Wiktionary

fíor

See also: fior, fìor, and fíor-

Irish

edit

Pronunciation

edit

Etymology 1

edit

From Old Irish fír (“true”),[5] from Proto-Celtic *wīros, from Proto-Indo-European *weh₁ros. Cognate with Latin vērus and German wahr.

Adjective

edit

fíor (genitive singular masculine fír, genitive singular feminine fíre, plural fíora, comparative fíre)

  1. true
    Synonym: ceart
    Antonym: ainfhíor
  2. correct
    Synonym: ceart
  3. real
Declension
edit
Declension of fíor
Positive singular plural
masculine feminine strong noun weak noun
nominative fíor fhíor fíora;
fhíora2
vocative fhír fíora
genitive fíre fíora fíor
dative fíor;
fhíor1 		fhíor;
fhír (archaic) 		fíora;
fhíora2
Comparative níos fíre
Superlative is fíre

1 When the preceding noun is lenited and governed by the definite article.
2 When the preceding noun ends in a slender consonant.

Synonyms
edit
Derived terms
edit

Noun

edit

fíor f (genitive singular fíre, nominative plural fíora)

  1. truth
  2. honour
  3. true word; assurance, pledge
    1. (colloquial) word
  4. (literary) test, ordeal
Declension
edit
Declension of fíor (second declension)
bare forms
singular plural
nominative fíor fíora
vocative a fhíor a fhíora
genitive fíre fíor
dative fíor fíora
forms with the definite article
singular plural
nominative an fhíor na fíora
genitive na fíre na bhfíor
dative leis an bhfíor
don fhíor 		leis na fíora
Derived terms
edit

Verb

edit

fíor (present analytic fíorann, future analytic fíorfaidh, verbal noun fíoradh, past participle fíortha)

  1. (transitive) Alternative form of fíoraigh (“to verify”)
Conjugation
edit
conjugation of fíor (first conjugation – A)
verbal noun fíoradh
past participle fíortha
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present fíoraim fíorann tú;
fíorair† 		fíorann sé, sí fíoraimid fíorann sibh fíorann siad;
fíoraid† 		a fhíorann; a fhíoras /
a bhfíorann* 		fíortar
past d'fhíor mé; d'fhíoras /
fhíor mé‡; fhíoras‡ 		d'fhíor tú; d'fhíorais /
fhíor tú; fhíorais‡ 		d'fhíor sé, sí /
fhíor sé, sí‡ 		d'fhíoramar; d'fhíor muid /
fhíoramar; fhíor muid‡ 		d'fhíor sibh; d'fhíorabhair /
fhíor sibh;
fhíorabhair‡ 		d'fhíor siad; d'fhíoradar /
fhíor siad; fhíoradar‡ 		a d'fhíor /
ar fhíor* 		fíoradh
past habitual d'fhíorainn /
fhíorainn‡; bhfíorainn‡‡ 		d'fhíortá /
fhíortá‡; bhfíortᇇ 		d'fhíoradh sé, sí /
fhíoradh sé, sí‡; bhfíoradh sé, s퇇 		d'fhíoraimis; d'fhíoradh muid /
fhíoraimis; fhíoradh muid‡; bhfíoraimis‡‡; bhfíoradh muid‡‡ 		d'fhíoradh sibh /
fhíoradh sibh‡; bhfíoradh sibh‡‡ 		d'fhíoraidís; d'fhíoradh siad /
fhíoraidís; fhíoradh siad‡; bhfíoraidís‡‡; bhfíoradh siad‡‡ 		a d'fhíoradh /
a bhfíoradh* 		d'fhíortaí /
fhíortaí‡; bhfíorta퇇
future fíorfaidh mé;
fíorfad 		fíorfaidh tú;
fíorfair† 		fíorfaidh sé, sí fíorfaimid;
fíorfaidh muid 		fíorfaidh sibh fíorfaidh siad;
fíorfaid† 		a fhíorfaidh; a fhíorfas /
a bhfíorfaidh* 		fíorfar
conditional d'fhíorfainn / fhíorfainn‡; bhfíorfainn‡‡ d'fhíorfá / fhíorfá‡; bhfíorfᇇ d'fhíorfadh sé, sí / fhíorfadh sé, sí‡; bhfíorfadh sé, s퇇 d'fhíorfaimis; d'fhíorfadh muid / fhíorfaimis‡; fhíorfadh muid‡; bhfíorfaimis‡‡; bhfíorfadh muid‡‡ d'fhíorfadh sibh / fhíorfadh sibh‡; bhfíorfadh sibh‡‡ d'fhíorfaidís; d'fhíorfadh siad / fhíorfaidís‡; fhíorfadh siad‡; bhfíorfaidís‡‡; bhfíorfadh siad‡‡ a d'fhíorfadh /
a bhfíorfadh* 		d'fhíorfaí / fhíorfaí‡; bhfíorfa퇇
subjunctive
present go bhfíora mé;
go bhfíorad† 		go bhfíora tú;
go bhfíorair† 		go bhfíora sé, sí go bhfíoraimid;
go bhfíora muid 		go bhfíora sibh go bhfíora siad;
go bhfíoraid† 		— go bhfíortar
past dá bhfíorainn dá bhfíortá dá bhfíoradh sé, sí dá bhfíoraimis;
dá bhfíoradh muid 		dá bhfíoradh sibh dá bhfíoraidís;
dá bhfíoradh siad 		— dá bhfíortaí
imperative
– fíoraim fíor fíoradh sé, sí fíoraimis fíoraigí;
fíoraidh† 		fíoraidís — fíortar

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Further reading

edit

Etymology 2

edit

From Old Irish figor, borrowed from Latin figūra.[6] Doublet of figiúr.

