դատ
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian դատ (dat).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): /dat/ [dɑt] invalid IPA characters (//[])
- (Western Armenian, standard) IPA(key): /tad/ [tʰɑd] invalid IPA characters (//[])
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun edit
դատ • (dat)
- (law) trial, judicial proceedings
- դատի տալ ― dati tal ― to sue
- justice
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | դատ (dat) | դատեր (dater) | ||
| dative | դատի (dati) | դատերի (dateri) | ||
| ablative | դատից (daticʻ) | դատերից (datericʻ) | ||
| instrumental | դատով (datov) | դատերով (daterov) | ||
| locative | դատում (datum) | դատերում (daterum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | դատը/դատն (datə/datn) | դատերը/դատերն (daterə/datern) | ||
| dative | դատին (datin) | դատերին (daterin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | դատս (dats) | դատերս (daters) | ||
| dative | դատիս (datis) | դատերիս (dateris) | ||
| ablative | դատիցս (daticʻs) | դատերիցս (datericʻs) | ||
| instrumental | դատովս (datovs) | դատերովս (daterovs) | ||
| locative | դատումս (datums) | դատերումս (daterums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | դատդ (datd) | դատերդ (daterd) | ||
| dative | դատիդ (datid) | դատերիդ (daterid) | ||
| ablative | դատիցդ (daticʻd) | դատերիցդ (datericʻd) | ||
| instrumental | դատովդ (datovd) | դատերովդ (daterovd) | ||
| locative | դատումդ (datumd) | դատերումդ (daterumd) | ||
Related terms edit
Old Armenian edit
Etymology edit
From Middle Iranian *dāt (“law, justice”). Compare Middle Persian dʾt' (dād, “law, justice”), Persian داد (dâd, “justice”).
Noun edit
դատ • (dat)
- (law) trial, judicial proceedings, litigation, cause, lawsuit
- դատ վարել, դնել ― dat varel, dnel ― to proceed, to sue in law, to bring an action
- դատ առնել ― dat aṙnel ― to do justice; to judge a lawsuit
- դատ տալ, հատուցանել ― dat tal, hatucʻanel ― to judge oneself, to condemn oneself, to be condemned
- ի դատ կոչել ― i dat kočʻel ― to summon, to cite
- justice
Declension edit
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | դատ (dat) | դատք (datkʻ) | |
| genitive | դատի (dati) | դատից (daticʻ) | |
| dative | դատի (dati) | դատից (daticʻ) | |
| accusative | դատ (dat) | դատս (dats) | |
| ablative | դատէ (datē) | դատից (daticʻ) | |
| instrumental | դատիւ (datiw) | դատիւք (datiwkʻ) | |
| locative | դատի (dati) | դատս (dats) | |
| an u-type genitive դատու (datu) is attested | |||
Synonyms edit
- (trial): դատաստան (datastan)
Derived terms edit
- անարդարադատ (anardaradat)
- անբաղդատ (anbałdat)
- անբաղդատաբար (anbałdatabar)
- անբաղդատական (anbałdatakan)
- անբաղդատելի (anbałdateli)
- անբաղդատութիւն (anbałdatutʻiwn)
- անբռնադատ (anbṙnadat)
- անբռնադատաբար (anbṙnadatabar)
- անբռնադատելի (anbṙnadateli)
- անդատ (andat)
- անդատապարտ (andatapart)
- անդատապարտաբար (andatapartabar)
- անդատապարտական (andatapartakan)
