रुद्ध
Sanskrit
editAlternative scripts
editAlternative scripts
- ৰুদ্ধ (Assamese script)
- ᬭᬸᬤ᭄ᬥ (Balinese script)
- রুদ্ধ (Bengali script)
- 𑰨𑰲𑰟𑰿𑰠 (Bhaiksuki script)
- 𑀭𑀼𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
- ရုဒ္ဓ (Burmese script)
- રુદ્ધ (Gujarati script)
- ਰੁਦ੍ਧ (Gurmukhi script)
- 𑌰𑍁𑌦𑍍𑌧 (Grantha script)
- ꦫꦸꦢ꧀ꦣ (Javanese script)
- 𑂩𑂳𑂠𑂹𑂡 (Kaithi script)
- ರುದ್ಧ (Kannada script)
- រុទ្ធ (Khmer script)
- ຣຸທ຺ຘ (Lao script)
- രുദ്ധ (Malayalam script)
- ᡵᡠᡩᢡᠠ (Manchu script)
- 𑘨𑘳𑘟𑘿𑘠 (Modi script)
- ᠷᠤᢑᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧈𑧔𑦿𑧠𑧀 (Nandinagari script)
- 𑐬𑐸𑐡𑑂𑐢 (Newa script)
- ରୁଦ୍ଧ (Odia script)
- ꢬꢸꢣ꣄ꢤ (Saurashtra script)
- 𑆫𑆶𑆢𑇀𑆣 (Sharada script)
- 𑖨𑖲𑖟𑖿𑖠 (Siddham script)
- රුද්ධ (Sinhalese script)
- 𑩼𑩒𑩭 𑪙𑩮 (Soyombo script)
- 𑚤𑚰𑚛𑚶𑚜 (Takri script)
- ருத்³த⁴ (Tamil script)
- రుద్ధ (Telugu script)
- รุทฺธ (Thai script)
- རུ་དྡྷ (Tibetan script)
- 𑒩𑒳𑒠𑓂𑒡 (Tirhuta script)
- 𑨫𑨃𑨛𑩇𑨜 (Zanabazar Square script)
Etymology
editFrom Proto-Indo-Iranian *rudᶻdʰás, from the root *rawdʰ- (“to obstruct, hinder, block”). Cognate with Avestan 𐬀𐬎𐬎𐬀𐬭𐬀𐬊𐬜𐬆𐬧𐬙𐬌 (auuaraoδəṇti), 𐬬𐬍𐬭𐬀𐬊𐬜𐬀𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (vīraoδaiieiti). The Sanskrit root is रुध् (rudh).
Pronunciation
edit- (Vedic) IPA(key): /ɾud.dʱɐ́/, [ɾud̚.dʱɐ́]
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ˈɾud̪.d̪ʱɐ/, [ˈɾud̪̚.d̪ʱɐ]
Adjective
editरुद्ध • (ruddhá) stem
Declension
editMasculine a-stem declension of रुद्ध (ruddhá) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | रुद्धः ruddháḥ |
रुद्धौ / रुद्धा¹ ruddhaú / ruddhā́¹ |
रुद्धाः / रुद्धासः¹ ruddhā́ḥ / ruddhā́saḥ¹ |
Vocative | रुद्ध rúddha |
रुद्धौ / रुद्धा¹ rúddhau / rúddhā¹ |
रुद्धाः / रुद्धासः¹ rúddhāḥ / rúddhāsaḥ¹ |
Accusative | रुद्धम् ruddhám |
रुद्धौ / रुद्धा¹ ruddhaú / ruddhā́¹ |
रुद्धान् ruddhā́n |
Instrumental | रुद्धेन ruddhéna |
रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām |
रुद्धैः / रुद्धेभिः¹ ruddhaíḥ / ruddhébhiḥ¹ |
Dative | रुद्धाय ruddhā́ya |
रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām |
रुद्धेभ्यः ruddhébhyaḥ |
Ablative | रुद्धात् ruddhā́t |
रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām |
रुद्धेभ्यः ruddhébhyaḥ |
Genitive | रुद्धस्य ruddhásya |
रुद्धयोः ruddháyoḥ |
रुद्धानाम् ruddhā́nām |
Locative | रुद्धे ruddhé |
रुद्धयोः ruddháyoḥ |
रुद्धेषु ruddhéṣu |
Notes |
|
Feminine ā-stem declension of रुद्धा (ruddhā́) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | रुद्धा ruddhā́ |
रुद्धे ruddhé |
रुद्धाः ruddhā́ḥ |
Vocative | रुद्धे rúddhe |
रुद्धे rúddhe |
रुद्धाः rúddhāḥ |
Accusative | रुद्धाम् ruddhā́m |
रुद्धे ruddhé |
रुद्धाः ruddhā́ḥ |
Instrumental | रुद्धया / रुद्धा¹ ruddháyā / ruddhā́¹ |
रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām |
रुद्धाभिः ruddhā́bhiḥ |
Dative | रुद्धायै ruddhā́yai |
रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām |
रुद्धाभ्यः ruddhā́bhyaḥ |
Ablative | रुद्धायाः / रुद्धायै² ruddhā́yāḥ / ruddhā́yai² |
रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām |
रुद्धाभ्यः ruddhā́bhyaḥ |
Genitive | रुद्धायाः / रुद्धायै² ruddhā́yāḥ / ruddhā́yai² |
रुद्धयोः ruddháyoḥ |
रुद्धानाम् ruddhā́nām |
Locative | रुद्धायाम् ruddhā́yām |
रुद्धयोः ruddháyoḥ |
रुद्धासु ruddhā́su |
Notes |
|
Neuter a-stem declension of रुद्ध (ruddhá) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | रुद्धम् ruddhám |
रुद्धे ruddhé |
रुद्धानि / रुद्धा¹ ruddhā́ni / ruddhā́¹ |
Vocative | रुद्ध rúddha |
रुद्धे rúddhe |
रुद्धानि / रुद्धा¹ rúddhāni / rúddhā¹ |
Accusative | रुद्धम् ruddhám |
रुद्धे ruddhé |
रुद्धानि / रुद्धा¹ ruddhā́ni / ruddhā́¹ |
Instrumental | रुद्धेन ruddhéna |
रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām |
रुद्धैः / रुद्धेभिः¹ ruddhaíḥ / ruddhébhiḥ¹ |
Dative | रुद्धाय ruddhā́ya |
रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām |
रुद्धेभ्यः ruddhébhyaḥ |
Ablative | रुद्धात् ruddhā́t |
रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām |
रुद्धेभ्यः ruddhébhyaḥ |
Genitive | रुद्धस्य ruddhásya |
रुद्धयोः ruddháyoḥ |
रुद्धानाम् ruddhā́nām |
Locative | रुद्धे ruddhé |
रुद्धयोः ruddháyoḥ |
रुद्धेषु ruddhéṣu |
Notes |
|
Derived terms
edit- निरुद्ध (niruddha)
Related terms
editReferences
edit- Monier Williams (1899) “रुद्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, pages 0884/1-2.