շաբաթ

Armenian

Etymology

Inherited from Old Armenian շաբաթ (šabatʻ).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /ʃɑˈpʰɑtʰ/, [ʃɑpʰɑ́tʰ]
  • (Eastern Armenian, colloquial) IPA^(key): /ʃɑˈpʰɑt/, [ʃɑpʰɑ́t]
• (Western Armenian) IPA^(key): /ʃɑˈpɑt/, [ʃɑpʰɑ́tʰ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

• Hyphenation: շա‧բաթ

Noun

շաբաթ • (šabatʻ)

1. Saturday

   շաբաթ օրը ― šabatʻ ōrə ― on Saturday

2. week

   ամեն շաբաթ ― amen šabatʻ ― each week

Declension

va-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	շաբաթ (šabatʻ)	շաբաթներ (šabatʻner)
dative	շաբաթվա (šabatʻva)	շաբաթների (šabatʻneri)
ablative	շաբաթվանից (šabatʻvanicʻ)	շաբաթներից (šabatʻnericʻ)
instrumental	շաբաթով (šabatʻov)	շաբաթներով (šabatʻnerov)
locative	շաբաթում (šabatʻum)	շաբաթներում (šabatʻnerum)
	definite forms
nominative	շաբաթը/շաբաթն (šabatʻə/šabatʻn)	շաբաթները/շաբաթներն (šabatʻnerə/šabatʻnern)
dative	շաբաթվան (šabatʻvan)	շաբաթներին (šabatʻnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	շաբաթս (šabatʻs)	շաբաթներս (šabatʻners)
dative	շաբաթվաս (šabatʻvas)	շաբաթներիս (šabatʻneris)
ablative	շաբաթվանիցս (šabatʻvanicʻs)	շաբաթներիցս (šabatʻnericʻs)
instrumental	շաբաթովս (šabatʻovs)	շաբաթներովս (šabatʻnerovs)
locative	շաբաթումս (šabatʻums)	շաբաթներումս (šabatʻnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	շաբաթդ (šabatʻd)	շաբաթներդ (šabatʻnerd)
dative	շաբաթվադ (šabatʻvad)	շաբաթներիդ (šabatʻnerid)
ablative	շաբաթվանիցդ (šabatʻvanicʻd)	շաբաթներիցդ (šabatʻnericʻd)
instrumental	շաբաթովդ (šabatʻovd)	շաբաթներովդ (šabatʻnerovd)
locative	շաբաթումդ (šabatʻumd)	շաբաթներումդ (šabatʻnerumd)

uay-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	շաբաթ (šabatʻ)	շաբաթներ (šabatʻner)
dative	շաբաթուայ (šabatʻuay)	շաբաթների (šabatʻneri)
ablative	շաբաթուանից (šabatʻuanicʻ)	շաբաթներից (šabatʻnericʻ)
instrumental	շաբաթով (šabatʻov)	շաբաթներով (šabatʻnerov)
locative	շաբաթում (šabatʻum)	շաբաթներում (šabatʻnerum)
	definite forms
nominative	շաբաթը/շաբաթն (šabatʻə/šabatʻn)	շաբաթները/շաբաթներն (šabatʻnerə/šabatʻnern)
dative	շաբաթուան (šabatʻuan)	շաբաթներին (šabatʻnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	շաբաթս (šabatʻs)	շաբաթներս (šabatʻners)
dative	շաբաթուաս (šabatʻuas)	շաբաթներիս (šabatʻneris)
ablative	շաբաթուանիցս (šabatʻuanicʻs)	շաբաթներիցս (šabatʻnericʻs)
instrumental	շաբաթովս (šabatʻovs)	շաբաթներովս (šabatʻnerovs)
locative	շաբաթումս (šabatʻums)	շաբաթներումս (šabatʻnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	շաբաթդ (šabatʻd)	շաբաթներդ (šabatʻnerd)
dative	շաբաթուադ (šabatʻuad)	շաբաթներիդ (šabatʻnerid)
ablative	շաբաթուանիցդ (šabatʻuanicʻd)	շաբաթներիցդ (šabatʻnericʻd)
instrumental	շաբաթովդ (šabatʻovd)	շաբաթներովդ (šabatʻnerovd)
locative	շաբաթումդ (šabatʻumd)	շաբաթներումդ (šabatʻnerumd)

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	շաբաթ (šabatʻ)	շաբաթներ (šabatʻner)
dative	շաբաթի (šabatʻi)	շաբաթների (šabatʻneri)
ablative	շաբաթից (šabatʻicʻ)	շաբաթներից (šabatʻnericʻ)
instrumental	շաբաթով (šabatʻov)	շաբաթներով (šabatʻnerov)
locative	շաբաթում (šabatʻum)	շաբաթներում (šabatʻnerum)
	definite forms
nominative	շաբաթը/շաբաթն (šabatʻə/šabatʻn)	շաբաթները/շաբաթներն (šabatʻnerə/šabatʻnern)
dative	շաբաթին (šabatʻin)	շաբաթներին (šabatʻnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	շաբաթս (šabatʻs)	շաբաթներս (šabatʻners)
dative	շաբաթիս (šabatʻis)	շաբաթներիս (šabatʻneris)
ablative	շաբաթիցս (šabatʻicʻs)	շաբաթներիցս (šabatʻnericʻs)
instrumental	շաբաթովս (šabatʻovs)	շաբաթներովս (šabatʻnerovs)
locative	շաբաթումս (šabatʻums)	շաբաթներումս (šabatʻnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	շաբաթդ (šabatʻd)	շաբաթներդ (šabatʻnerd)
dative	շաբաթիդ (šabatʻid)	շաբաթներիդ (šabatʻnerid)
ablative	շաբաթիցդ (šabatʻicʻd)	շաբաթներիցդ (šabatʻnericʻd)
instrumental	շաբաթովդ (šabatʻovd)	շաբաթներովդ (šabatʻnerovd)
locative	շաբաթումդ (šabatʻumd)	շաբաթներումդ (šabatʻnerumd)

uan-type, inanimate (Western Armenian)

	singular	plural
nominative	շաբաթ (šabatʻ)	շաբաթներ (šabatʻner)
dative	շաբաթուան, շաբաթուայ (šabatʻuan, šabatʻuay)	շաբաթներու (šabatʻneru)
ablative	շաբաթուընէ (šabatʻuənē)	շաբաթներէ (šabatʻnerē)
instrumental	շաբաթով (šabatʻov)	շաբաթներով (šabatʻnerov)
	definite forms
nominative	շաբաթը/շաբաթն (šabatʻə/šabatʻn)	շաբաթները/շաբաթներն (šabatʻnerə/šabatʻnern)
dative	շաբաթուանը/շաբաթուանն, շաբաթուան (šabatʻuanə/šabatʻuann, šabatʻuan)	շաբաթներուն (šabatʻnerun)
ablative	շաբաթուընէն (šabatʻuənēn)	շաբաթներէն (šabatʻnerēn)
instrumental	շաբաթովը/շաբաթովն (šabatʻovə/šabatʻovn)	շաբաթներովը/շաբաթներովն (šabatʻnerovə/šabatʻnerovn)
	1st person possessive forms (my)
nominative	շաբաթս (šabatʻs)	շաբաթներս (šabatʻners)
dative	շաբաթուանս, շաբաթուաս (šabatʻuans, šabatʻuas)	շաբաթներուս (šabatʻnerus)
ablative	շաբաթուընէս (šabatʻuənēs)	շաբաթներէս (šabatʻnerēs)
instrumental	շաբաթովս (šabatʻovs)	շաբաթներովս (šabatʻnerovs)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	շաբաթդ (šabatʻd)	շաբաթներդ (šabatʻnerd)
dative	շաբաթուանդ, շաբաթուադ (šabatʻuand, šabatʻuad)	շաբաթներուդ (šabatʻnerud)
ablative	շաբաթուընէդ (šabatʻuənēd)	շաբաթներէդ (šabatʻnerēd)
instrumental	շաբաթովդ (šabatʻovd)	շաբաթներովդ (šabatʻnerovd)

i-type, inanimate (Western Armenian)

	singular	plural
nominative	շաբաթ (šabatʻ)	շաբաթներ (šabatʻner)
dative	շաբաթի (šabatʻi)	շաբաթներու (šabatʻneru)
ablative	շաբաթէ (šabatʻē)	շաբաթներէ (šabatʻnerē)
instrumental	շաբաթով (šabatʻov)	շաբաթներով (šabatʻnerov)
	definite forms
nominative	շաբաթը/շաբաթն (šabatʻə/šabatʻn)	շաբաթները/շաբաթներն (šabatʻnerə/šabatʻnern)
dative	շաբաթին (šabatʻin)	շաբաթներուն (šabatʻnerun)
ablative	շաբաթէն (šabatʻēn)	շաբաթներէն (šabatʻnerēn)
instrumental	շաբաթովը/շաբաթովն (šabatʻovə/šabatʻovn)	շաբաթներովը/շաբաթներովն (šabatʻnerovə/šabatʻnerovn)
	1st person possessive forms (my)
nominative	շաբաթս (šabatʻs)	շաբաթներս (šabatʻners)
dative	շաբաթիս (šabatʻis)	շաբաթներուս (šabatʻnerus)
ablative	շաբաթէս (šabatʻēs)	շաբաթներէս (šabatʻnerēs)
instrumental	շաբաթովս (šabatʻovs)	շաբաթներովս (šabatʻnerovs)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	շաբաթդ (šabatʻd)	շաբաթներդ (šabatʻnerd)
dative	շաբաթիդ (šabatʻid)	շաբաթներուդ (šabatʻnerud)
ablative	շաբաթէդ (šabatʻēd)	շաբաթներէդ (šabatʻnerēd)
instrumental	շաբաթովդ (šabatʻovd)	շաբաթներովդ (šabatʻnerovd)

Derived terms

• շաբաթավերջ (šabatʻaverǰ)

 

See also

Days of the week in Armenian · շաբաթվա օրերը (šabatʻva ōrerə) (layout · text)
կիրակի (kiraki)	երկուշաբթի (erkušabtʻi)	երեքշաբթի (erekʻšabtʻi)	չորեքշաբթի (čʻorekʻšabtʻi)	հինգշաբթի (hingšabtʻi)	ուրբաթ (urbatʻ)	շաբաթ (šabatʻ)

Old Armenian

Etymology

From Classical Syriac ܫܒܬܐ (šabbəṯāʼ). Doublet of սաբբատ (sabbat).

Noun

շաբաթ • (šabatʻ)

1. (Judaism) Sabbath

   պղծել զշաբաթ ― płcel zšabatʻ ― to break the sabbath

   շաբաթ շաբաթուց ― šabatʻ šabatʻucʻ ― Sabbatical Year

   շաբաթ ի շաբաթէ ― šabatʻ i šabatʻē ― from one Sabbath to another

   խտրանք շաբաթու ― xtrankʻ šabatʻu ― sabbatism

   ըստ շաբաթու ճանապարհի ― əst šabatʻu čanaparhi ― a sabbath day's journey (2000 cubits, i. e. about a mile)

   շաբաթու ― šabatʻu ― on the sabbath-day

2. Saturday

   աւագ, մեծ շաբաթ ― awag, mec šabatʻ ― Holy Saturday

3. week

   աւագ շաբաթ ― awag šabatʻ ― Holy Week

   շաբաթէ ի շաբաթ, ի շաբաթու շաբաթու ― šabatʻē i šabatʻ, i šabatʻu šabatʻu ― every week, weekly

   վարձել ի շաբաթս ― varjel i šabatʻs ― to let weekly

4. repose, rest

Declension

u-type

	singular		plural
nominative	շաբաթ (šabatʻ)		շաբաթք (šabatʻkʻ)
genitive	շաբաթու (šabatʻu)		շաբաթուց (šabatʻucʻ)
dative	շաբաթու (šabatʻu)		շաբաթուց (šabatʻucʻ)
accusative	շաբաթ (šabatʻ)		շաբաթս (šabatʻs)
ablative	շաբաթէ (šabatʻē)		շաբաթուց (šabatʻucʻ)
instrumental	շաբաթու (šabatʻu)		շաբաթուք (šabatʻukʻ)
locative	շաբաթու (šabatʻu)		շաբաթս (šabatʻs)

Derived terms

• երեքշաբաթի (erekʻšabatʻi)
• երկշաբաթ (erkšabatʻ)
• երկշաբաթի (erkšabatʻi)
• երկուշաբաթ (erkušabatʻ)
• երկուշաբաթի (erkušabatʻi)
• եօթնաշաբաթեայ (eōtʻnašabatʻeay)
• զատկաշաբաթ (zatkašabatʻ)
• հինգշաբաթ (hingšabatʻ)
• հինգշաբաթեան (hingšabatʻean)
• հինգշաբաթի (hingšabatʻi)
• միաշաբաթ (miašabatʻ)
• միաշաբաթի (miašabatʻi)
• շաբաթախտիր (šabatʻaxtir)
• շաբաթակրօն (šabatʻakrōn)
• շաբաթամուտ (šabatʻamut)
• շաբաթանամ (šabatʻanam)
• շաբաթապահ (šabatʻapah)
• շաբաթապահու (šabatʻapahu)
• շաբաթապահութիւն (šabatʻapahutʻiwn)
• շաբաթացուցանեմ (šabatʻacʻucʻanem)
• շաբաթաւոր (šabatʻawor)
• շաբաթեան (šabatʻean)
• շաբաթումն (šabatʻumn)
• շաբաթօրեայ (šabatʻōreay)
• չորեքշաբաթ (čʻorekʻšabatʻ)
• չորեքշաբաթի (čʻorekʻšabatʻi)

 

Descendants

• Armenian: շաբաթ (šabatʻ)
• → Old Georgian: შაბათი (šabati), შაფათი (šapati)
  • Georgian: შაბათი (šabati)
    • → Adyghe: шэмбэт (šɛmbɛt)
    • → Bats: შაბათ (šabat)
    • → Chechen: шот (šot)
    • → Ingush: шоатта (šoatta)
    • → Mingrelian: შაბათი (šabati)
    • → Kabardian: щэбэт (śɛbɛt)

See also

• (days of the week) միաշաբաթի (miašabatʻi) / կիւրակէ (kiwrakē), երկշաբաթի (erkšabatʻi), երեքշաբաթի (erekʻšabatʻi), չորեքշաբաթի (čʻorekʻšabatʻi), հինգշաբաթի (hingšabatʻi), ուրբաթ (urbatʻ), շաբաթ (šabatʻ) ^{(Category: xcl:Days of the week)}

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “շաբաթ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “շաբաթ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “շաբաթ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press