սովոր
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian սովոր (sovor).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [soˈvoɾ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [soˈvoɾ]
Adjective edit
սովոր • (sovor) (superlative ամենասովոր)
- accustomed, used to
- ես սովոր եմ ցուրտ եղանակին ― es sovor em cʿurt eġanakin ― I am accustomed to cold weather
- habitual, usual
Declension edit
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | սովոր (sovor) | սովորներ (sovorner) | ||
| dative | սովորի (sovori) | սովորների (sovorneri) | ||
| ablative | սովորից (sovoricʿ) | սովորներից (sovornericʿ) | ||
| instrumental | սովորով (sovorov) | սովորներով (sovornerov) | ||
| locative | սովորում (sovorum) | սովորներում (sovornerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | սովորը/սովորն (sovorə/sovorn) | սովորները/սովորներն (sovornerə/sovornern) | ||
| dative | սովորին (sovorin) | սովորներին (sovornerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | սովորս (sovors) | սովորներս (sovorners) | ||
| dative | սովորիս (sovoris) | սովորներիս (sovorneris) | ||
| ablative | սովորիցս (sovoricʿs) | սովորներիցս (sovornericʿs) | ||
| instrumental | սովորովս (sovorovs) | սովորներովս (sovornerovs) | ||
| locative | սովորումս (sovorums) | սովորներումս (sovornerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | սովորդ (sovord) | սովորներդ (sovornerd) | ||
| dative | սովորիդ (sovorid) | սովորներիդ (sovornerid) | ||
| ablative | սովորիցդ (sovoricʿd) | սովորներիցդ (sovornericʿd) | ||
| instrumental | սովորովդ (sovorovd) | սովորներովդ (sovornerovd) | ||
| locative | սովորումդ (sovorumd) | սովորներումդ (sovornerumd) | ||
Derived terms edit
- արտասովոր (artasovor)
Related terms edit
Old Armenian edit
Etymology edit
Of uncertain origin.
It is often assumed that the word is formed with Proto-Indo-European *-o-bʰor- (“bearing, carrying, having”), whence -աւոր (-awor). For the semantics compare բարք (barkʿ). The first component has been identified with Proto-Indo-European *ḱó- (“beside, near, by, with”)[1][2] or *h₁uk- (“to learn, get accustomed to”)[3][4] (whence Old Armenian ուսանիմ (usanim)).
Has also been considered a borrowing from an unattested Zan cognate of Georgian სწავლა (sc̣avla, “to learn, study”).[5][6][7][8]
Adjective edit
սովոր • (sovor)
- accustomed, used to
- 5th century, Bible, 1 Samuel 17.40:[9]
- Եւ ա՛ռ զցուպն իւր ի ձեռին իւրում, եւ ընտրեա՛ց իւր հի՛նգ քարինս ողո՛րկս ի հեղեղատէն, եւ ե՛դ զնոսա ի հովուական մախաղին յոր սովո՛ր էր զքարն ժողովել, եւ զպա՛րսն ի ձեռին իւրում․ եւ մերձեցա՛ւ առ այրն այլազգի։
- Ew áṙ zcʿupn iwr i jeṙin iwrum, ew əntreácʿ iwr híng kʿarins ołórks i hełełatēn, ew éd znosa i hovuakan maxałin yor sovór ēr zkʿarn žołovel, ew zpársn i jeṙin iwrum; ew merjecʿáw aṙ ayrn aylazgi.
- Եւ ա՛ռ զցուպն իւր ի ձեռին իւրում, եւ ընտրեա՛ց իւր հի՛նգ քարինս ողո՛րկս ի հեղեղատէն, եւ ե՛դ զնոսա ի հովուական մախաղին յոր սովո՛ր էր զքարն ժողովել, եւ զպա՛րսն ի ձեռին իւրում․ եւ մերձեցա՛ւ առ այրն այլազգի։
- 5th century, Pʿawstos Buzand, Hayoc Patmutʿiwnʿ [History of the Armenians] III.3:[10]
- Քանզի այնպէս իսկ սովոր էին եպիսկոպոսապետքն Հայոց, հանդերձ թագաւորօք եւ մեծամեծօքն, նախարարօքն եւ աշխարհախումբ բազմութեամբ պատուել զնոյն տեղիս, որ յառաջ էին տեղիք պատկերաց կռոցն
- Kʿanzi aynpēs isk sovor ēin episkoposapetkʿn Hayocʿ, handerj tʿagaworōkʿ ew mecamecōkʿn, naxararōkʿn ew ašxarhaxumb bazmutʿeamb patuel znoyn tełis, or yaṙaǰ ēin tełikʿ patkeracʿ kṙocʿn
- Translation by Nina G. Garsoïan
- For, in this very fashion the chief-bishops of Armenia, together with the kings and magnates, the naxarars, and the multitude of the people, were wont to honor those places which were formerly the sites of heathen idols
- Քանզի այնպէս իսկ սովոր էին եպիսկոպոսապետքն Հայոց, հանդերձ թագաւորօք եւ մեծամեծօքն, նախարարօքն եւ աշխարհախումբ բազմութեամբ պատուել զնոյն տեղիս, որ յառաջ էին տեղիք պատկերաց կռոցն
- 5th century, Agatʿangełos, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of the Armenians] 206:[11]
- Արդ՝ ելեալ դահճապետն պարծելով՝ չարամահ առնել զնա, եւ ետ հանել զնոսա շղթայիւք ի քաղաքէն ընդ դուռն հարաւոյ, ընդ կողմն պողոտային որ հանէր ի Մեծամօրի կամուրջն, ի տեղին յայն, ուր սովոր էին սպանանել զամենայն մահապարտս, ի ճախճախուտ տեղի մի, մօտ ի պարկէն փոսին որ շուրջ գայր զքաղաքաւն։ Եւ վարեցին չորս չորս ցիցս միում միում ի նոցանէն։
- Ard, eleal dahčapetn parcelov, čʿaramah aṙnel zna, ew et hanel znosa šłtʿayiwkʿ i kʿałakʿēn ənd duṙn harawoy, ənd kołmn połotayin or hanēr i Mecamōri kamurǰn, i tełin yayn, ur sovor ēin spananel zamenayn mahaparts, i čaxčaxut tełi mi, mōt i parkēn pʿosin or šurǰ gayr zkʿałakʿawn. Ew varecʿin čʿors čʿors cʿicʿs mium mium i nocʿanēn.
- Translation by Robert W. Thomson
- So the chief-executioner came out boasting that he would put her to a cruel death. He had them taken in chains out of the city by the South Gate, along the road that leads to the Metsamawr bridge, to the place where they were accustomed to execute those condemned to death, a marshy place near the moat which ran round the city. And they brought four stakes for each one of them.
- Արդ՝ ելեալ դահճապետն պարծելով՝ չարամահ առնել զնա, եւ ետ հանել զնոսա շղթայիւք ի քաղաքէն ընդ դուռն հարաւոյ, ընդ կողմն պողոտային որ հանէր ի Մեծամօրի կամուրջն, ի տեղին յայն, ուր սովոր էին սպանանել զամենայն մահապարտս, ի ճախճախուտ տեղի մի, մօտ ի պարկէն փոսին որ շուրջ գայր զքաղաքաւն։ Եւ վարեցին չորս չորս ցիցս միում միում ի նոցանէն։
- customary, usual, habitual
- 6th century, Philo of Alexandria, Yałags naxaxnamutʿean [De Providentia II] :[12]
- զսովոր ժամուն փոխեաց զկարգն
- zsovor žamun pʿoxeacʿ zkargn
- Translation by Daniel Kölligan
- [The gymnasiarch] changes the usual order of the hour(s)
- զսովոր ժամուն փոխեաց զկարգն
Declension edit
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | սովոր (sovor) | սովորք (sovorkʿ) | |
| genitive | սովորի (sovori) | սովորից (sovoricʿ) | |
| dative | սովորի (sovori) | սովորից (sovoricʿ) | |
| accusative | սովոր (sovor) | սովորս (sovors) | |
| ablative | սովորէ (sovorē) | սովորից (sovoricʿ) | |
| instrumental | սովորիւ (sovoriw) | սովորիւք (sovoriwkʿ) | |
| locative | սովորի (sovori) | սովորս (sovors) |
Noun edit
սովոր • (sovor)
Declension edit
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | սովոր (sovor) | սովորք (sovorkʿ) | |
| genitive | սովորի (sovori) | սովորից (sovoricʿ) | |
| dative | սովորի (sovori) | սովորից (sovoricʿ) | |
| accusative | սովոր (sovor) | սովորս (sovors) | |
| ablative | սովորէ (sovorē) | սովորից (sovoricʿ) | |
| instrumental | սովորիւ (sovoriw) | սովորիւք (sovoriwkʿ) | |
| locative | սովորի (sovori) | սովորս (sovors) |
Derived terms edit
- անսովոր (ansovor)
- անսովորաբար (ansovorabar)
- անսովորական (ansovorakan)
- անսովորութիւն (ansovorutʿiwn)
- ընդդիմասովոր (ənddimasovor)
- խաւարասովոր (xawarasovor)
- սովորաբար (sovorabar)
- սովորակ (sovorak)
- սովորական (sovorakan)
- սովորականութիւն (sovorakanutʿiwn)
- սովորակի (sovoraki)
- սովորեմ (sovorem)
- սովորեցուցանեմ (sovorecʿucʿanem)
- սովորիմ (sovorim)
- սովորոյթ (sovoroytʿ)
- սովորութիւն (sovorutʿiwn)
Descendants edit
- Armenian: սովոր (sovor)
References edit
- ^ Dumézil, Georges (1940) “Séries étymologiques arméniennes (V–VI)”, in Bulletin de la Société de Linguistique de Paris (in French), volume 41, page 67 of 65–69
- ^ Lamberterie, Charles de (1978) “Armeniaca I–VIII: études lexicales”, in Bulletin de la Société de Linguistique de Paris (in French), volume 73, page 277 of 243–285
- ^ Pedersen, Holger (1906) “Armenisch und die Nachbarsprachen”, in Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung auf dem Gebiete der Indogermanischen Sprachen (in German), volume 39, number 3, page 457
- ^ Kölligan, Daniel (2020) “Etyma Armeniaca”, in Claire Le Feuvre & Daniel Petit, editors, Ὀνομάτων ἵστωρ, Mélanges offerts à Charles de Lamberterie (Collection linguistique de la Société de linguistique de Paris; 106), Leuven, Paris: Peeters, pages 76–78
- ^ Ġapʿancʿyan, Gr. (1927) “Hneabanakan” mi kʿani mnacʿordner hayerenum, Stugabanutʿyunner – “aṙiwc”, “morm”, “xlēz” [Some "paleontological" remains in Armenian; Etymologies – “aṙiwc”, “morm”, “xlēz”] (in Armenian), Yerevan: tp. Haypoligrafhrati № 2, page 26, footnote 1
- ^ Ġapʿancʿyan, Gr. (1945) “Assura-babelakan baṙer hayerenum [Assyro-Babylonian words in Armenian]”, in HSSṘ GA Teġekagir hasarakakan gitutʿyunneri [Bulletin of the Academy of Sciences of the Armenian SSR: Social Sciences][1] (in Armenian), numbers 3–4, page 33 of 7–46
- ^ Капанцян, Г. А. (1952) О взаимоотношении армянского и лазо-мегрельского языков [On the relationship between the Armenian and Lazo-Mingrelian languages] (in Russian), Yerevan: Academy Press, page 9
- ^ Abajev, V. I. (1978) “Armeno-Ossetica. Типологические встречи”, in Вопросы Языкознания[2], number 6, Moscow, page 48 of 45–51
- ^ Zōhrapean, Yovhannēs, editor (1805), Astuacašunčʿ matean Hin ew Nor Ktakaranacʿ [Bible: Scriptures of the Old and New Testaments], volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 40
- ^ Garsoïan, Nina G. (1989) The Epic Histories Attributed to P‘awstos Buzand (Buzandaran Patmut‘iwnk‘)[3], Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, page 68
- ^ Thomson, R. W. (1976) Agathangelos, History of the Armenians[4], Albany, NY: State University of New York Press, pages 212–213
- ^ Awgereancʿ, Mkrtičʿ (1822) Pʿiloni Ebrayecʿwoy bankʿ erekʿ čʿew i loys əncayealkʿ. A. B. Yałags naxaxnamutʿean. G. Yałags kendaneacʿ [Philonis Judaei sermones tres hactenus inediti. I et II De Providentia, et III De Animalibus], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 108a
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979) “սովոր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “սովոր”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Kölligan, Daniel (2020) “Etyma Armeniaca”, in Claire Le Feuvre & Daniel Petit, editors, Ὀνομάτων ἵστωρ, Mélanges offerts à Charles de Lamberterie (Collection linguistique de la Société de linguistique de Paris; 106), Leuven, Paris: Peeters, pages 76–77
- Petrosean, Matatʿeay (1879) “սովոր”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy