अक्षर
HindiEdit
EtymologyEdit
Borrowed from Sanskrit अक्षर (akṣara).
PronunciationEdit
- Hyphenation: अ‧क्ष‧र
NounEdit
अक्षर • (akṣar) m (Urdu spelling اکشر)
DeclensionEdit
| Declension of अक्षर | ||
|---|---|---|
| Singular | Plural | |
| Direct | अक्षर (akṣar) | अक्षर (akṣar) |
| Oblique | अक्षर (akṣar) | अक्षरों (akṣarõ) |
| Vocative | अक्षर (akṣar) | अक्षरो (akṣaro) |
Derived termsEdit
ReferencesEdit
- Bahri, Hardev (1989), “अक्षर”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons
Old GujaratiEdit
Alternative formsEdit
EtymologyEdit
Borrowed from Sanskrit अक्षर (akṣara).
NounEdit
अक्षर • (akṣara) n
SanskritEdit
Alternative scriptsEdit
Alternative scripts
- ᬅᬓ᭄ᬱᬭ (Balinese script)
- অক্ষৰ (Bengali script)
- অক্ষর (Bengali script)
- 𑰀𑰎𑰿𑰬𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀅𑀓𑁆𑀱𑀭 (Brahmi script)
- 𑌅𑌕𑍍𑌷𑌰 (Grantha script)
- અક્ષર (Gujarati script)
- ꦄꦏ꧀ꦰꦫ (Javanese script)
- ಅಕ್ಷರ (Kannada script)
- အက္ၑရ (Burmese script)
- ଅକ୍ଷର (Oriya script)
- ꢂꢒ꣄ꢰꢬ (Saurashtra script)
- 𑆃𑆑𑇀𑆰𑆫 (Sharada script)
- 𑖀𑖎𑖿𑖬𑖨 (Siddham script)
- అక్షర (Telugu script)
- ཨཀྵར (Tibetan script)
- 𑒁𑒏𑓂𑒭𑒩 (Tirhuta script)
Etymology 1Edit
From अ- (a-) + क्षर (kṣara, “perishable”).
AdjectiveEdit
अक्षर • (akṣara)
DeclensionEdit
| Masculine a-stem declension of अक्षर | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | अक्षरः (akṣaraḥ) | ||
| Gen. sg. | अक्षरस्य (akṣarasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | अक्षरः (akṣaraḥ) | अक्षरौ (akṣarau) | अक्षराः (akṣarāḥ) |
| Vocative | अक्षर (akṣara) | अक्षरौ (akṣarau) | अक्षराः (akṣarāḥ) |
| Accusative | अक्षरम् (akṣaram) | अक्षरौ (akṣarau) | अक्षरान् (akṣarān) |
| Instrumental | अक्षरेन (akṣarena) | अक्षराभ्याम् (akṣarābhyām) | अक्षरैः (akṣaraiḥ) |
| Dative | अक्षराय (akṣarāya) | अक्षराभ्याम् (akṣarābhyām) | अक्षरेभ्यः (akṣarebhyaḥ) |
| Ablative | अक्षरात् (akṣarāt) | अक्षराभ्याम् (akṣarābhyām) | अक्षरेभ्यः (akṣarebhyaḥ) |
| Genitive | अक्षरस्य (akṣarasya) | अक्षरयोः (akṣarayoḥ) | अक्षरानाम् (akṣarānām) |
| Locative | अक्षरे (akṣare) | अक्षरयोः (akṣarayoḥ) | अक्षरेषु (akṣareṣu) |
| Feminine ā-stem declension of अक्षर | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | अक्षरा (akṣarā) | ||
| Gen. sg. | अक्षरायाः (akṣarāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | अक्षरा (akṣarā) | अक्षरे (akṣare) | अक्षराः (akṣarāḥ) |
| Vocative | अक्षरे (akṣare) | अक्षरे (akṣare) | अक्षराः (akṣarāḥ) |
| Accusative | अक्षराम् (akṣarām) | अक्षरे (akṣare) | अक्षराः (akṣarāḥ) |
| Instrumental | अक्षरया (akṣarayā) | अक्षराभ्याम् (akṣarābhyām) | अक्षराभिः (akṣarābhiḥ) |
| Dative | अक्षरायै (akṣarāyai) | अक्षराभ्याम् (akṣarābhyām) | अक्षराभ्यः (akṣarābhyaḥ) |
| Ablative | अक्षरायाः (akṣarāyāḥ) | अक्षराभ्याम् (akṣarābhyām) | अक्षराभ्यः (akṣarābhyaḥ) |
| Genitive | अक्षरायाः (akṣarāyāḥ) | अक्षरयोः (akṣarayoḥ) | अक्षरानाम् (akṣarānām) |
