ვახშამი
Georgian edit
Etymology edit
Inherited from Old Georgian *ვახშამი (*vaxšami, “supper”) attested in ვახშმობა (vaxšmoba, “to have supper”), borrowed from an unidentified Iranian descendant of Proto-Iranian *xšáfnyah (“evening; evening meal, supper”). Note especially Sogdian 𐼰𐼲𐽁𐼰𐼺 (ʾɣšʾm, “evening”) and the borrowed Ottoman Turkish آخشام (ahşam) which likewise show a prothetic vowel a-.[1][2][3] The development of the anlaut ვ- (v-) is hard to explain, yet according to Bielmeier most likely it was an internal Georgian addition.
The word does not seem to be used in Laz or Mingrelian.
Pronunciation edit
Noun edit
ვახშამი • (vaxšami) (plural ვახშმები)
Inflection edit
Declension of ვახშამი (see Georgian declension)
| singular | plural | archaic plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ვახშამი (vaxšami) | ვახშმები (vaxšmebi) | ვახშამნი (vaxšamni) |
| ergative | ვახშამმა (vaxšamma) | ვახშმებმა (vaxšmebma) | ვახშამთ(ა) (vaxšamt(a)) |
| dative | ვახშამს(ა) (vaxšams(a)) | ვახშმებს(ა) (vaxšmebs(a)) | ვახშამთ(ა) (vaxšamt(a)) |
| genitive | ვახშმის(ა) (vaxšmis(a)) | ვახშმების(ა) (vaxšmebis(a)) | ვახშამთ(ა) (vaxšamt(a)) |
| instrumental | ვახშმით(ა) (vaxšmit(a)) | ვახშმებით(ა) (vaxšmebit(a)) | |
| adverbial | ვახშმად(ა) (vaxšmad(a)) | ვახშმებად(ა) (vaxšmebad(a)) | |
| vocative | ვახშამო (vaxšamo) | ვახშმებო (vaxšmebo) | ვახშამნო (vaxšamno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
Postpositional inflection of ვახშამი (see Georgian postpositions)
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
|---|---|---|
| -ზე (on - ) | ვახშამზე (vaxšamze) | ვახშმებზე (vaxšmebze) |
| -თან (near - ) | ვახშამთან (vaxšamtan) | ვახშმებთან (vaxšmebtan) |
| -ში (in - ) | ვახშამში (vaxšamši) | ვახშმებში (vaxšmebši) |
| -ვით (like a - ) | ვახშამივით (vaxšamivit) | ვახშმებივით (vaxšmebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (for - ) | ვახშმისთვის (vaxšmistvis) | ვახშმებისთვის (vaxšmebistvis) |
| -ებრ (like a - ) | ვახშმისებრ (vaxšmisebr) | ვახშმებისებრ (vaxšmebisebr) |
| -კენ (towards - ) | ვახშმისკენ (vaxšmisḳen) | ვახშმებისკენ (vaxšmebisḳen) |
| -გან (from/of - ) | ვახშმისგან (vaxšmisgan) | ვახშმებისგან (vaxšmebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (from / since - ) | ვახშმიდან (vaxšmidan) | ვახშმებიდან (vaxšmebidan) |
| -ურთ (together with - ) | ვახშმითურთ (vaxšmiturt) | ვახშმებითურთ (vaxšmebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (up to - ) | ვახშმამდე (vaxšmamde) | ვახშმებამდე (vaxšmebamde) |
Derived terms edit
Descendants edit
- → Svan: უ̂ახშამ (ûaxšam)
References edit
- ^ Morgenstierne, Georg (1927) “šuma”, in An Etymological Vocabulary of Pashto (Skrifter utgitt av det Norske Videnskapsakademi i Oslo; 3), Oslo: J. Dybwad, page 74
- ^ Morgenstierne, Georg (2003) “šuma”, in Elfenbein, J., MacKenzie, D. N., Sims-Williams, Nicholas, editors, A New Etymological Vocabulary of Pashto (Beitrage Zur Iranistik; 23), Weisbaden: Dr. Ludwig Reichert, →ISBN, page 79
- ^ Bielmeier, Roland (2005) “On West and East Iranian Loans in Kartvelian”, in Dag Haug and Eirik Welo, editors, Haptačahaptāitiš: Festschrift for Fridrik Thordarson[1], Oslo: Novus, pages 10–11
Further reading edit
- Androniḳašvili, Mzia (1966) Narḳvevebi iranul-kartuli enobrivi urtiertobidan I [Studies in Iranian–Georgian Linguistic Contacts I] (in Georgian), Tbilisi: Tbilisi University Press, page 107, connects with Ossetian ӕхсӕв (æxsæv) and derives from Alanic
- Klimov, G. A., Xalilov, M. Š. (2003) Словарь кавказских языков. Сопоставление основной лексики [Dictionary of Caucasian Languages. A comparison of the Basic Vocabulary] (in Russian), Moscow: Vostochnaya Literatura, →ISBN, page 188, derives from Turkic