निमित्त

Sanskrit

Etymology

नि- (ni-) +‎ मित्त (mitta).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ni.mit.tɐ/, [ni.mit̚.tɐ]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /n̪iˈmit̪.t̪ɐ/, [n̪iˈmit̪̚.t̪ɐ]

Noun

निमित्त • (nimitta) stem, n

1. aim, mark; sign, token; omen
2. cause, occasion; motive; instrument

Declension

Neuter a-stem declension of निमित्त (nimitta)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	निमित्तम् nimittam	निमित्ते nimitte	निमित्तानि / निमित्ता¹ nimittāni / nimittā¹
Vocative	निमित्त nimitta	निमित्ते nimitte	निमित्तानि / निमित्ता¹ nimittāni / nimittā¹
Accusative	निमित्तम् nimittam	निमित्ते nimitte	निमित्तानि / निमित्ता¹ nimittāni / nimittā¹
Instrumental	निमित्तेन nimittena	निमित्ताभ्याम् nimittābhyām	निमित्तैः / निमित्तेभिः¹ nimittaiḥ / nimittebhiḥ¹
Dative	निमित्ताय nimittāya	निमित्ताभ्याम् nimittābhyām	निमित्तेभ्यः nimittebhyaḥ
Ablative	निमित्तात् nimittāt	निमित्ताभ्याम् nimittābhyām	निमित्तेभ्यः nimittebhyaḥ
Genitive	निमित्तस्य nimittasya	निमित्तयोः nimittayoḥ	निमित्तानाम् nimittānām
Locative	निमित्ते nimitte	निमित्तयोः nimittayoḥ	निमित्तेषु nimitteṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Pali: nimitta
• Prakrit: 𑀡𑀺𑀫𑀺𑀢𑁆𑀢 (ṇimitta)
  • Sinhalese: නිමිති (nimiti), නිවිති (niwiti)
• → Tamil: நிமித்தம் (nimittam)

References

• Johann Philipp Fabricius, Na. Kadirvelu Pillai, David W. McAlpin, Rajagopal Subramanian, University of Madras, Miron Winslow (2022) “निमित्त”, in Digital Dictionaries of South India [Combined Tamil Dictionaries]