| Locative | अक्षरायाम् (akṣarāyām) | अक्षरयोः (akṣarayoḥ) | अक्षरासु (akṣarāsu) |
| Neuter a-stem declension of अक्षर | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | अक्षरम् (akṣaram) | ||
| Gen. sg. | अक्षरस्य (akṣarasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | अक्षरम् (akṣaram) | अक्षरे (akṣare) | अक्षरानि (akṣarāni) |
| Vocative | अक्षर (akṣara) | अक्षरे (akṣare) | अक्षरानि (akṣarāni) |
| Accusative | अक्षरम् (akṣaram) | अक्षरे (akṣare) | अक्षरानि (akṣarāni) |
| Instrumental | अक्षरेन (akṣarena) | अक्षराभ्याम् (akṣarābhyām) | अक्षरैः (akṣaraiḥ) |
| Dative | अक्षराय (akṣarāya) | अक्षराभ्याम् (akṣarābhyām) | अक्षरेभ्यः (akṣarebhyaḥ) |
| Ablative | अक्षरात् (akṣarāt) | अक्षराभ्याम् (akṣarābhyām) | अक्षरेभ्यः (akṣarebhyaḥ) |
| Genitive | अक्षरस्य (akṣarasya) | अक्षरयोः (akṣarayoḥ) | अक्षरानाम् (akṣarānām) |
| Locative | अक्षरे (akṣare) | अक्षरयोः (akṣarayoḥ) | अक्षरेषु (akṣareṣu) |
NounEdit
अक्षर • (akṣára) n
- syllable
- the syllable om
- letter
- vowel
- sound
- word
- a name of Brahma
- water
- final beatitude, religious austerity, a sacrifice (lexicography)
- Achyranthes aspera (devil's horsewhip)
DeclensionEdit
| Neuter a-stem declension of अक्षर (akṣára) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | अक्षरम् akṣáram |
अक्षरे akṣáre |
अक्षराणि / अक्षरा¹ akṣárāṇi / akṣárā¹ |
| Vocative | अक्षर ákṣara |
अक्षरे ákṣare |
अक्षराणि / अक्षरा¹ ákṣarāṇi / ákṣarā¹ |
| Accusative | अक्षरम् akṣáram |
अक्षरे akṣáre |
अक्षराणि / अक्षरा¹ akṣárāṇi / akṣárā¹ |
| Instrumental | अक्षरेण akṣáreṇa |
अक्षराभ्याम् akṣárābhyām |
अक्षरैः / अक्षरेभिः¹ akṣáraiḥ / akṣárebhiḥ¹ |
| Dative | अक्षराय akṣárāya |
अक्षराभ्याम् akṣárābhyām |
अक्षरेभ्यः akṣárebhyaḥ |
| Ablative | अक्षरात् akṣárāt |
अक्षराभ्याम् akṣárābhyām |
अक्षरेभ्यः akṣárebhyaḥ |
| Genitive | अक्षरस्य akṣárasya |
अक्षरयोः akṣárayoḥ |
अक्षराणाम् akṣárāṇām |
| Locative | अक्षरे akṣáre |
अक्षरयोः akṣárayoḥ |
अक्षरेषु akṣáreṣu |
| Notes |
| ||
DescendantsEdit
Descendants
- Assamese: আখৰ (akhor)
- → Badui: ᮃᮊ᮪ᮞᮛ (aksara)
- → Balinese: ᬅᬓ᭄ᬱᬭ (aksara)
- → Bengali: অক্ষর (ôkkhôr)
- → Gujarati: અક્ષર (akṣar)
- → Hindi: अक्षर (akṣar)
- → Indonesian: aksara
- → Javanese: ꦲꦏ꧀ꦰꦫ (akssara)
- → Kannada: ಅಕ್ಷರ (akṣara)
- → Khmer: អក្សរ (ʾaksɑɑ)
- → Malay: aksara
- → Marathi: अक्षर (akṣar)
- → Nepali: अक्षर (akṣara)
- Pali: akkhara (see there for further descendants)
- Punjabi: ਅੱਖਰ (akhar)
- → Sasak: ᬅᬓ᭄ᬱᬭ (aksara)
- → Sundanese: ᮃᮊ᮪ᮞᮛ (aksara)
- → Telugu: అక్షరము (akṣaramu), అక్షరం (akṣaraṃ)
- → Thai: อักษร (àk-sɔ̌ɔn)
- → Tocharian B: akṣār
- → Urdu: اکشر (akṣar)
Etymology 2Edit
From a root क्षर् (kṣar, “to flow, melt, perish”), from which a feminine अक्षरा (akṣarā) appears in the Rigveda with a meaning of "word" or "speech".
NounEdit
अक्षर • (akṣara) m
ReferencesEdit
- Monier Williams (1899), “अक्षर”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 003.