խեթել

Armenian

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /χeˈtʰel/, [χetʰél]
• (Western Armenian) IPA^(key): /χeˈtel/, [χetʰél]

Etymology 1

Verb

խեթել • (xetʻel)

1. Alternative form of խեթալ (xetʻal)

Declension

nominalised infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular (uncountable)
nominative	խեթել (xetʻel)
nominative definite	խեթելը/խեթելն (xetʻelə/xetʻeln)
dative	խեթելու (xetʻelu)
dative definite	խեթելուն (xetʻelun)
ablative	խեթելուց (xetʻelucʻ)
instrumental	խեթելով (xetʻelov)
locative	խեթելում (xetʻelum)

declension of nominalized negative (Eastern Armenian) u-type, inanimate

	singular (uncountable)
nominative	չխեթել (čʻxetʻel)
nominative definite	չխեթելը/չխեթելն (čʻ{{{1}}}ə/čʻxetʻeln)
dative	չխեթելու (čʻxetʻelu)
dative definite	չխեթելուն (čʻxetʻelun)
ablative	չխեթելուց (čʻxetʻelucʻ)
instrumental	չխեթելով (čʻxetʻelov)
locative	չխեթելում (čʻxetʻelum)

Conjugation

-el conjugation (Eastern Armenian)

infinitive		խեթել (xetʻel)		imperfective converb		խեթում (xetʻum)
passive		—		simultaneous converb		խեթելիս (xetʻelis)
causative		—		perfective converb		խեթել (xetʻel)
aorist stem		խեթ- (xetʻ-)		future converb I		խեթելու (xetʻelu)
resultative participle		խեթած (xetʻac)		future converb II		խեթելիք (xetʻelikʻ)
subject participle		խեթող (xetʻoġ)		connegative converb		խեթի (xetʻi)
person		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	խեթում եմ (xetʻum em)	խեթում ես (xetʻum es)	խեթում է (xetʻum ē)	խեթում ենք (xetʻum enkʻ)	խեթում եք (xetʻum ekʻ)	խեթում են (xetʻum en)
	past imperfective	խեթում էի (xetʻum ēi)	խեթում էիր (xetʻum ēir)	խեթում էր (xetʻum ēr)	խեթում էինք (xetʻum ēinkʻ)	խեթում էիք (xetʻum ēikʻ)	խեթում էին (xetʻum ēin)
	future	խեթելու եմ (xetʻelu em)	խեթելու ես (xetʻelu es)	խեթելու է (xetʻelu ē)	խեթելու ենք (xetʻelu enkʻ)	խեթելու եք (xetʻelu ekʻ)	խեթելու են (xetʻelu en)
	past future	խեթելու էի (xetʻelu ēi)	խեթելու էիր (xetʻelu ēir)	խեթելու էր (xetʻelu ēr)	խեթելու էինք (xetʻelu ēinkʻ)	խեթելու էիք (xetʻelu ēikʻ)	խեթելու էին (xetʻelu ēin)
	present perfect	խեթել եմ (xetʻel em)	խեթել ես (xetʻel es)	խեթել է (xetʻel ē)	խեթել ենք (xetʻel enkʻ)	խեթել եք (xetʻel ekʻ)	խեթել են (xetʻel en)
	pluperfect	խեթել էի (xetʻel ēi)	խեթել էիր (xetʻel ēir)	խեթել էր (xetʻel ēr)	խեթել էինք (xetʻel ēinkʻ)	խեթել էիք (xetʻel ēikʻ)	խեթել էին (xetʻel ēin)
	aorist (past perfective)	խեթեցի, խեթի* (xetʻecʻi, xetʻi*)	խեթեցիր, խեթիր* (xetʻecʻir, xetʻir*)	խեթեց (xetʻecʻ)	խեթեցինք, խեթինք* (xetʻecʻinkʻ, xetʻinkʻ*)	խեթեցիք, խեթիք* (xetʻecʻikʻ, xetʻikʻ*)	խեթեցին, խեթին* (xetʻecʻin, xetʻin*)
subjunctive		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	խեթեմ (xetʻem)	խեթես (xetʻes)	խեթի (xetʻi)	խեթենք (xetʻenkʻ)	խեթեք (xetʻekʻ)	խեթեն (xetʻen)
	past	խեթեի (xetʻei)	խեթեիր (xetʻeir)	խեթեր (xetʻer)	խեթեինք (xetʻeinkʻ)	խեթեիք (xetʻeikʻ)	խեթեին (xetʻein)
conditional		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	future	կխեթեմ (kxetʻem)	կխեթես (kxetʻes)	կխեթի (kxetʻi)	կխեթենք (kxetʻenkʻ)	կխեթեք (kxetʻekʻ)	կխեթեն (kxetʻen)
	past	կխեթեի (kxetʻei)	կխեթեիր (kxetʻeir)	կխեթեր (kxetʻer)	կխեթեինք (kxetʻeinkʻ)	կխեթեիք (kxetʻeikʻ)	կխեթեին (kxetʻein)
imperative		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
		—	խեթի՛ր, խեթի՛* (xetʻír, xetʻí*)	—	—	խեթե՛ք, խեթեցե՛ք** (xetʻékʻ, xetʻecʻékʻ**)	—
*colloquial   **dated

