ჟოლო
Georgian
edit
Alternative forms
edit- ჟოლი (žoli) — Pshavi
- მჟვალი (mžvali), მჟოლი (mžoli) — Mtiuleti
- ჟვალო (žvalo) — Meskheti
- ჟოლა (žola) — Racha
Etymology
editFrom Middle Georgian ჟოლო (žolo), from an unknown source. Not attested in Old Georgian sources. This word does not seem to have any cognates in other Kartvelian languages. Likely related to Middle Armenian ժոխ (žox), ժողվենի (žoġveni).
Further compare Mingrelian ბჟოლი (bžoli, “mulberry tree”), Laz ბჟოლი (bjoli), მჟოლი (mjoli, “mulberry”), Svan ბჟოლა (bžola) and dialectal Georgian ბჟოლი (bžoli), ბჟოლა (bžola), ჟოლი (žoli, “mulberry”). For these words see Čikobava 1938, Fähnrich, and Čuxua, without the connection to the above-mentioned terms. Note also Old Georgian ჟოლა (žola, “sycamore fig”).
Pronunciation
editNoun
editჟოლო • (žolo) (plural ჟოლოები)
Inflection
edit| Declension of ჟოლო (see Georgian declension) | |||
|---|---|---|---|
| singular | plural | archaic plural | |
| nominative | ჟოლო (žolo) | ჟოლოები (žoloebi) | ჟოლონი (žoloni) |
| ergative | ჟოლომ (žolom) | ჟოლოებმა (žoloebma) | ჟოლოთ(ა) (žolot(a)) |
| dative | ჟოლოს(ა) (žolos(a)) | ჟოლოებს(ა) (žoloebs(a)) | ჟოლოთ(ა) (žolot(a)) |
| genitive | ჟოლოს(ა) (žolos(a)) | ჟოლოების(ა) (žoloebis(a)) | ჟოლოთ(ა) (žolot(a)) |
| instrumental | ჟოლოთ(ა) (žolot(a)) | ჟოლოებით(ა) (žoloebit(a)) | |
| adverbial | ჟოლოდ(ა) (žolod(a)) | ჟოლოებად(ა) (žoloebad(a)) | |
| vocative | ჟოლოვ (žolov) | ჟოლოებო (žoloebo) | ჟოლონო (žolono) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
| Postpositional inflection of ჟოლო (see Georgian postpositions) | ||
|---|---|---|
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
| -ზე (-ze, “on”) | ჟოლოზე (žoloze) | ჟოლოებზე (žoloebze) |
| -თან (-tan, “near”) | ჟოლოსთან (žolostan) | ჟოლოებთან (žoloebtan) |
| -ში (-ši, “in”) | ჟოლოში (žološi) | ჟოლოებში (žoloebši) |
| -ვით (-vit, “like”) | ჟოლოსავით (žolosavit) | ჟოლოებივით (žoloebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (-tvis, “for”) | ჟოლოსთვის (žolostvis) | ჟოლოებისთვის (žoloebistvis) |
| -ებრ (-ebr, “like”) | ჟოლოსებრ (žolosebr) | ჟოლოებისებრ (žoloebisebr) |
| -კენ (-ḳen, “towards”) | ჟოლოსკენ (žolosḳen) | ჟოლოებისკენ (žoloebisḳen) |
| -გან (-gan, “from/of”) | ჟოლოსგან (žolosgan) | ჟოლოებისგან (žoloebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (-dan, “from/since”) | ჟოლოდან (žolodan) | ჟოლოებიდან (žoloebidan) |
| -ურთ (-urt, “together with”) | ჟოლოთურთ (žoloturt) | ჟოლოებითურთ (žoloebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (-mde, “up to”) | ჟოლომდე (žolomde) | ჟოლოებამდე (žoloebamde) |
Derived terms
edit- ჟოლოსფერი (žolosperi)
Descendants
edit- → Avar: жоло (žolo, “sea buckthorn”) (dialectal)
References
edit- Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “ჟოლო”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi: Academy Press
- Čikobava, Arnold (1938) Č̣anur-megrul-kartuli šedarebiti leksiḳoni [Laz–Megrel–Georgian Comparative Dictionary] (Works; IV) (in Georgian), Tbilisi: Arnold Chikobava Institute of Linguistics, published 2008, page 138
- Čuxua, Merab (2000–2003) Kartvelur ena-ḳilota šedarebiti leksiḳoni [The Kartvelian Comparative Dictionary] (in Georgian), Tbilisi: Universali, page 67
- Fähnrich, Heinz (2007) Kartwelisches Etymologisches Wörterbuch [Kartvelian Etymological Dictionary] (Handbuch der Orientalistik; VIII.18) (in German), Leiden, Boston: Brill, pages 66–67
- Maq̇ašvili, Aleksandre (1961) “ჟოლო”, in Boṭaniḳuri leksiḳoni [Botanical Dictionary][1], 2nd edition, Tbilisi: Sabč̣ota Sakartvelo
- Orbeliani, Sulxan-Saba (1685–1716) “ჟოლო”, in S. Iordanišvili, editor, Siṭq̇vis ḳona kartuli, romel ars leksiḳoni [Collection of Georgian words, that is a dictionary][2], Tbilisi: Georgian SSR print, published 1949, page 278