zasię

See also: zasie

Old Polish

Alternative forms

zajsie, zajsię, zasie

Etymology

Univerbation of za +‎ się. First attested in 1395.

Pronunciation

IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zaɕæ̃/
IPA^(key): (15^th CE) /zaɕæ̃/

Adverb

zasię

(attested in Lesser Poland) again (another time)
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[1], Krakow, page 174a:
  Cdisz vøcz thy vmrzesz, tedy szø vøcz thy szaszø f szemø obroczisz
  [Kdyż więc ty umrzesz, tedy się więc ty zasię w ziemię obrocisz]
(attested in Greater Poland, Lesser Poland) back (to the original place)
- 1967 [1395], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 76, Kościan:
  Is Potras ne vigal s Tomislawowe domu, kedi zabil czloweka [na] na Chorinu ani sasø w dom wyal
  [Iż Piotrasz nie wyjał z Tomisławowe domu, kiedy zabił człowieka [na] na Choryniu ani zasię w dom wjał]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[2], Krakow, page 184a:
  Tedy vøcz svøthy Gan gest cy on k nemu (sc. synowi ślachcica) tako rzecl byl: Iusz, dze, thy czas masz, abi szø thy ku swemu domu szaszø nafroczyl
  [Tedy więc święty Jan jest ci on k niemu (sc. synowi ślachcica) tako rzekł był: Już, dzie, ty czas masz, aby się ty ku swemu domu zasię nawrocił]
(attested in Masovia) back (oppositely, conversely)
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 5:
  Ysz gdi s przythczey kakeykolye przigodzi szą w Krakowye interdicth cirkewni dzirzecz a chowacz, myastho Kazymyrz myedzi rzeką Wyslą themv tho interdicthovi nye ma bycz podano y *takeysz zaszą (non debet subiacere et e converso)
  [Iż gdy z przytczej kakiejkole przygodzi się w Krakowie interdykt cyrkiewny dzirżeć a chować, miasto Kazimirz miedzy rzeką Wisłą temu to interdyktowi nie ma być podano i takież zasię (non debet subiacere et e converso)]
back, mutually, to one another
- 1902-2024 [c. 1450], Pamiętnik Literacki‎^[3], volume IX, page 318:
  Czego ządasz od blysznego, by mv zasyą zyczyl tego
  [Czego żądasz od bliznego, by mu zasię życzył tego]

Particle

zasię

meanwhile, whereas, while
- 1930 [c. 1455], “I Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[4], 20, 43:
  Tedi Dauid wstaw s tego myasta y szedl precz, a Ionatas zasyø takesz do miy[a]sta (sed et Ionathas ingressus est civitatem)
  [Tedy Dawid wstaw z tego miasta i szedł precz, a Jonatas zasię takież do mi[a]sta (sed et Ionathas ingressus est civitatem)]
(attested in Greater Poland) however, nevertheless, nonetheless
- 1967 [1418], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 673, Kościan:
  Jako Adam... ne wszøl kona na dobrowolney drodze Nicolao, ale gy wszøl w swem zapuscze y ten mu kmecz zaszą vkradl
  [Jako Adam... nie wziął konia na dobrowolnej drodze Nicolao, ale ji wziął w swem zapuście i ten mu kmieć zasię ukradł]

Descendants

Polish: (obsolete) zasię
⇒ Silesian: zaś

References

Boryś, Wiesław (2005) “zaś”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
Mańczak, Witold (2017) “zaś”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zasię, zajsie, zajsię, zasie”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “zasię”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk