վարդ
Armenian edit
Etymology edit
Inherited from Old Armenian վարդ (vard). Doublet of գյուլ (gyul).
Pronunciation edit
Audio (Eastern Armenian) (file) - (Eastern Armenian, standard) IPA(key): /vɑɾtʰ/ [vɑɾtʰ] invalid IPA characters (//[])
- (Western Armenian, standard) IPA(key): /vɑɾt/ [vɑɾtʰ] invalid IPA characters (//[])
Noun edit
վարդ • (vard)
- rose (flower)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | վարդ (vard) | վարդեր (varder) | ||
| dative | վարդի (vardi) | վարդերի (varderi) | ||
| ablative | վարդից (vardicʻ) | վարդերից (vardericʻ) | ||
| instrumental | վարդով (vardov) | վարդերով (varderov) | ||
| locative | վարդում (vardum) | վարդերում (varderum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | վարդը/վարդն (vardə/vardn) | վարդերը/վարդերն (varderə/vardern) | ||
| dative | վարդին (vardin) | վարդերին (varderin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | վարդս (vards) | վարդերս (varders) | ||
| dative | վարդիս (vardis) | վարդերիս (varderis) | ||
| ablative | վարդիցս (vardicʻs) | վարդերիցս (vardericʻs) | ||
| instrumental | վարդովս (vardovs) | վարդերովս (varderovs) | ||
| locative | վարդումս (vardums) | վարդերումս (varderums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | վարդդ (vardd) | վարդերդ (varderd) | ||
| dative | վարդիդ (vardid) | վարդերիդ (varderid) | ||
| ablative | վարդիցդ (vardicʻd) | վարդերիցդ (vardericʻd) | ||
| instrumental | վարդովդ (vardovd) | վարդերովդ (varderovd) | ||
| locative | վարդումդ (vardumd) | վարդերումդ (varderumd) | ||
Derived terms edit
Further reading edit
- Pallas, Peter Simon (1788) “Rosa canina”, in Flora Rossica (in Latin), volume I, part II, St. Petersburg: Academy Press, page 60, recorded as wart
Old Armenian edit
Etymology edit
A Northwestern Iranian borrowing. Compare Parthian 𐫇𐫀𐫡 (wʾr /wār/), Persian گل (gol, “rose”) and especially the following borrowings from the same source: Georgian ვარდი (vardi), Classical Syriac ܘܪܕܐ (wardā), Arabic وَرْد (ward), Hebrew וֶרֶד (vered).
Noun edit
վարդ • (vard)
- rose
- 5th century, Agatʿangełos, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of the Armenians] 645:[1][2]
- Սոյնպէս եւ գունակ գունակ եւ երփն երփն ծաղկանցն․ որպէս մանրագորն եւ վարդն եւ շուշանն եւ ասպազանն եւ յասմիկն եւ անիարն եւ սմնակն եւ ներգիսն եւ շամպղիտակն եւ մեղրուկն, հօրօտն եւ մօրօտն եւ մանիշակն․ եւ այլն ամենայն համասպրամ ծաղկանցն եւ ծառոցն բոյսք բողբոջոցն գարնանւոյն երեւեսցին յետ ձմերանւոյն։
- Soynpēs ew gunak gunak ew erpʻn erpʻn całkancʻn; orpēs manragorn ew vardn ew šušann ew aspazann ew yasmikn ew aniarn ew smnakn ew nergisn ew šampłitakn ew mełrukn, hōrōtn ew mōrōtn ew manišakn; ew ayln amenayn hamaspram całkancʻn ew caṙocʻn boyskʻ bołboǰocʻn garnanwoyn erewescʻin yet jmeranwoyn.
- Translation by Robert W. Thomson
- Likewise the various kinds and colors of flowers, like the mandrake and rose, and lily and soldanel, and jasmin and lotus, and sumach and narcissus, and arum and lungwort, and hyacinth and poppy and violet. And of all the other fragrant flowers and trees, the budding shoots will appear in spring after the winter.
- Սոյնպէս եւ գունակ գունակ եւ երփն երփն ծաղկանցն․ որպէս մանրագորն եւ վարդն եւ շուշանն եւ ասպազանն եւ յասմիկն եւ անիարն եւ սմնակն եւ ներգիսն եւ շամպղիտակն եւ մեղրուկն, հօրօտն եւ մօրօտն եւ մանիշակն․ եւ այլն ամենայն համասպրամ ծաղկանցն եւ ծառոցն բոյսք բողբոջոցն գարնանւոյն երեւեսցին յետ ձմերանւոյն։
Declension edit
i-type
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | վարդ (vard) | վարդք (vardkʻ) | |
| genitive | վարդոյ (vardoy) | վարդոց (vardocʻ) | |
| dative | վարդոյ (vardoy) | վարդոց (vardocʻ) | |
| accusative | վարդ (vard) | վարդս (vards) | |
| ablative | վարդոյ (vardoy) | վարդոց (vardocʻ) | |
| instrumental | վարդով (vardov) | վարդովք (vardovkʻ) | |
| locative | վարդ (vard) | վարդս (vards) | |
| post-classical | |||
u-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | վարդ (vard) | վարդք (vardkʻ) | |
| genitive | վարդու (vardu) | վարդուց (varducʻ) | |
| dative | վարդու (vardu) | վարդուց (varducʻ) | |
| accusative | վարդ (vard) | վարդս (vards) | |
| ablative | վարդէ (vardē) | վարդուց (varducʻ) | |
| instrumental | վարդու (vardu) | վարդուք (vardukʻ) | |
| locative | վարդու (vardu) | վարդս (vards) | |
| post-classical | |||
Derived terms edit
- լաջվարդ (laǰvard)
- կարմրավարդ (karmravard)
- հազրէվարդ (hazrēvard)
- վարդաբեր (vardaber)
- վարդաբուղխ (vardabułx)
- վարդագոյն (vardagoyn)
- վարդաթուփ (vardatʻupʻ)
- վարդահոտ (vardahot)
- վարդամատն (vardamatn)
- վարդայատակ (vardayatak)
- վարդանասուն (vardanasun)
- վարդաջուր (vardaǰur)
- վարդավառ (vardavaṙ)
- վարդատես (vardates)
- վարդատեսակ (vardatesak)
- վարդատիպ (vardatip)
- վարդափթիթ (vardapʻtʻitʻ)
- վարդենի (vardeni)
- վարդէհոտ (vardēhot)
- վարդէջուր (vardēǰur)
- վարդիձէթ (vardijētʻ)
- վարդիւղ (vardiwł)
Descendants edit
References edit
- ^ Agatʻangełos (1909) G. Tēr-Mkrtčʻean and St. Kanayeancʻ, editors, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of Armenia] (Patmagirkʻ hayocʻ; I.2)[1], Tiflis: Aragatip Mnacʻakan Martiroseancʻi, pages 330–331
- ^ Thomson, Robert W. (2001) The teaching of Saint Gregory (Avant: Treasures of the Armenian Christian Tradition; 1), revised edition, New Rochelle, New York: St. Nersess Armenian Seminary, page 207
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “վարդ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “վարդ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Bläsing, Uwe (2019) “Die armenischen Pflanzennamen in Peter Simon Pallas’ Flora Rossica. Eine Studie zu Etymologie und sprachlicher Interaktion”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15) (in German), Leuven: Peeters, page 33
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “վարդ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy