Sanskrit

edit

Alternative forms

edit

Alternative scripts

edit

Etymology

edit

    From Proto-Indo-Iranian *maȷ́ʰā́ (big, great), from Proto-Indo-European *méǵh₂s (idem).[1] Cognate with Middle Persian ms (meh), Ancient Greek μέγας (mégas), Armenian մեծ (mec), Latin magnus, English much.

    Pronunciation

    edit

    Adjective

    edit

    महत् (mahát) stem (comparative महीयस्, superlative महिष्ठ)

    1. great, large, big, huge, ample, extensive, long, abundant
      • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.114.7:
        मा नो॑ म॒हान्त॑म्उ॒त मा नो॑ अर्भ॒कं मा न॒ उक्ष॑न्तमु॒त मा न॑ उक्षि॒तम्।
        मा नो॑ वधीः पि॒तरं॒ मोत मा॒तरं॒ मा न॑: प्रि॒यास्त॒न्वो॑ रुद्र रीरिषः॥
        mā́ no mahā́ntamutá mā́ no arbhakáṃ mā́ na úkṣantamutá mā́ na ukṣitám.
        mā́ no vadhīḥ pitáraṃ mótá mātáraṃ mā́ na: priyā́stanvò rudra rīriṣaḥ.
        O Rudra, harm not either great or small among us, harm not the growing boy, harm not the full-grown man.
        Slay not a sire among us, slay no mother here, and do not harm our own dear bodies, O Rudra.

    Declension

    edit
    Masculine at-stem declension of महत् (mahát)
    Singular Dual Plural
    Nominative महान्
    mahā́n
    महान्तौ / महान्ता¹
    mahā́ntau / mahā́ntā¹
    महान्तः
    mahā́ntaḥ
    Vocative महान्
    máhān
    महान्तौ / महान्ता¹
    máhāntau / máhāntā¹
    महान्तः
    máhāntaḥ
    Accusative महान्तम् / महत्²
    mahā́ntam / mahat²
    महान्तौ / महान्ता¹
    mahā́ntau / mahā́ntā¹
    महतः
    mahatáḥ
    Instrumental महता
    mahatā́
    महद्भ्याम्
    mahádbhyām
    महद्भिः
    mahádbhiḥ
    Dative महते
    mahaté
    महद्भ्याम्
    mahádbhyām
    महद्भ्यः
    mahádbhyaḥ
    Ablative महतः
    mahatáḥ
    महद्भ्याम्
    mahádbhyām
    महद्भ्यः
    mahádbhyaḥ
    Genitive महतः
    mahatáḥ
    महतोः
    mahatóḥ
    महताम्
    mahatā́m
    Locative महति
    mahatí
    महतोः
    mahatóḥ
    महत्सु
    mahátsu
    Notes
    • ¹Vedic, ²Epic
    Feminine ī-stem declension of महती (mahatī́)
    Singular Dual Plural
    Nominative महती
    mahatī́
    महत्यौ / महती¹
    mahatyaù / mahatī́¹
    महत्यः / महतीः¹
    mahatyàḥ / mahatī́ḥ¹
    Vocative महति
    máhati
    महत्यौ / महती¹
    máhatyau / máhatī¹
    महत्यः / महतीः¹
    máhatyaḥ / máhatīḥ¹
    Accusative महतीम्
    mahatī́m
    महत्यौ / महती¹
    mahatyaù / mahatī́¹
    महतीः
    mahatī́ḥ
    Instrumental महत्या
    mahatyā́
    महतीभ्याम्
    mahatī́bhyām
    महतीभिः
    mahatī́bhiḥ
    Dative महत्यै
    mahatyaí
    महतीभ्याम्
    mahatī́bhyām
    महतीभ्यः
    mahatī́bhyaḥ
    Ablative महत्याः / महत्यै²
    mahatyā́ḥ / mahatyaí²
    महतीभ्याम्
    mahatī́bhyām
    महतीभ्यः
    mahatī́bhyaḥ
    Genitive महत्याः / महत्यै²
    mahatyā́ḥ / mahatyaí²
    महत्योः
    mahatyóḥ
    महतीनाम्
    mahatī́nām
    Locative महत्याम्
    mahatyā́m
    महत्योः
    mahatyóḥ
    महतीषु
    mahatī́ṣu
    Notes
    • ¹Vedic
    • ²Brāhmaṇas
    Neuter at-stem declension of महत् (mahát)
    Singular Dual Plural
    Nominative महत्
    mahát
    महन्ती
    mahántī
    महान्ति
    mahā́nti
    Vocative महत्
    máhat
    महन्ती
    máhantī
    महान्ति
    máhānti
    Accusative महत्
    mahát
    महन्ती
    mahántī
    महान्ति
    mahā́nti
    Instrumental महता
    mahatā́
    महद्भ्याम्
    mahádbhyām
    महद्भिः
    mahádbhiḥ
    Dative महते
    mahaté
    महद्भ्याम्
    mahádbhyām
    महद्भ्यः
    mahádbhyaḥ
    Ablative महतः
    mahatáḥ
    महद्भ्याम्
    mahádbhyām
    महद्भ्यः
    mahádbhyaḥ
    Genitive महतः
    mahatáḥ
    महतोः
    mahatóḥ
    महताम्
    mahatā́m
    Locative महति
    mahatí
    महतोः
    mahatóḥ
    महत्सु
    mahátsu

    Descendants

    edit
    • Assamese: মা- (ma-)
    • Assamese: মহা (moha)
    • Bengali: মহা (moha)
    • Indonesian: maha
    • Malay: maha
    • Pali: mahant

    References

    edit
    1. ^ Mayrhofer, Manfred (1996) “mahā́nt- (line 2: mahát)”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 337-339

    Further reading

    edit