-el negative conjugation (Eastern Armenian)

infinitive				չխեթել (čʻxetʻel)
resultative participle				չխեթած (čʻxetʻac)
subject participle				չխեթող (čʻxetʻoġ)
person		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	չեմ խեթում (čʻem xetʻum)	չես խեթում (čʻes xetʻum)	չի խեթում (čʻi xetʻum)	չենք խեթում (čʻenkʻ xetʻum)	չեք խեթում (čʻekʻ xetʻum)	չեն խեթում (čʻen xetʻum)
	past imperfective	չէի խեթում (čʻēi xetʻum)	չէիր խեթում (čʻēir xetʻum)	չէր խեթում (čʻēr xetʻum)	չէինք խեթում (čʻēinkʻ xetʻum)	չէիք խեթում (čʻēikʻ xetʻum)	չէին խեթում (čʻēin xetʻum)
	future	չեմ խեթելու (čʻem xetʻelu)	չես խեթելու (čʻes xetʻelu)	չի խեթելու (čʻi xetʻelu)	չենք խեթելու (čʻenkʻ xetʻelu)	չեք խեթելու (čʻekʻ xetʻelu)	չեն խեթելու (čʻen xetʻelu)
	past future	չէի խեթելու (čʻēi xetʻelu)	չէիր խեթելու (čʻēir xetʻelu)	չէր խեթելու (čʻēr xetʻelu)	չէինք խեթելու (čʻēinkʻ xetʻelu)	չէիք խեթելու (čʻēikʻ xetʻelu)	չէին խեթելու (čʻēin xetʻelu)
	present perfect	չեմ խեթել (čʻem xetʻel)	չես խեթել (čʻes xetʻel)	չի խեթել (čʻi xetʻel)	չենք խեթել (čʻenkʻ xetʻel)	չեք խեթել (čʻekʻ xetʻel)	չեն խեթել (čʻen xetʻel)
	pluperfect	չէի խեթել (čʻēi xetʻel)	չէիր խեթել (čʻēir xetʻel)	չէր խեթել (čʻēr xetʻel)	չէինք խեթել (čʻēinkʻ xetʻel)	չէիք խեթել (čʻēikʻ xetʻel)	չէին խեթել (čʻēin xetʻel)
	aorist (past perfective)	չխեթեցի, չխեթի* (čʻxetʻecʻi, čʻxetʻi*)	չխեթեցիր, չխեթիր* (čʻxetʻecʻir, čʻxetʻir*)	չխեթեց (čʻxetʻecʻ)	չխեթեցինք, չխեթինք* (čʻxetʻecʻinkʻ, čʻxetʻinkʻ*)	չխեթեցիք, չխեթիք* (čʻxetʻecʻikʻ, čʻxetʻikʻ*)	չխեթեցին, չխեթին* (čʻxetʻecʻin, čʻxetʻin*)
subjunctive		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	չխեթեմ (čʻxetʻem)	չխեթես (čʻxetʻes)	չխեթի (čʻxetʻi)	չխեթենք (čʻxetʻenkʻ)	չխեթեք (čʻxetʻekʻ)	չխեթեն (čʻxetʻen)
	past	չխեթեի (čʻxetʻei)	չխեթեիր (čʻxetʻeir)	չխեթեր (čʻxetʻer)	չխեթեինք (čʻxetʻeinkʻ)	չխեթեիք (čʻxetʻeikʻ)	չխեթեին (čʻxetʻein)
conditional		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	future	չեմ խեթի (čʻem xetʻi)	չես խեթի (čʻes xetʻi)	չի խեթի (čʻi xetʻi)	չենք խեթի (čʻenkʻ xetʻi)	չեք խեթի (čʻekʻ xetʻi)	չեն խեթի (čʻen xetʻi)
	past	չէի խեթի (čʻēi xetʻi)	չէիր խեթի (čʻēir xetʻi)	չէր խեթի (čʻēr xetʻi)	չէինք խեթի (čʻēinkʻ xetʻi)	չէիք խեթի (čʻēikʻ xetʻi)	չէին խեթի (čʻēin xetʻi)
imperative		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
		—	մի՛ խեթիր, մի՛ խեթի* (mí xetʻir, mí xetʻi*)	—	—	մի՛ խեթեք, մի՛ խեթեցեք** (mí xetʻekʻ, mí xetʻecʻekʻ**)	—
*colloquial   **dated

declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular (singulare tantum)
nominative	խեթել (xetʻel)
dative	խեթելու (xetʻelu)
ablative	խեթելուց (xetʻelucʻ)
instrumental	խեթելով (xetʻelov)
locative	խեթելում (xetʻelum)
	definite forms
nominative	խեթելը/խեթելն (xetʻelə/xetʻeln)
dative	խեթելուն (xetʻelun)
	1st person possessive forms (my)
nominative	խեթելս (xetʻels)
dative	խեթելուս (xetʻelus)
ablative	խեթելուցս (xetʻelucʻs)
instrumental	խեթելովս (xetʻelovs)
locative	խեթելումս (xetʻelums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	խեթելդ (xetʻeld)
dative	խեթելուդ (xetʻelud)
ablative	խեթելուցդ (xetʻelucʻd)
instrumental	խեթելովդ (xetʻelovd)
locative	խեթելումդ (xetʻelumd)

Etymology 2

From Old Armenian խեթել (xetʻel), infinitive of խեթեմ (xetʻem); see it for more.

Verb

խեթել • (xetʻel)

1. to push, to shove

Declension

nominalised infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular (uncountable)
nominative	խեթել (xetʻel)
nominative definite	խեթելը/խեթելն (xetʻelə/xetʻeln)
dative	խեթելու (xetʻelu)
dative definite	խեթելուն (xetʻelun)
ablative	խեթելուց (xetʻelucʻ)
instrumental	խեթելով (xetʻelov)
locative	խեթելում (xetʻelum)

declension of nominalized negative (Eastern Armenian) u-type, inanimate

	singular (uncountable)
nominative	չխեթել (čʻxetʻel)
nominative definite	չխեթելը/չխեթելն (čʻ{{{1}}}ə/čʻxetʻeln)
dative	չխեթելու (čʻxetʻelu)
dative definite	չխեթելուն (čʻxetʻelun)
ablative	չխեթելուց (čʻxetʻelucʻ)
instrumental	չխեթելով (čʻxetʻelov)
locative	չխեթելում (čʻxetʻelum)

Conjugation

-el conjugation (Eastern Armenian)

infinitive		խեթել (xetʻel)		imperfective converb		խեթում (xetʻum)
passive		—		simultaneous converb		խեթելիս (xetʻelis)
causative		—		perfective converb		խեթել (xetʻel)
aorist stem		խեթ- (xetʻ-)		future converb I		խեթելու (xetʻelu)
resultative participle		խեթած (xetʻac)		future converb II		խեթելիք (xetʻelikʻ)
subject participle		խեթող (xetʻoġ)		connegative converb		խեթի (xetʻi)
person		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	խեթում եմ (xetʻum em)	խեթում ես (xetʻum es)	խեթում է (xetʻum ē)	խեթում ենք (xetʻum enkʻ)	խեթում եք (xetʻum ekʻ)	խեթում են (xetʻum en)
	past imperfective	խեթում էի (xetʻum ēi)	խեթում էիր (xetʻum ēir)	խեթում էր (xetʻum ēr)	խեթում էինք (xetʻum ēinkʻ)	խեթում էիք (xetʻum ēikʻ)	խեթում էին (xetʻum ēin)
	future	խեթելու եմ (xetʻelu em)	խեթելու ես (xetʻelu es)	խեթելու է (xetʻelu ē)	խեթելու ենք (xetʻelu enkʻ)	խեթելու եք (xetʻelu ekʻ)	խեթելու են (xetʻelu en)
	past future	խեթելու էի (xetʻelu ēi)	խեթելու էիր (xetʻelu ēir)	խեթելու էր (xetʻelu ēr)	խեթելու էինք (xetʻelu ēinkʻ)	խեթելու էիք (xetʻelu ēikʻ)	խեթելու էին (xetʻelu ēin)
	present perfect	խեթել եմ (xetʻel em)	խեթել ես (xetʻel es)	խեթել է (xetʻel ē)	խեթել ենք (xetʻel enkʻ)	խեթել եք (xetʻel ekʻ)	խեթել են (xetʻel en)
	pluperfect	խեթել էի (xetʻel ēi)	խեթել էիր (xetʻel ēir)	խեթել էր (xetʻel ēr)	խեթել էինք (xetʻel ēinkʻ)	խեթել էիք (xetʻel ēikʻ)	խեթել էին (xetʻel ēin)
	aorist (past perfective)	խեթեցի, խեթի* (xetʻecʻi, xetʻi*)	խեթեցիր, խեթիր* (xetʻecʻir, xetʻir*)	խեթեց (xetʻecʻ)	խեթեցինք, խեթինք* (xetʻecʻinkʻ, xetʻinkʻ*)	խեթեցիք, խեթիք* (xetʻecʻikʻ, xetʻikʻ*)	խեթեցին, խեթին* (xetʻecʻin, xetʻin*)
subjunctive		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	խեթեմ (xetʻem)	խեթես (xetʻes)	խեթի (xetʻi)	խեթենք (xetʻenkʻ)	խեթեք (xetʻekʻ)	խեթեն (xetʻen)
	past	խեթեի (xetʻei)	խեթեիր (xetʻeir)	խեթեր (xetʻer)	խեթեինք (xetʻeinkʻ)	խեթեիք (xetʻeikʻ)	խեթեին (xetʻein)
conditional		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	future	կխեթեմ (kxetʻem)	կխեթես (kxetʻes)	կխեթի (kxetʻi)	կխեթենք (kxetʻenkʻ)	կխեթեք (kxetʻekʻ)	կխեթեն (kxetʻen)
	past	կխեթեի (kxetʻei)	կխեթեիր (kxetʻeir)	կխեթեր (kxetʻer)	կխեթեինք (kxetʻeinkʻ)	կխեթեիք (kxetʻeikʻ)	կխեթեին (kxetʻein)
imperative		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
		—	խեթի՛ր, խեթի՛* (xetʻír, xetʻí*)	—	—	խեթե՛ք, խեթեցե՛ք** (xetʻékʻ, xetʻecʻékʻ**)	—
*colloquial   **dated

-el negative conjugation (Eastern Armenian)

infinitive				չխեթել (čʻxetʻel)
resultative participle				չխեթած (čʻxetʻac)
subject participle				չխեթող (čʻxetʻoġ)
person		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	չեմ խեթում (čʻem xetʻum)	չես խեթում (čʻes xetʻum)	չի խեթում (čʻi xetʻum)	չենք խեթում (čʻenkʻ xetʻum)	չեք խեթում (čʻekʻ xetʻum)	չեն խեթում (čʻen xetʻum)
	past imperfective	չէի խեթում (čʻēi xetʻum)	չէիր խեթում (čʻēir xetʻum)	չէր խեթում (čʻēr xetʻum)	չէինք խեթում (čʻēinkʻ xetʻum)	չէիք խեթում (čʻēikʻ xetʻum)	չէին խեթում (čʻēin xetʻum)
	future	չեմ խեթելու (čʻem xetʻelu)	չես խեթելու (čʻes xetʻelu)	չի խեթելու (čʻi xetʻelu)	չենք խեթելու (čʻenkʻ xetʻelu)	չեք խեթելու (čʻekʻ xetʻelu)	չեն խեթելու (čʻen xetʻelu)
	past future	չէի խեթելու (čʻēi xetʻelu)	չէիր խեթելու (čʻēir xetʻelu)	չէր խեթելու (čʻēr xetʻelu)	չէինք խեթելու (čʻēinkʻ xetʻelu)	չէիք խեթելու (čʻēikʻ xetʻelu)	չէին խեթելու (čʻēin xetʻelu)
	present perfect	չեմ խեթել (čʻem xetʻel)	չես խեթել (čʻes xetʻel)	չի խեթել (čʻi xetʻel)	չենք խեթել (čʻenkʻ xetʻel)	չեք խեթել (čʻekʻ xetʻel)	չեն խեթել (čʻen xetʻel)
	pluperfect	չէի խեթել (čʻēi xetʻel)	չէիր խեթել (čʻēir xetʻel)	չէր խեթել (čʻēr xetʻel)	չէինք խեթել (čʻēinkʻ xetʻel)	չէիք խեթել (čʻēikʻ xetʻel)	չէին խեթել (čʻēin xetʻel)
	aorist (past perfective)	չխեթեցի, չխեթի* (čʻxetʻecʻi, čʻxetʻi*)	չխեթեցիր, չխեթիր* (čʻxetʻecʻir, čʻxetʻir*)	չխեթեց (čʻxetʻecʻ)	չխեթեցինք, չխեթինք* (čʻxetʻecʻinkʻ, čʻxetʻinkʻ*)	չխեթեցիք, չխեթիք* (čʻxetʻecʻikʻ, čʻxetʻikʻ*)	չխեթեցին, չխեթին* (čʻxetʻecʻin, čʻxetʻin*)
subjunctive		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	չխեթեմ (čʻxetʻem)	չխեթես (čʻxetʻes)	չխեթի (čʻxetʻi)	չխեթենք (čʻxetʻenkʻ)	չխեթեք (čʻxetʻekʻ)	չխեթեն (čʻxetʻen)
	past	չխեթեի (čʻxetʻei)	չխեթեիր (čʻxetʻeir)	չխեթեր (čʻxetʻer)	չխեթեինք (čʻxetʻeinkʻ)	չխեթեիք (čʻxetʻeikʻ)	չխեթեին (čʻxetʻein)
conditional		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	future	չեմ խեթի (čʻem xetʻi)	չես խեթի (čʻes xetʻi)	չի խեթի (čʻi xetʻi)	չենք խեթի (čʻenkʻ xetʻi)	չեք խեթի (čʻekʻ xetʻi)	չեն խեթի (čʻen xetʻi)
	past	չէի խեթի (čʻēi xetʻi)	չէիր խեթի (čʻēir xetʻi)	չէր խեթի (čʻēr xetʻi)	չէինք խեթի (čʻēinkʻ xetʻi)	չէիք խեթի (čʻēikʻ xetʻi)	չէին խեթի (čʻēin xetʻi)
imperative		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
		—	մի՛ խեթիր, մի՛ խեթի* (mí xetʻir, mí xetʻi*)	—	—	մի՛ խեթեք, մի՛ խեթեցեք** (mí xetʻekʻ, mí xetʻecʻekʻ**)	—
*colloquial   **dated

declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular (singulare tantum)
nominative	խեթել (xetʻel)
dative	խեթելու (xetʻelu)
ablative	խեթելուց (xetʻelucʻ)
instrumental	խեթելով (xetʻelov)
locative	խեթելում (xetʻelum)
	definite forms
nominative	խեթելը/խեթելն (xetʻelə/xetʻeln)
dative	խեթելուն (xetʻelun)
	1st person possessive forms (my)
nominative	խեթելս (xetʻels)
dative	խեթելուս (xetʻelus)
ablative	խեթելուցս (xetʻelucʻs)
instrumental	խեթելովս (xetʻelovs)
locative	խեթելումս (xetʻelums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	խեթելդ (xetʻeld)
dative	խեթելուդ (xetʻelud)
ablative	խեթելուցդ (xetʻelucʻd)
instrumental	խեթելովդ (xetʻelovd)
locative	խեթելումդ (xetʻelumd)

Old Armenian

Verb

խեթել • (xetʻel)

1. infinitive of խեթեմ (xetʻem)

Declension

o-type

	singular (uncountable)
nominative	խեթել (xetʻel)
genitive	խեթելոյ (xetʻeloy)
dative	խեթելոյ (xetʻeloy)
accusative	խեթել (xetʻel)
ablative	խեթելոյ (xetʻeloy)
instrumental	խեթելով (xetʻelov)
locative	խեթել (xetʻel)