रश्मि
Sanskrit
editAlternative scripts
editAlternative scripts
- ৰশ্মি (Assamese script)
- ᬭᬰ᭄ᬫᬶ (Balinese script)
- রশ্মি (Bengali script)
- 𑰨𑰫𑰿𑰦𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀭𑀰𑁆𑀫𑀺 (Brahmi script)
- ရၐ္မိ (Burmese script)
- રશ્મિ (Gujarati script)
- ਰਸ਼੍ਮਿ (Gurmukhi script)
- 𑌰𑌶𑍍𑌮𑌿 (Grantha script)
- ꦫꦯ꧀ꦩꦶ (Javanese script)
- 𑂩𑂬𑂹𑂧𑂱 (Kaithi script)
- ರಶ್ಮಿ (Kannada script)
- រឝ្មិ (Khmer script)
- ຣຨ຺ມິ (Lao script)
- രശ്മി (Malayalam script)
- ᡵᠠᡧᠮᡳ (Manchu script)
- 𑘨𑘫𑘿𑘦𑘱 (Modi script)
- ᠷᠠᠱᠮᠢ (Mongolian script)
- 𑧈𑧋𑧠𑧆𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐬𑐱𑑂𑐩𑐶 (Newa script)
- ରଶ୍ମି (Odia script)
- ꢬꢯ꣄ꢪꢶ (Saurashtra script)
- 𑆫𑆯𑇀𑆩𑆴 (Sharada script)
- 𑖨𑖫𑖿𑖦𑖰 (Siddham script)
- රශ්මි (Sinhalese script)
- 𑩼𑩿 𑪙𑩴𑩑 (Soyombo script)
- 𑚤𑚧𑚶𑚢𑚮 (Takri script)
- ரஶ்மி (Tamil script)
- రశ్మి (Telugu script)
- รศฺมิ (Thai script)
- ར་ཤྨི (Tibetan script)
- 𑒩𑒬𑓂𑒧𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨫𑨮𑩇𑨢𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
editInherited from Proto-Indo-Aryan *raśmíṣ, form Proto-Indo-Iranian *raćmíš, from *rać- (“to bind, tie”), whence also रश्मन् (raśmán), रशना (raśanā́). Cognate with Middle Persian lsn' (rasan), Persian رسن (rasan). Compare also Old Armenian առասան (aṙasan), an Iranian borrowing.
Pronunciation
editNoun
editरश्मि • (raśmí) stem, m (rarely f)
- rope, string, cord
- rein, bridle, leash
- Synonym: वागा (vāgā)
- whip, goad
- measuring cord
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 8.25.18:
- परि॒ यो र॒श्मिना॑ दि॒वोऽन्ता॑न्म॒मे पृ॑थि॒व्याः।
उ॒भे आ प॑प्रौ॒ रोद॑सी महि॒त्वा॥- pári yó raśmínā divóʼntānmamé pṛthivyā́ḥ.
ubhé ā́ paprau ródasī mahitvā́. - He who hath measured with his ray the boundaries of heaven and earth,
And with his majesty hath filled the two worlds full,
- pári yó raśmínā divóʼntānmamé pṛthivyā́ḥ.
- परि॒ यो र॒श्मिना॑ दि॒वोऽन्ता॑न्म॒मे पृ॑थि॒व्याः।
- ray of light
Declension
editMasculine i-stem declension of रश्मि (raśmí) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | रश्मिः raśmíḥ |
रश्मी raśmī́ |
रश्मयः raśmáyaḥ |
Vocative | रश्मे ráśme |
रश्मी ráśmī |
रश्मयः ráśmayaḥ |
Accusative | रश्मिम् raśmím |
रश्मी raśmī́ |
रश्मीन् raśmī́n |
Instrumental | रश्मिना / रश्म्या¹ raśmínā / raśmyā́¹ |
रश्मिभ्याम् raśmíbhyām |
रश्मिभिः raśmíbhiḥ |
Dative | रश्मये raśmáye |
रश्मिभ्याम् raśmíbhyām |
रश्मिभ्यः raśmíbhyaḥ |
Ablative | रश्मेः raśméḥ |
रश्मिभ्याम् raśmíbhyām |
रश्मिभ्यः raśmíbhyaḥ |
Genitive | रश्मेः raśméḥ |
रश्म्योः raśmyóḥ |
रश्मीनाम् raśmīnā́m |
Locative | रश्मौ / रश्मा¹ raśmaú / raśmā́¹ |
रश्म्योः raśmyóḥ |
रश्मिषु raśmíṣu |
Notes |
|
Feminine i-stem declension of रश्मि (raśmí) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | रश्मिः raśmíḥ |
रश्मी raśmī́ |
रश्मयः raśmáyaḥ |
Vocative | रश्मे ráśme |
रश्मी ráśmī |
रश्मयः ráśmayaḥ |
Accusative | रश्मिम् raśmím |
रश्मी raśmī́ |
रश्मीः raśmī́ḥ |
Instrumental | रश्म्या / रश्मी¹ raśmyā́ / raśmī́¹ |
रश्मिभ्याम् raśmíbhyām |
रश्मिभिः raśmíbhiḥ |
Dative | रश्मये / रश्म्यै² / रश्मी¹ raśmáye / raśmyaí² / raśmī́¹ |
रश्मिभ्याम् raśmíbhyām |
रश्मिभ्यः raśmíbhyaḥ |
Ablative | रश्मेः / रश्म्याः² / रश्म्यै³ raśméḥ / raśmyā́ḥ² / raśmyaí³ |
रश्मिभ्याम् raśmíbhyām |
रश्मिभ्यः raśmíbhyaḥ |
Genitive | रश्मेः / रश्म्याः² / रश्म्यै³ raśméḥ / raśmyā́ḥ² / raśmyaí³ |
रश्म्योः raśmyóḥ |
रश्मीनाम् raśmīnā́m |
Locative | रश्मौ / रश्म्याम्² / रश्मा¹ raśmaú / raśmyā́m² / raśmā́¹ |
रश्म्योः raśmyóḥ |
रश्मिषु raśmíṣu |
Notes |
|
Descendants
edit- Dardic:
- Shina: رش (răš)
- Pali: raṁsi, rasmi
- Prakrit: 𑀭𑀲𑁆𑀲𑀺 (rassi)
- Central:
- Eastern:
- Northern:
- Northwestern:
- Southern:
- Western:
Borrowed terms
References
edit- Monier Williams (1899) “रश्मि”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 869.
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “raśmí”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
- Lubotsky, The System of Nominal Accentuation in Sanskrit and Proto-Indo-European
Categories:
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Aryan
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Aryan
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit nouns
- Sanskrit nouns in Devanagari script
- Sanskrit masculine nouns
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit i-stem nouns
- sa:Light