- անդատապարտեալ (andataparteal)
- անդատապարտելի (andataparteli)
- անդատապարտութիւն (andatapartutʻiwn)
- անձնադատ (anjnadat)
- աշխարհադատ (ašxarhadat)
- առդատեմ (aṙdatem)
- աստուածադատ (astuacadat)
- արդարադատ (ardaradat)
- արդարադատապէս (ardaradatapēs)
- արդարադատաւորութիւն (ardaradataworutʻiwn)
- արդարադատողութիւն (ardaradatołutʻiwn)
- արդարադատութիւն (ardaradatutʻiwn)
- արտադատեմ (artadatem)
- արտադատութիւն (artadatutʻiwn)
- աւելադատ (aweladat)
- բաղդատական (bałdatakan)
- բաղդատեմ (bałdatem)
- բաղդատութիւն (bałdatutʻiwn)
- բռնադատ (bṙnadat)
- բռնադատագոյն (bṙnadatagoyn)
- բռնադատական (bṙnadatakan)
- բռնադատեմ (bṙnadatem)
- բռնադատիչ (bṙnadatičʻ)
- բռնադատողական (bṙnadatołakan)
- բռնադատու (bṙnadatu)
- բռնադատութիւն (bṙnadatutʻiwn)
- դատագրութիւն (datagrutʻiwn)
- դատախնդիր (dataxndir)
- դատակից (datakicʻ)
- դատակնիք (dataknikʻ)
- դատակշիռ (datakšiṙ)
- դատան (datan)
- դատապարտ (datapart)
- դատապարտական (datapartakan)
- դատապարտակից (datapartakicʻ)
- դատապարտանք (datapartankʻ)
- դատապարտարան (datapartaran)
- դատապարտեմ (datapartem)
- դատապարտիկ (datapartik)
- դատապարտիչ (datapartičʻ)
- դատապարտութիւն (datapartutʻiwn)
- դատասաց (datasacʻ)
- դատավարժ (datavarž)
- դատավճիռ (datavčiṙ)
- դատավճռակից (datavčṙakicʻ)
- դատարան (dataran)
- դատափետ (datapʻet)
- դատափետեմ (datapʻetem)
- դատեմ (datem)
- դատիմ (datim)
- դատինք (datinkʻ)
- դատիչ (datičʻ)
- դատկան (datkan)
- դատողաբար (datołabar)
- դատողական (datołakan)
- դատողապէս (datołapēs)
- դատողութիւն (datołutʻiwn)
- դատուհի (datuhi)
- դատումն (datumn)
- դժոխադատ (džoxadat)
- դժոխադատութիւն (džoxadatutʻiwn)
- դժուարադատ (džuaradat)
- դիւրադատելի (diwradateli)
- ենթադատաբար (entʻadatabar)
- ենթադատութիւն (entʻadatutʻiwn)
- երազադատ (erazadat)
- երկրադատեմ (erkradatem)
- զուգադատապարտիմ (zugadatapartim)
- զրադատ (zradat)
- զրադատեմ (zradatem)
- զրադատութիւն (zradatutʻiwn)
- թաւդատեմ (tʻawdatem)
- ինքնադատ (inkʻnadat)
- ինքնադատապարտեալ (inkʻnadataparteal)
- իրաւադատ (irawadat)
- իրաւադատութիւն (irawadatutʻiwn)
- խղճադատ (xłčadat)
- կարծրադատ (karcradat)
- կշռադատեմ (kšṙadatem)
- կրկնադատ (krknadat)
- հաւասարադատ (hawasaradat)
- հաւասարադատութիւն (hawasaradatutʻiwn)
- հոգեւորադատ (hogeworadat)
- ճշմարտադատ (čšmartadat)
- մարդադատիչ (mardadatičʻ)
- մշտադատ (mštadat)
- նախադատ (naxadat)
- նախադատական (naxadatakan)
- նախադատեմ (naxadatem)
- ներդատական (nerdatakan)
- ուղղադատ (ułładat)
- չարադատ (čʻaradat)
- պատշաճադատ (patšačadat)
- պարադատական (paradatakan)
- ստադատ (stadat)
- տարադատ (taradat)
- տարադատեմ (taradatem)
- տիեզերադատ (tiezeradat)
- տրամադատական (tramadatakan)
- տրամադատութիւն (tramadatutʻiwn)
Related terms edit
Descendants edit
- Armenian: դատ (dat)
References edit
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “դատ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “դատ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “դատ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press