ընտիր
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian ընտիր (əntir); see it for more.
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ənˈtiɾ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ənˈdiɾ]
Adjective edit
ընտիր • (əntir) (superlative ամենաընտիր)
- select, selected, choice; picked
- ընտիր գինի ― əntir gini ― choice wine
- ընտիր երկեր ― əntir erker ― selected works
- exquisite, very good
Declension edit
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ընտիր (əntir) | ընտիրներ (əntirner) | ||
| dative | ընտիրի (əntiri) | ընտիրների (əntirneri) | ||
| ablative | ընտիրից (əntiricʻ) | ընտիրներից (əntirnericʻ) | ||
| instrumental | ընտիրով (əntirov) | ընտիրներով (əntirnerov) | ||
| locative | ընտիրում (əntirum) | ընտիրներում (əntirnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ընտիրը/ընտիրն (əntirə/əntirn) | ընտիրները/ընտիրներն (əntirnerə/əntirnern) | ||
| dative | ընտիրին (əntirin) | ընտիրներին (əntirnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ընտիրս (əntirs) | ընտիրներս (əntirners) | ||
| dative | ընտիրիս (əntiris) | ընտիրներիս (əntirneris) | ||
| ablative | ընտիրիցս (əntiricʻs) | ընտիրներիցս (əntirnericʻs) | ||
| instrumental | ընտիրովս (əntirovs) | ընտիրներովս (əntirnerovs) | ||
| locative | ընտիրումս (əntirums) | ընտիրներումս (əntirnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ընտիրդ (əntird) | ընտիրներդ (əntirnerd) | ||
| dative | ընտիրիդ (əntirid) | ընտիրներիդ (əntirnerid) | ||
| ablative | ընտիրիցդ (əntiricʻd) | ընտիրներիցդ (əntirnericʻd) | ||
| instrumental | ընտիրովդ (əntirovd) | ընտիրներովդ (əntirnerovd) | ||
| locative | ընտիրումդ (əntirumd) | ընտիրներումդ (əntirnerumd) | ||
Old Armenian edit
Alternative forms edit
- ընդիր (əndir)
Etymology edit
The older spelling is ընդիր (əndir), composed of ընդ (ənd) + դիր (dir).
Adjective edit
ընտիր • (əntir)
- chosen, worthy; fine, good; civil, of good family, elegant, excellent, exquisite, nice, genteel, pretty, noble, polished, precious, pure, singular, sovereign, superb
- ընտիր ընտիր ― əntir əntir ― the best, the most excellent, the choice, the select, the flower, the cream
- զընտիր ընտիր զարդուցն եդին ի հպարտութիւն ― zəntir əntir zarducʻn edin i hpartutʻiwn ― precious ornaments served to beget pride
- զընտիր ընտիրս Գաղղիոյ սատակեաց ― zəntir əntirs Gałłioy satakeacʻ ― he beat down the choice troops, the flower of France
- գումարել զընտիր նահատակս, զօրս ― gumarel zəntir nahataks, zōrs ― to reunite the bravest warriors, the picked soldiers
- ընտիր անասունք ― əntir anasunkʻ ― very fat animals
- ընտիր յոյժ ― əntir yoyž ― best, first quality
- ընտիր մատենագիր ― əntir matenagir ― classic author
- ընդ ընտիրս հանել ― ənd əntirs hanel ― to select, to make choice of, to elect
- յընտիր առնել ― yəntir aṙnel ― to give the choice, to permit the selection
- ընտիր առնել ― əntir aṙnel ― to choose, to make choice of, to appreciate
- ընտրոյ տէր ― əntroy tēr ― he who has the choice, arbiter
- զնոսա թողացոյց ընտրոյ տեարս լինել ― znosa tʻołacʻoycʻ əntroy tears linel ― he left them the choice
Declension edit
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ընտիր (əntir) | ընտիրք (əntirkʻ) | |
| genitive | ընտրոյ (əntroy) | ընտրոց (əntrocʻ) | |
| dative | ընտրոյ (əntroy) | ընտրոց (əntrocʻ) | |
| accusative | ընտիր (əntir) | ընտիրս (əntirs) | |
| ablative | ընտրոյ (əntroy) | ընտրոց (əntrocʻ) | |
| instrumental | ընտրով (əntrov) | ընտրովք (əntrovkʻ) | |
| locative | ընտիր (əntir) | ընտիրս (əntirs) |
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ընտիր (əntir) | ընտիրք (əntirkʻ) | |
| genitive | ընտրի (əntri) | ընտրից (əntricʻ) | |
| dative | ընտրի (əntri) | ընտրից (əntricʻ) | |
| accusative | ընտիր (əntir) | ընտիրս (əntirs) | |
| ablative | ընտրէ (əntrē) | ընտրից (əntricʻ) | |
| instrumental | ընտրիւ (əntriw) | ընտրիւք (əntriwkʻ) | |
| locative | ընտրի (əntri) | ընտիրս (əntirs) | |
| post-classical | |||
Derived terms edit
- այրընտիր (ayrəntir)
- անընտիր (anəntir)
- անընտրաբար (anəntrabar)
- անընտրող (anəntroł)
- անընտրողաբար (anəntrołabar)
- անընտրողական (anəntrołakan)
- անընտրողապէս (anəntrołapēs)
- անընտրողութիւն (anəntrołutʻiwn)
- անձնընտիր (anjnəntir)
- աստուածընտիր (astuacəntir)
- բարձընտիր (barjəntir)
- դեռընտիր (deṙəntir)
- զօրընտիր (zōrəntir)
- ընտրաբանեմ (əntrabanem)
- ընտրական (əntrakan)
- ընտրականութիւն (əntrakanutʻiwn)
- ընտրան (əntran)
- ընտրեալ (əntreal)
- ընտրելագոյն (əntrelagoyn)
- ընտրելական (əntrelakan)
- ընտրելակից (əntrelakicʻ)
- ընտրելաշնորհ (əntrelašnorh)
- ընտրելի (əntreli)
- ընտրելութիւն (əntrelutʻiwn)
- ընտրեմ (əntrem)
- ընտրիչ (əntričʻ)
- ընտրողաբար (əntrołabar)
- ընտրողական (əntrołakan)
- ընտրողականութիւն (əntrołakanutʻiwn)
- ընտրողապէս (əntrołapēs)
- ընտրողութիւն (əntrołutʻiwn)
- ընտրողումն (əntrołumn)
- ընտրուան (əntruan)
- ընտրութիւն (əntrutʻiwn)
- ընտրուկք (əntrukkʻ)
- ընտրումն (əntrumn)
- իրաւընտիր (irawəntir)
- խոհընտիր (xohəntir)
- հատընտիր (hatəntir)
- մարտընտիր (martəntir)
- յառաջընտրեալ (yaṙaǰəntreal)
- յառաջընտրութիւն (yaṙaǰəntrutʻiwn)
- նախընտիր (naxəntir)
- նախընտրեալ (naxəntreal)
- նորընտիր (norəntir)
- վրիպակընտիր (vripakəntir)
- ցեղընտիր (cʻełəntir)
- ցեղընտրութիւն (cʻełəntrutʻiwn)
- քաջընտրաբար (kʻaǰəntrabar)
- քաջընտրութիւն (kʻaǰəntrutʻiwn)
Descendants edit
- Armenian: ընտիր (əntir)
References edit
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ընտիր”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ընտիր”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ընտիր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press