Alternative forms

edit

Noun

edit

fíor f (genitive singular fíorach, nominative plural fíoracha)

  1. figure
  2. (military, sports) formation
Declension
edit
Declension of fíor (fifth declension)
bare forms
singular plural
nominative fíor fíoracha
vocative a fhíor a fhíoracha
genitive fíorach fíoracha
dative fíor
fíoraigh (archaic, dialectal) 		fíoracha
forms with the definite article
singular plural
nominative an fhíor na fíoracha
genitive na fíorach na bhfíoracha
dative leis an bhfíor
leis an bhfíoraigh (archaic, dialectal)
don fhíor
don fhíoraigh (archaic, dialectal) 		leis na fíoracha
Derived terms
edit

Verb

edit

fíor (present analytic fíorann, future analytic fíorfaidh, verbal noun fíoradh, past participle fíortha)

  1. (transitive) Alternative form of fíoraigh (“to figure, outline”)
Conjugation
edit
conjugation of fíor (first conjugation – A)
verbal noun fíoradh
past participle fíortha
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present fíoraim fíorann tú;
fíorair† 		fíorann sé, sí fíoraimid fíorann sibh fíorann siad;
fíoraid† 		a fhíorann; a fhíoras /
a bhfíorann* 		fíortar
past d'fhíor mé; d'fhíoras /
fhíor mé‡; fhíoras‡ 		d'fhíor tú; d'fhíorais /
fhíor tú; fhíorais‡ 		d'fhíor sé, sí /
fhíor sé, sí‡ 		d'fhíoramar; d'fhíor muid /
fhíoramar; fhíor muid‡ 		d'fhíor sibh; d'fhíorabhair /
fhíor sibh;
fhíorabhair‡ 		d'fhíor siad; d'fhíoradar /
fhíor siad; fhíoradar‡ 		a d'fhíor /
ar fhíor* 		fíoradh
past habitual d'fhíorainn /
fhíorainn‡; bhfíorainn‡‡ 		d'fhíortá /
fhíortá‡; bhfíortᇇ 		d'fhíoradh sé, sí /
fhíoradh sé, sí‡; bhfíoradh sé, s퇇 		d'fhíoraimis; d'fhíoradh muid /
fhíoraimis; fhíoradh muid‡; bhfíoraimis‡‡; bhfíoradh muid‡‡ 		d'fhíoradh sibh /
fhíoradh sibh‡; bhfíoradh sibh‡‡ 		d'fhíoraidís; d'fhíoradh siad /
fhíoraidís; fhíoradh siad‡; bhfíoraidís‡‡; bhfíoradh siad‡‡ 		a d'fhíoradh /
a bhfíoradh* 		d'fhíortaí /
fhíortaí‡; bhfíorta퇇
future fíorfaidh mé;
fíorfad 		fíorfaidh tú;
fíorfair† 		fíorfaidh sé, sí fíorfaimid;
fíorfaidh muid 		fíorfaidh sibh fíorfaidh siad;
fíorfaid† 		a fhíorfaidh; a fhíorfas /
a bhfíorfaidh* 		fíorfar
conditional d'fhíorfainn / fhíorfainn‡; bhfíorfainn‡‡ d'fhíorfá / fhíorfá‡; bhfíorfᇇ d'fhíorfadh sé, sí / fhíorfadh sé, sí‡; bhfíorfadh sé, s퇇 d'fhíorfaimis; d'fhíorfadh muid / fhíorfaimis‡; fhíorfadh muid‡; bhfíorfaimis‡‡; bhfíorfadh muid‡‡ d'fhíorfadh sibh / fhíorfadh sibh‡; bhfíorfadh sibh‡‡ d'fhíorfaidís; d'fhíorfadh siad / fhíorfaidís‡; fhíorfadh siad‡; bhfíorfaidís‡‡; bhfíorfadh siad‡‡ a d'fhíorfadh /
a bhfíorfadh* 		d'fhíorfaí / fhíorfaí‡; bhfíorfa퇇
subjunctive
present go bhfíora mé;
go bhfíorad† 		go bhfíora tú;
go bhfíorair† 		go bhfíora sé, sí go bhfíoraimid;
go bhfíora muid 		go bhfíora sibh go bhfíora siad;
go bhfíoraid† 		— go bhfíortar
past dá bhfíorainn dá bhfíortá dá bhfíoradh sé, sí dá bhfíoraimis;
dá bhfíoradh muid 		dá bhfíoradh sibh dá bhfíoraidís;
dá bhfíoradh siad 		— dá bhfíortaí
imperative
– fíoraim fíor fíoradh sé, sí fíoraimis fíoraigí;
fíoraidh† 		fíoraidís — fíortar

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Further reading

edit

Mutation

edit
Mutated forms of fíor
radical lenition eclipsis
fíor fhíor bhfíor

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

References

edit
  1. ^ Sjoestedt, M. L. (1931) Phonétique d’un parler irlandais de Kerry [Phonetics of an Irish Dialect of Kerry] (in French), Paris: Librairie Ernest Leroux, § 57, page 30
  2. ^ Finck, F. N. (1899) Die araner mundart [The Aran Dialect] (in German), Zweiter Band: Wörterbuch [Second volume: Dictionary], Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 112
  3. ^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 474, page 151
  4. ^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 165, page 62
  5. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “1 fír”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
  6. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “2 figa(i)r, fiugair”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=fíor&oldid=84866511"