ყრუ

Georgian

Etymology

From Old Georgian ყრუ (q̇ru, “deaf”), from Proto-Georgian-Zan *q̇ur-u- (“deaf”), from Proto-Georgian-Zan *q̇ur- (“ear”).

Pronunciation

• IPA^(key): [χʼɾu]
• Hyphenation: ყრუ

Noun

ყრუ • (q̇ru) (plural ყრუები)

1. deaf person
2. Used to address a person who does not respond to someone

Declension

Declension of ყრუ (see Georgian declension)

	singular	plural	archaic plural
nominative	ყრუ (q̇ru)	ყრუები (q̇ruebi)	ყრუნი (q̇runi)
ergative	ყრუმ (q̇rum)	ყრუებმა (q̇ruebma)	ყრუთ(ა) (q̇rut(a))
dative	ყრუს(ა) (q̇rus(a))	ყრუებს(ა) (q̇ruebs(a))	ყრუთ(ა) (q̇rut(a))
genitive	ყრუს(ა) (q̇rus(a))	ყრუების(ა) (q̇ruebis(a))	ყრუთ(ა) (q̇rut(a))
instrumental	ყრუთ(ა) (q̇rut(a))	ყრუებით(ა) (q̇ruebit(a))	—
adverbial	ყრუდ(ა) (q̇rud(a))	ყრუებად(ა) (q̇ruebad(a))	—
vocative	ყრუვ (q̇ruv)	ყრუებო (q̇ruebo)	ყრუნო (q̇runo)

Notes: archaic plurals might not exist.

Postpositional inflection of ყრუ (see Georgian postpositions)

dative-case postpositions	singular	plural
-ზე (-ze, “on”)	ყრუზე (q̇ruze)	ყრუებზე (q̇ruebze)
-თან (-tan, “near”)	ყრუსთან (q̇rustan)	ყრუებთან (q̇ruebtan)
-ში (-ši, “in”)	ყრუში (q̇ruši)	ყრუებში (q̇ruebši)
-ვით (-vit, “like”)	ყრუსავით (q̇rusavit)	ყრუებივით (q̇ruebivit)
genitive-case postpositions	singular	plural
-თვის (-tvis, “for”)	ყრუსთვის (q̇rustvis)	ყრუებისთვის (q̇ruebistvis)
-ებრ (-ebr, “like”)	ყრუსებრ (q̇rusebr)	ყრუებისებრ (q̇ruebisebr)
-კენ (-ḳen, “towards”)	ყრუსკენ (q̇rusḳen)	ყრუებისკენ (q̇ruebisḳen)
-გან (-gan, “from/of”)	ყრუსგან (q̇rusgan)	ყრუებისგან (q̇ruebisgan)
-ადმი (-admi, “in relation to”)	ყრუსადმი (q̇rusadmi)	ყრუებისადმი (q̇ruebisadmi)
instrumental-case postpositions	singular	plural
-დან (-dan, “from/since”)	ყრუდან (q̇rudan)	ყრუებიდან (q̇ruebidan)
-ურთ (-urt, “together with”)	ყრუთურთ (q̇ruturt)	ყრუებითურთ (q̇ruebiturt)
adverbial-case postpositions	singular	plural
-მდე (-mde, “up to”)	ყრუმდე (q̇rumde)	ყრუებამდე (q̇ruebamde)

Adjective

ყრუ • (q̇ru) (indeclinable, comparative უფრო ყრუ, superlative ყველაზე ყრუ)

1. deaf

   Synonym: სმენადაქვეითებული (smenadakveitebuli)

2. (figuratively, of village, country etc.) unpopulated

   Synonym: მიყრუებული (miq̇ruebuli)

   Antonyms: დასახლებული (dasaxlebuli), ხალხმრავალი (xalxmravali)

3. (figuratively, of village, country etc.) retarded

   Synonyms: ჩამორჩენილი (čamorčenili), გაუნათლებელი (gaunatlebeli)

4. (figuratively, of voice) deep, obscure

Derived terms

• ყრუ-მუნჯი (q̇ru-munǯi)
• დაყრუება (daq̇rueba)
• ყრუ თანხმოვანი (q̇ru tanxmovani)
• აყრუებს (aq̇ruebs)
• გააყრუებს (gaaq̇ruebs)
• სიყრუე (siq̇rue)

Related terms

• ყური (q̇uri)

References

• Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “ყრუ”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi: Academy Press

Old Georgian

Alternative forms

• ყრუჲ (q̇ruy)

Etymology

From Proto-Georgian-Zan *q̇ur-u- (“deaf”), from Proto-Georgian-Zan *q̇ur- (“ear”).

Noun

ყრუ • (q̇ru)

1. a deaf person

Descendants

• Georgian: ყრუ (q̇ru)
• → Bats: ყურუჼ (q̇urũ)
• → Svan: ყუ̂რიუ̂ (q̇ûriû), ყრუუ̂ (q̇ruû)

References

• Abulaʒe, Ilia (1973) “ყრუ”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)]‎^[1] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 468b