վարդ

Armenian

վարդ

Etymology

Inherited from Old Armenian վարդ (vard). Doublet of գյուլ (gyul).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /vɑɾtʰ/, [vɑɾtʰ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /vɑɾt/, [vɑɾtʰ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Noun

վարդ • (vard)

1. rose (flower)

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	վարդ (vard)	վարդեր (varder)
dative	վարդի (vardi)	վարդերի (varderi)
ablative	վարդից (vardicʻ)	վարդերից (vardericʻ)
instrumental	վարդով (vardov)	վարդերով (varderov)
locative	վարդում (vardum)	վարդերում (varderum)
	definite forms
nominative	վարդը / վարդն (vardə / vardn)	վարդերը/վարդերն (varderə/vardern)
dative	վարդին (vardin)	վարդերին (varderin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	վարդս (vards)	վարդերս (varders)
dative	վարդիս (vardis)	վարդերիս (varderis)
ablative	վարդիցս (vardicʻs)	վարդերիցս (vardericʻs)
instrumental	վարդովս (vardovs)	վարդերովս (varderovs)
locative	վարդումս (vardums)	վարդերումս (varderums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	վարդդ (vardd)	վարդերդ (varderd)
dative	վարդիդ (vardid)	վարդերիդ (varderid)
ablative	վարդիցդ (vardicʻd)	վարդերիցդ (vardericʻd)
instrumental	վարդովդ (vardovd)	վարդերովդ (varderovd)
locative	վարդումդ (vardumd)	վարդերումդ (varderumd)

Derived terms

• Ալվարդ (Alvard)
• դափնեվարդ (dapʻnevard)
• լեռնավարդ (leṙnavard)
• մրտավարդ (mrtavard)
• շնավարդ (šnavard)
• վարդածառ (vardacaṙ)
• վարդակակաչ (vardakakačʻ)
• քաջվարդ (kʻaǰvard)

Descendants

• → Cappadocian Greek: βάρτι (várti)

Further reading

• Pallas, Peter Simon (1788) “Rosa canina”, in Flora Rossica (in Latin), volume I, part II, St. Petersburg: Academy Press, page 60, recorded as wart

Old Armenian

Etymology

An Iranian borrowing, ultimately from Proto-Iranian *wardah.

Noun

վարդ • (vard)

1. rose
   • 5th century, Agatʻangełos, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of the Armenians] 645:

     Սոյնպէս և գունակ գունակ և երփն երփն ծաղկանցն․ որպէս մանրագորն և վարդն և շուշանն և ասպազանն և յասմիկն և անիարն և սմնակն և ներգիսն և շամպղիտակն և մեղրուկն, հօրօտն և մօրօտն և մանիշակն․ և այլն ամենայն համասպրամ ծաղկանցն և ծառոցն բոյսք բողբոջոցն գարնանւոյն երևեսցին յետ ձմերանւոյն։

     Soynpēs ew gunak gunak ew erpʻn erpʻn całkancʻn; orpēs manragorn ew vardn ew šušann ew aspazann ew yasmikn ew aniarn ew smnakn ew nergisn ew šampłitakn ew mełrukn, hōrōtn ew mōrōtn ew manišakn; ew ayln amenayn hamaspram całkancʻn ew caṙocʻn boyskʻ bołboǰocʻn garnanwoyn erewescʻin yet jmeranwoyn.

     • Translation by Robert W. Thomson

       Likewise the various kinds and colors of flowers, like the mandrake and rose, and lily and soldanel, and jasmin and lotus, and sumach and narcissus, and arum and lungwort, and hyacinth and poppy and violet. And of all the other fragrant flowers and trees, the budding shoots will appear in spring after the winter.

Declension

i-type

	singular	plural
nominative	վարդ (vard)	վարդք (vardkʻ)
genitive	վարդի (vardi)	վարդից (vardicʻ)
dative	վարդի (vardi)	վարդից (vardicʻ)
accusative	վարդ (vard)	վարդս (vards)
ablative	վարդէ (vardē)	վարդից (vardicʻ)
instrumental	վարդիւ (vardiw)	վարդիւք (vardiwkʻ)
locative	վարդի (vardi)	վարդս (vards)

o-type

	singular	plural
nominative	վարդ (vard)	վարդք (vardkʻ)
genitive	վարդոյ (vardoy)	վարդոց (vardocʻ)
dative	վարդոյ (vardoy)	վարդոց (vardocʻ)
accusative	վարդ (vard)	վարդս (vards)
ablative	վարդոյ (vardoy)	վարդոց (vardocʻ)
instrumental	վարդով (vardov)	վարդովք (vardovkʻ)
locative	վարդ (vard)	վարդս (vards)

post-classical

u-type

	singular	plural
nominative	վարդ (vard)	վարդք (vardkʻ)
genitive	վարդու (vardu)	վարդուց (varducʻ)
dative	վարդու (vardu)	վարդուց (varducʻ)
accusative	վարդ (vard)	վարդս (vards)
ablative	վարդէ (vardē)	վարդուց (varducʻ)
instrumental	վարդու (vardu)	վարդուք (vardukʻ)
locative	վարդու (vardu)	վարդս (vards)

post-classical

Derived terms

• կարմրավարդ (karmravard)
• հազրէվարդ (hazrēvard)
• վարդաբեր (vardaber)
• վարդաբուղխ (vardabułx)
• վարդագոյն (vardagoyn)
• վարդաթուփ (vardatʻupʻ)
• վարդահոտ (vardahot)
• վարդամատն (vardamatn)
• վարդայատակ (vardayatak)
• վարդանասուն (vardanasun)
• վարդաջուր (vardaǰur)
• վարդավառ (vardavaṙ)
• վարդատես (vardates)
• վարդատեսակ (vardatesak)
• վարդատիպ (vardatip)
• վարդափթիթ (vardapʻtʻitʻ)
• վարդենի (vardeni)
• վարդէհոտ (vardēhot)
• վարդէջուր (vardēǰur)
• վարդիձէթ (vardijētʻ)
• վարդիւղ (vardiwł)

Descendants

• Armenian: վարդ (vard)
  • → Cappadocian Greek: βάρτι (várti)
• →? Old Georgian: ვარდი (vardi) (or directly from Iranian)
• →? Udi: вард (vard) (or directly from Iranian)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “վարդ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, pages 317–318
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “վարդ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Bläsing, Uwe (2019) “Die armenischen Pflanzennamen in Peter Simon Pallas’ Flora Rossica. Eine Studie zu Etymologie und sprachlicher Interaktion”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15) (in German), Leuven: Peeters, page 33
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “վարդ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy