เฉลิม

Thai

Etymology

Extension of เจิม (jəəm, “to increase; to enhance; etc”), from Old Khmer *ចេំ (“idem”).

Pronunciation

Orthographic		เฉลิม e t͡ɕʰ l i m
Phonemic		ฉะ-เหฺลิม t͡ɕʰ a – e h ̥ l i m
Romanization	Paiboon	chà-lə̌əm
	Royal Institute	cha-loem
(standard) IPA^(key)		/t͡ɕʰa˨˩.lɤːm˩˩˦/^(R)

Verb

เฉลิม • (chà-lə̌əm) (abstract noun การเฉลิม)

(elegant) to make higher or greater: to exalt, to elevate; to enhance, to augment; to increase, to magnify; to strengthen, to reinforce; to add, to make additions (to).
- 1934 March 25, “ประกาศเฉลิมพระนามสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ลงวันที่ ๒๕ มีนาคม ๒๔๗๗”, in ราชกิจจานุเบกษา, volume 51, page 1408:
  
  คณะ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์จึ่ง ให้...เฉลิมพระ นาม...ว่า...
  ká-ná pûu-sǎm-rèt-râat-chá-gaan-tɛɛn-prá-ong jʉ̀ng hâi ... chà-lə̌əm prá naam ... wâa ...
  The Council of Regency therefore orders [that] ... the title [of the King] be increased ... as [follows] ...
- 1893, ดำรงราชานุภาพ, พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่น, “กลอนจารึกลับแลไฟ”, in พระกวีนิพนธ์ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, พระนคร: โรงพิมพ์ไทยพิทยา, published 1944, page 39:
  
  จารึก โคมประทีป...เฉลิมเกียรติ พระยา วิชิต สงคราม (ทัต) จางวาง เมือง ภูเก็ต
  jaa-rʉ́k koom-bprà-tîip ... chà-lə̌əm gìiat prá-yaa wí-chít sǒng-kraam · (tát) · jaang-waang mʉʉang puu-gèt
  An inscription on a lantern ... [which] enhances the dignity of Phraya Wichitsongkhram (That), advisor of the town of Phuket
(elegant, archaic) to celebrate; to consecrate; to solemnise.
- 1948, กรมศิลปากร, “ผู้วายชนม์”, in เรื่องห้ามไม่ให้เจ้าไปเมืองสุพรรณ กับอักขรานุกรมภูมิศาสตร์จังหวัดสุพรรณบุรี, พระนคร: โรงพิมพ์อุดม, page ง:
  
  เหรียญเฉลิมพระนคร ๑ ๕๐ ปี
  rǐian chà-lə̌əm prá-ná-kɔɔn · rɔ́ɔi hâa-sìp · bpii
  a medal for celebrating the 150th year of the Kingdom
- 1855, “แผ่นดินสมเด็จพระราเมศวร ครั้งที่ ๒”, in จอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ, ดำรงราชานุภาพ, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ, วงศาธิราชสนิท, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวง, editors, พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัดถเลขา, volume 1, กรุงเทพฯ: n.p., published 1912, page 6:
  
  ทำ พระ ราช พิธี...เฉลิมพระ ราช มณเฑียร
  tam prá râat-chá pí-tii ... chà-lə̌əm prá râat-chá mon-tiian
  to conduct a sacred royal ceremony [for] ... consecrating the sacred royal house.

Adjective

เฉลิม • (chà-lə̌əm)

(elegant) top; best; excellent.

Derived terms