ᡠᡵᡝᠮᠪᡳ

Manchu

Pronunciation

• (standard) IPA^(key): [u.rəm.pi]

Etymology 1

From Proto-Tungusic *xür-, compare Evenki ирми (irmi).

Verb

ᡠᡵᡝᠮᠪᡳ • (urembi)

1. (botany) to be/get ripe; to ripen
2. (of cooked dishes, etc.) to be cooked; to be done
3. to be familiar with; to be well-acquainted with
4. to feel very sad; to grieve

Conjugation

Selected forms of ᡠᡵᡝᠮᠪᡳ ()
type he-re

Sentence-final forms
Indicative		Simple		Progressive		Perfect
	Present-future	ᡠᡵᡝᠮᠪᡳ (urembi)		ᡠᡵᡝᠮᡝ ᠪᡳ (ureme bi)		ᡠᡵᡝᡥᡝᠪᡳ (urehebi)
	Past	ᡠᡵᡝᡥᡝ (urehe)		ᡠᡵᡝᠮᠪᡳᡥᡝ (urembihe)		ᡠᡵᡝᠮᠪᡳᡥᡝᠪᡳ (urembihebi)
	Future	ᡠᡵᡝᡵᡝ (urere)		—		—
Interrogative		Affirmative			Negative
	Non-past	ᡠᡵᡝᠣ (ureo)			ᡠᡵᡝᡵᠠᡴᡡᠨ (urerakūn)
	Past	ᡠᡵᡝᡥᡝᠣ (ureheo)			ᡠᡵᡝᡥᠠᡴᡡᠨ (urehakūn)
		Affirmative			Negative
Imperative		ᡠᡵᡝ (ure)			ᡠᠮᡝ ᡠᡵᡝᡵᡝ (ume urere)
		Normal			Strong
Desiderative		ᡠᡵᡝᡴᡳ (ureki)			ᡠᡵᡝᡴᡳ ᠰᡝᠮᠪᡳ (ureki sembi)
		Normal			Polite
Optative		ᡠᡵᡝᡴᡳᠨᡳ (urekini), ᡠᡵᡝᡴᡳ (ureki)			ᡠᡵᡝᡵᡝᠣ (urereo), ᡠᡵᡝᠴᡳᠨᠠ (urecina)
Converbs
Coordinative (Infinitive)		ᡠᡵᡝᠮᡝ (ureme)
Subordinative (Past gerund)		ᡠᡵᡝᡶᡳ (urefi)
Conditional		ᡠᡵᡝᠴᡳ (ureci)
Durative		ᡠᡵᡝᡥᡝᡳ (urehei)
Terminative		ᡠᡵᡝᡨᡝᠯᡝ (uretele)
Instrumental		ᡠᡵᡝᡨᡝᡳ (uretei)
Preparative		ᡠᡵᡝᠩᡤᡝᠯᡝ (urenggele)
Concessive		ᡠᡵᡝᠴᡳᠪᡝ (urecibe)
Adverbial		ᡠᡵᡝᡵᡝᠯᠠᠮᡝ (urerelame)
Participles
		Non-past			Past
Positive		ᡠᡵᡝᡵᡝ (urere)			ᡠᡵᡝᡥᡝ (urehe)
Negative		ᡠᡵᡝᡵᠠᡴᡡ (urerakū)			ᡠᡵᡝᡥᠠᡴᡡ (urehakū)
Verbal noun		ᡠᡵᡝᡵᡝᠩᡤᡝ (urerengge)			ᡠᡵᡝᡥᡝᠩᡤᡝ (urehengge)
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible conjugated form of every verb actually occurs.

Derived terms

• ᡠᡵᡝᠪᡠᠮᠪᡳ (urebumbi)
• ᡠᡵᡝᠴᡠᡴᡝ (urecuke)

 

Etymology 2

Verb

ᡠᡵᡝᠮᠪᡳ • (urembi)

1. Alternative form of ᡠᡵᡠᠮᠪᡳ (urumbi)

Conjugation

Selected forms of ᡠᡵᡝᠮᠪᡳ ()
type he-re

Sentence-final forms
Indicative		Simple		Progressive		Perfect
	Present-future	ᡠᡵᡝᠮᠪᡳ (urembi)		ᡠᡵᡝᠮᡝ ᠪᡳ (ureme bi)		ᡠᡵᡝᡥᡝᠪᡳ (urehebi)
	Past	ᡠᡵᡝᡥᡝ (urehe)		ᡠᡵᡝᠮᠪᡳᡥᡝ (urembihe)		ᡠᡵᡝᠮᠪᡳᡥᡝᠪᡳ (urembihebi)
	Future	ᡠᡵᡝᡵᡝ (urere)		—		—
Interrogative		Affirmative			Negative
	Non-past	ᡠᡵᡝᠣ (ureo)			ᡠᡵᡝᡵᠠᡴᡡᠨ (urerakūn)
	Past	ᡠᡵᡝᡥᡝᠣ (ureheo)			ᡠᡵᡝᡥᠠᡴᡡᠨ (urehakūn)
		Affirmative			Negative
Imperative		ᡠᡵᡝ (ure)			ᡠᠮᡝ ᡠᡵᡝᡵᡝ (ume urere)
		Normal			Strong
Desiderative		ᡠᡵᡝᡴᡳ (ureki)			ᡠᡵᡝᡴᡳ ᠰᡝᠮᠪᡳ (ureki sembi)
		Normal			Polite
Optative		ᡠᡵᡝᡴᡳᠨᡳ (urekini), ᡠᡵᡝᡴᡳ (ureki)			ᡠᡵᡝᡵᡝᠣ (urereo), ᡠᡵᡝᠴᡳᠨᠠ (urecina)
Converbs
Coordinative (Infinitive)		ᡠᡵᡝᠮᡝ (ureme)
Subordinative (Past gerund)		ᡠᡵᡝᡶᡳ (urefi)
Conditional		ᡠᡵᡝᠴᡳ (ureci)
Durative		ᡠᡵᡝᡥᡝᡳ (urehei)
Terminative		ᡠᡵᡝᡨᡝᠯᡝ (uretele)
Instrumental		ᡠᡵᡝᡨᡝᡳ (uretei)
Preparative		ᡠᡵᡝᠩᡤᡝᠯᡝ (urenggele)
Concessive		ᡠᡵᡝᠴᡳᠪᡝ (urecibe)
Adverbial		ᡠᡵᡝᡵᡝᠯᠠᠮᡝ (urerelame)
Participles
		Non-past			Past
Positive		ᡠᡵᡝᡵᡝ (urere)			ᡠᡵᡝᡥᡝ (urehe)
Negative		ᡠᡵᡝᡵᠠᡴᡡ (urerakū)			ᡠᡵᡝᡥᠠᡴᡡ (urehakū)
Verbal noun		ᡠᡵᡝᡵᡝᠩᡤᡝ (urerengge)			ᡠᡵᡝᡥᡝᠩᡤᡝ (urehengge)
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible conjugated form of every verb actually occurs.