वास्तु

See also: वसति, वस्ते, वस्तु, and वस्तू

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit वास्तु (vā́stu).

Pronunciation

(Delhi) IPA^(key): /ʋɑːs.t̪uː/, [ʋäːs.t̪uː]

Noun

वास्तु • (vāstu) m

vastu: the design and placement of buildings
building, structure
Synonym: इमारत (imārat)

Declension

Declension of वास्तु (masc u-stem)

	singular	plural
direct	वास्तु vāstu	वास्तु vāstu
oblique	वास्तु vāstu	वास्तुओं vāstuõ
vocative	वास्तु vāstu	वास्तुओ vāstuo

Derived terms

वास्तुकला (vāstukalā, “architecture”)

Marathi

Etymology

From Sanskrit वास्तु (vāstu).

Pronunciation

IPA^(key): /ʋas.t̪u/, [ʋas.t̪uː]

Noun

वास्तु • (vāstu) n or f

house; habitation

Declension

Declension of वास्तु (fem ū-stem)
direct singular	वास्तु vāstu
direct plural	वास्तवा vāstvā
	singular एकवचन	plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	वास्तु vāstu	वास्तवा vāstvā
oblique सामान्यरूप	वास्तू vāstū	वास्तवां- vāstvān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	वास्तूला vāstūlā	वास्तवांना vāstvānnā
ergative	वास्तूने, वास्तूनं vāstūne, vāstūna	वास्तवांनी vāstvānnī
instrumental	वास्तूशी vāstūśī	वास्तवांशी vāstvānśī
locative सप्तमी	वास्तूत vāstūt	वास्तवांत vāstvāt
vocative संबोधन	वास्तू vāstū	वास्तवांनो vāstvānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of वास्तु (fem ū-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular^* एकवचन	plural अनेकवचन	oblique सामान्यरूप
singular subject एकवचनी कर्ता	वास्तूचा vāstūċā	वास्तूचे vāstūċe	वास्तूची vāstūcī	वास्तूच्या vāstūcā	वास्तूचे, वास्तूचं vāstūċe, vāstūċa	वास्तूची vāstūcī	वास्तूच्या vāstūcā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	वास्तवांचा vāstvānċā	वास्तवांचे vāstvānċe	वास्तवांची vāstvāñcī	वास्तवांच्या vāstvāncā	वास्तवांचे, वास्तवांचं vāstvānċe, vāstvānċa	वास्तवांची vāstvāñcī	वास्तवांच्या vāstvāñcā
^* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

References

Molesworth, James Thomas (1857) “वास्तु”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
Shridhar Ganesh Vaze (1911) “वास्तु”, in The Aryabhusan School Dictionary, Poona: Arya-Bhushan Press

Sanskrit

Alternative scripts

ৱাস্তু (Assamese script)
ᬯᬵᬲ᭄ᬢᬸ (Balinese script)
বাস্তু (Bengali script)
𑰪𑰯𑰭𑰿𑰝𑰲 (Bhaiksuki script)
𑀯𑀸𑀲𑁆𑀢𑀼 (Brahmi script)
ဝါသ္တု (Burmese script)
વાસ્તુ (Gujarati script)
ਵਾਸ੍ਤੁ (Gurmukhi script)
𑌵𑌾𑌸𑍍𑌤𑍁 (Grantha script)
ꦮꦴꦱ꧀ꦠꦸ (Javanese script)
𑂫𑂰𑂮𑂹𑂞𑂳 (Kaithi script)
ವಾಸ್ತು (Kannada script)
វាស្តុ (Khmer script)
ວາສ຺ຕຸ (Lao script)
വാസ്തു (Malayalam script)
ᠸᠠ᠎᠊ᠠᠰ᠌ᢠᡠ (Manchu script)
𑘪𑘰𑘭𑘿𑘝𑘳 (Modi script)
ᠸᠠᢗᠰᢐᠤ (Mongolian script)
𑧊𑧑𑧍𑧠𑦽𑧔 (Nandinagari script)
𑐰𑐵𑐳𑑂𑐟𑐸 (Newa script)
ଵାସ୍ତୁ (Odia script)
ꢮꢵꢱ꣄ꢡꢸ (Saurashtra script)
𑆮𑆳𑆱𑇀𑆠𑆶 (Sharada script)
𑖪𑖯𑖭𑖿𑖝𑖲 (Siddham script)
වාස‍්තු (Sinhalese script)
𑩾𑩛𑪁 𑪙𑩫𑩒 (Soyombo script)
𑚦𑚭𑚨𑚶𑚙𑚰 (Takri script)
வாஸ்து (Tamil script)
వాస్తు (Telugu script)
วาสฺตุ (Thai script)
ཝཱ་སྟུ (Tibetan script)
𑒫𑒰𑒮𑓂𑒞𑒳 (Tirhuta script)
𑨭𑨊𑨰𑩇𑨙𑨃 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *Hwā́stu, from Proto-Indo-Iranian *Hwā́stu, from Proto-Indo-European *h₂wóstu, from *h₂wes- (“to dwell”). Cognate with Tocharian B ost. The Sanskrit root is वस् (vas, “to dwell”).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ʋɑ́ːs.tu/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈʋɑːs̪.t̪u/

Noun

वास्तु • (vā́stu) stem, n

the site or foundation of a house, site, ground, building or dwelling-place, habitation, homestead, house
an apartment, chamber
the pot-herb Chenopodium album
a kind of grain (compare वास्तुमय (vā́stu-maya))

Declension

Neuter u-stem declension of वास्तु (vā́stu)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वास्तु vā́stu	वास्तुनी vā́stunī	वास्तूनि / वास्तु¹ / वास्तू¹ vā́stūni / vā́stu¹ / vā́stū¹
Vocative	वास्तु / वास्तो vā́stu / vā́sto	वास्तुनी vā́stunī	वास्तूनि / वास्तु¹ / वास्तू¹ vā́stūni / vā́stu¹ / vā́stū¹
Accusative	वास्तु vā́stu	वास्तुनी vā́stunī	वास्तूनि / वास्तु¹ / वास्तू¹ vā́stūni / vā́stu¹ / vā́stū¹
Instrumental	वास्तुना / वास्त्वा¹ vā́stunā / vā́stvā¹	वास्तुभ्याम् vā́stubhyām	वास्तुभिः vā́stubhiḥ
Dative	वास्तुने / वास्तवे¹ vā́stune / vā́stave¹	वास्तुभ्याम् vā́stubhyām	वास्तुभ्यः vā́stubhyaḥ
Ablative	वास्तुनः / वास्तोः¹ vā́stunaḥ / vā́stoḥ¹	वास्तुभ्याम् vā́stubhyām	वास्तुभ्यः vā́stubhyaḥ
Genitive	वास्तुनः / वास्तोः¹ vā́stunaḥ / vā́stoḥ¹	वास्तुनोः vā́stunoḥ	वास्तूनाम् vā́stūnām
Locative	वास्तुनि / वास्तौ¹ vā́stuni / vā́stau¹	वास्तुनोः vā́stunoḥ	वास्तुषु vā́stuṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

अवास्तु (avāstú, “homeless”)

Noun

वास्तु • (vā́stu) stem, m

name of one of the 8 Vasus
name of a rakshasa

Declension

Masculine u-stem declension of वास्तु (vā́stu)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वास्तुः vā́stuḥ	वास्तू vā́stū	वास्तवः vā́stavaḥ
Vocative	वास्तो vā́sto	वास्तू vā́stū	वास्तवः vā́stavaḥ
Accusative	वास्तुम् vā́stum	वास्तू vā́stū	वास्तून् vā́stūn
Instrumental	वास्तुना / वास्त्वा¹ vā́stunā / vā́stvā¹	वास्तुभ्याम् vā́stubhyām	वास्तुभिः vā́stubhiḥ
Dative	वास्तवे vā́stave	वास्तुभ्याम् vā́stubhyām	वास्तुभ्यः vā́stubhyaḥ
Ablative	वास्तोः vā́stoḥ	वास्तुभ्याम् vā́stubhyām	वास्तुभ्यः vā́stubhyaḥ
Genitive	वास्तोः vā́stoḥ	वास्त्वोः vā́stvoḥ	वास्तूनाम् vā́stūnām
Locative	वास्तौ vā́stau	वास्त्वोः vā́stvoḥ	वास्तुषु vā́stuṣu
Notes	¹Vedic

Noun

वास्तु • (vā́stu) stem, f

(probably) name of a river

Declension

Feminine u-stem declension of वास्तु (vā́stu)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वास्तुः vā́stuḥ	वास्तू vā́stū	वास्तवः vā́stavaḥ
Vocative	वास्तो vā́sto	वास्तू vā́stū	वास्तवः vā́stavaḥ
Accusative	वास्तुम् vā́stum	वास्तू vā́stū	वास्तूः vā́stūḥ
Instrumental	वास्त्वा vā́stvā	वास्तुभ्याम् vā́stubhyām	वास्तुभिः vā́stubhiḥ
Dative	वास्तवे / वास्त्वै¹ vā́stave / vā́stvai¹	वास्तुभ्याम् vā́stubhyām	वास्तुभ्यः vā́stubhyaḥ
Ablative	वास्तोः / वास्त्वाः¹ / वास्त्वै² vā́stoḥ / vā́stvāḥ¹ / vā́stvai²	वास्तुभ्याम् vā́stubhyām	वास्तुभ्यः vā́stubhyaḥ
Genitive	वास्तोः / वास्त्वाः¹ / वास्त्वै² vā́stoḥ / vā́stvāḥ¹ / vā́stvai²	वास्त्वोः vā́stvoḥ	वास्तूनाम् vā́stūnām
Locative	वास्तौ / वास्त्वाम्¹ vā́stau / vā́stvām¹	वास्त्वोः vā́stvoḥ	वास्तुषु vā́stuṣu
Notes	¹Later Sanskrit ²Brāhmaṇas

References

Monier Williams (1899) “वास्तु”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0948/3.
Mayrhofer, Manfred (1976) Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 198