /⁠hirz-⁠/, “to let, leave, abandon; remit (of sins), establish, appoint”), Avestan 𐬵𐬀𐬭𐬆𐬰𐬀𐬌𐬙𐬌 (har^əzaⁱti, “to dismiss, to let go”), Persian (helidan, “to dismiss, to abandon; to let go”), (heštan, “to leave, abandon”), Sanskrit सृजति (sṛjati, “discharge, emit”), all ultimately from Proto-Indo-European *selǵ-. The -զ- (-z-) in the derived term համարզակիմ (hamarzakim) has an etymological value.

Adjective

արձակ • (arjak)

free, loose, untied
արձակ արձակ ― arjak arjak ― freely
bold; unbridled, licentious, rash, dissolute, debauched
արձակ համարձակ ― arjak hamarjak ― boldly, frankly
open, unsealed (e.g. letter)
(post-Classical) vast, spacious
(post-Classical, of language) prosaic
արձակ բան ― arjak ban ― prose
(post-Classical, of a day) ferial

Declension

i-a-type

	singular	plural
nominative	արձակ (arjak)	արձակք (arjakkʻ)
genitive	արձակի (arjaki)	արձակաց (arjakacʻ)
dative	արձակի (arjaki)	արձակաց (arjakacʻ)
accusative	արձակ (arjak)	արձակս (arjaks)
ablative	արձակէ (arjakē)	արձակաց (arjakacʻ)
instrumental	արձակաւ (arjakaw)	արձակաւք = արձակօք (arjakawkʻ = arjakōkʻ)
locative	արձակի (arjaki)	արձակս (arjaks)

Derived terms

ախոյանայարձակ (axoyanayarjak)
ախոյեանայարձակ (axoyeanayarjak)
ամենընդարձակ (amenəndarjak)
անարձակ (anarjak)
անարձակելի (anarjakeli)
անհամարձակ (anhamarjak)
անհամարձակելի (anhamarjakeli)
անհամարձակութիւն (anhamarjakutʻiwn)
աշխարհարձակ (ašxarharjak)
աչարձակ (ačʻarjak)
աչարձակութիւն (ačʻarjakutʻiwn)
ապաշխարողարձակէք (apašxarołarjakēkʻ)
ասպատակայարձակ (aspatakayarjak)
արձակաբար (arjakabar)
արձակահեր (arjakaher)
արձակահիմն (arjakahimn)
արձականամ (arjakanam)
արձականիստ (arjakanist)
արձականոց (arjakanocʻ)
արձականք (arjakankʻ)
արձակապաշտօն (arjakapaštōn)
արձակապէս (arjakapēs)
արձակասուն (arjakasun)
արձակավայրք (arjakavayrkʻ)
արձակարան (arjakaran)
արձակաքաղաք (arjakakʻałakʻ)
արձակեմ (arjakem)
արձակերասան (arjakerasan)
արձակերասանակ (arjakerasanak)
արձակեցուցանեմ (arjakecʻucʻanem)
արձակիմ (arjakim)
արձակիչ (arjakičʻ)
արձակութիւն (arjakutʻiwn)
արձակում (arjakum)
արձակումն (arjakumn)
արձակուրդ (arjakurd)
բազկարձակ (bazkarjak)
բացարձակ (bacʻarjak)
բացարձակական (bacʻarjakakan)
բացարձակեմ (bacʻarjakem)
բացարձակութիւն (bacʻarjakutʻiwn)
բուսարձակ (busarjak)
բուսարձակութիւն (busarjakutʻiwn)
գերայարձակեալ (gerayarjakeal)
գերընդարձակ (gerəndarjak)
գիսարձակ (gisarjak)
դժուարարձակ (džuararjak)
երամակարձակ (eramakarjak)
երեքարձէն (erekʻarjēn)
ընդարձակ (əndarjak)
ընդարձակաբան (əndarjakaban)
ընդարձակաբար (əndarjakabar)
ընդարձակագնաց (əndarjakagnacʻ)
ընդարձակագոյն (əndarjakagoyn)
ընդարձակաձեռն (əndarjakajeṙn)
ընդարձակամիտ (əndarjakamit)
ընդարձակամտութիւն (əndarjakamtutʻiwn)
ընդարձակայարկ (əndarjakayark)
ընդարձակապէս (əndarjakapēs)
ընդարձակասուն (əndarjakasun)
ընդարձակասրահ (əndarjakasrah)
ընդարձակատար (əndarjakatar)
ընդարձակատարր (əndarjakatarr)
ընդարձակեմ (əndarjakem)
ընդարձակերասանակ (əndarjakerasanak)
ընդարձակեցուցանեմ (əndarjakecʻucʻanem)
ընդարձակիչ (əndarjakičʻ)
ընդարձակութիւն (əndarjakutʻiwn)
ընդարձակումն (əndarjakumn)
ինքնարձակեցիկ (inkʻnarjakecʻik)
իրահամարձակ (irahamarjak)
լծարձակ (lcarjak)
լծարձակութիւն (lcarjakutʻiwn)
լուսարձակ (lusarjak)
խառնարձակ (xaṙnarjak)
ծայրարձակ (cayrarjak)
ծայրարձակեալ (cayrarjakeal)
ծայրարձակութիւն (cayrarjakutʻiwn)
ծլարձակութիւն (clarjakutʻiwn)
համարզակիմ (hamarzakim)
համարձակ (hamarjak)
համարձակաբար (hamarjakabar)
համարձակաբարբառ (hamarjakabarbaṙ)
համարձակաբերան (hamarjakaberan)
համարձակագոյն (hamarjakagoyn)
համարձակադէմ (hamarjakadēm)
համարձակախօս (hamarjakaxōs)
համարձակական (hamarjakakan)
համարձակահայեաց (hamarjakahayeacʻ)
համարձակաձայն (hamarjakajayn)
համարձակամարտ (hamarjakamart)
համարձակապէս (hamarjakapēs)
համարձակատես (hamarjakates)
համարձակափայլ (hamarjakapʻayl)
համարձակելի (hamarjakeli)
համարձակեմ (hamarjakem)
համարձակեցուցանեմ (hamarjakecʻucʻanem)
համարձակիմ (hamarjakim)
համարձակիչ (hamarjakičʻ)
համարձակութիւն (hamarjakutʻiwn)
հեռարձակ (heṙarjak)
հերարձակ (herarjak)
ձայնարձակ (jaynarjak)
ձայնարձակութիւն (jaynarjakutʻiwn)
ձեռնարձակութիւն (jeṙnarjakutʻiwn)
ձիարձակ (jiarjak)
ձիարձակարան (jiarjakaran)
ճառագայթարձակ (čaṙagaytʻarjak)
միզարձակ (mizarjak)
մօրուարձակք (mōruarjakkʻ)
յարձակեմ (yarjakem)
յարձակեցուցանեմ (yarjakecʻucʻanem)
յարձակեցուցիչ (yarjakecʻucʻičʻ)
յարձակիմ (yarjakim)
յարձակումն (yarjakumn)
յեղադարձական (yeładarjakan)
նախայարձակ (naxayarjak)
ոստայարձակ (ostayarjak)
սանձարձակ (sanjarjak)
սրայարձակ (srayarjak)
վերամբարձական (verambarjakan)
վերարձակութիւն (verarjakutʻiwn)
քաջահամարձակ (kʻaǰahamarjak)

Related terms

ապահարզան (apaharzan)
համհարզ (hamharz)

Descendants

Armenian: արձակ (arjak)

References

Petrosean, Matatʻeay (1879) “արձակ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 75ab
Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “արձակ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “արձակ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 324–325