კბილი
Georgian edit
Alternative forms edit
- კიბილი (ḳibili) — Chveneburi
Etymology edit
From Old Georgian კბილი (ḳbili), from Proto-Georgian-Zan *ḳb-il-, from *ḳb-. Cognate with Mingrelian კიბირი (ḳibiri) and Laz კიბირი (ǩibiri).
Pronunciation edit
Noun edit
კბილი • (ḳbili) (plural კბილები)
Inflection edit
Declension of კბილი (see Georgian declension)
| singular | plural | archaic plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | კბილი (ḳbili) | კბილები (ḳbilebi) | კბილნი (ḳbilni) |
| ergative | კბილმა (ḳbilma) | კბილებმა (ḳbilebma) | კბილთ(ა) (ḳbilt(a)) |
| dative | კბილს(ა) (ḳbils(a)) | კბილებს(ა) (ḳbilebs(a)) | კბილთ(ა) (ḳbilt(a)) |
| genitive | კბილის(ა) (ḳbilis(a)) | კბილების(ა) (ḳbilebis(a)) | კბილთ(ა) (ḳbilt(a)) |
| instrumental | კბილით(ა) (ḳbilit(a)) | კბილებით(ა) (ḳbilebit(a)) | |
| adverbial | კბილად(ა) (ḳbilad(a)) | კბილებად(ა) (ḳbilebad(a)) | |
| vocative | კბილო (ḳbilo) | კბილებო (ḳbilebo) | კბილნო (ḳbilno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
Postpositional inflection of კბილი (see Georgian postpositions)
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
|---|---|---|
| -ზე (on - ) | კბილზე (ḳbilze) | კბილებზე (ḳbilebze) |
| -თან (near - ) | კბილთან (ḳbiltan) | კბილებთან (ḳbilebtan) |
| -ში (in - ) | კბილში (ḳbilši) | კბილებში (ḳbilebši) |
| -ვით (like a - ) | კბილივით (ḳbilivit) | კბილებივით (ḳbilebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (for - ) | კბილისთვის (ḳbilistvis) | კბილებისთვის (ḳbilebistvis) |
| -ებრ (like a - ) | კბილისებრ (ḳbilisebr) | კბილებისებრ (ḳbilebisebr) |
| -კენ (towards - ) | კბილისკენ (ḳbilisḳen) | კბილებისკენ (ḳbilebisḳen) |
| -გან (from/of - ) | კბილისგან (ḳbilisgan) | კბილებისგან (ḳbilebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (from / since - ) | კბილიდან (ḳbilidan) | კბილებიდან (ḳbilebidan) |
| -ურთ (together with - ) | კბილითურთ (ḳbiliturt) | კბილებითურთ (ḳbilebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (up to - ) | კბილამდე (ḳbilamde) | კბილებამდე (ḳbilebamde) |
Derived terms edit
- კბილის პასტა (ḳbilis ṗasṭa)
Further reading edit
- “კიბილი”, in Čveneburebis kartuli leksiḳoni [Dictionary of Chveneburi Georgian][1] (in Georgian), Kartuli dialekṭuri ḳorṗusi, 2011–2014
Old Georgian edit
Etymology edit
From Proto-Georgian-Zan *ḳb-il-, which is the past-participle form of a very early formation ending in *-il based on the Proto-Georgian-Zan verb stem *ḳb-, which is the common ancestor of words pertaining to the oral cavity and eating such as კბენა (ḳbena, “to bite (anything but food)”) and კბეჩა (ḳbeča, “to bite (implying food)”).
Noun edit
კბილი • (ḳbili)
Descendants edit
- Georgian: კბილი (ḳbili)
References edit
- Penrixi (Fähnrich), Hainc, Sarǯvelaʒe, Zurab (2000) Kartvelur enata eṭimologiuri leksiḳoni [Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages] (in Georgian), 2nd edition, Tbilisi: Tbilisi Sulkhan-Saba Orbeliani State University Press, page 265
- Klimov, G. A. (1998) Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (Trends in linguistics. Documentation; 16), New York, Berlin: Mouton de Gruyter, page 87
- Fähnrich, Heinz (2007) Kartwelisches Etymologisches Wörterbuch [Kartvelian Etymological Dictionary] (Handbuch der Orientalistik; VIII.18) (in German), Leiden, Boston: Brill, page 225
- Abulaʒe, Ilia (1973) “კბილი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)][2] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 194