trudny

See also: trudný

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *trudьnъ. By surface analysis, trud +‎ -ny. First attested in the first half of the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /tru(ː)dnɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /trudnɨ/

Adjective

trudny (derived adverb trudnie or trudno)

1. (attested in Greater Poland) difficult, hard (requiring effort and overcoming obstacles)
   • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[1], Greater Poland, pages 16, 5:

     Prze slowa warg twoych ya yesm strzegl drog trudnych (vias duras)

     [Prze słowa warg twoich ja jeśm strzegł drog trudnych (vias duras)]

2. difficult, hard (requiring much mental effort)
   • 1885-2024 [1444], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[2], volume IV, page 590:

     Trudna albo tagemna

     [Trudna albo tajemna]

3. (attested in Lesser Poland) difficult (annoying, causing pain, burdensome)
   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[3], Miechów, page br 31:

     Tacy dobre sø pres onogo nemochnego paralitica trvdnø nemocø urazonego znamonuiø

     [Tacy dobrze się przez onogo niemocnego paralityka, trudną niemocą urażonego, znamionują]

4. sad; full of pain
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[4], page 507:

     Lyvbo my to, aby […] s vamy vyelykonocz v Yerusalem, alyecz bądzye barzo *gorzka a *trudna vam y ye to vyelykonoczne svyato

     [Lubo mi to, aby […] s wami Wielikonoc w Jerusalem, aleć będzie barzo gorzkie a trudne wam i je to wielikonocne święto]

5. (of bread) given in small amounts
   • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[5], [6], [7]}, volume XXV, page 175:

     Dabo vobis panem certum et artum, id est trudny (Is 30, 20)

     [Dabo vobis panem certum et artum, id est trudny (Is 30, 20)]

6. (attested in Lesser Poland) sick, ill; suffering
   • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[8], [9], [10]}, volume XIX, Przeworsk, page 42:

     Tyś namacna ścieszka błędnych, tyś zdrowie wszech ludzi trudnych

     [Tyś nematna ścieżka błędnych, tyś zdrowie wszech ludzi trudnych]

Derived terms

nouns

• trudność

 

verbs

• trudna impf

 

Related terms

nouns

• trud
• trudzenie

 

verbs

• trudzić impf

 

Descendants

• Polish: trudny
• Silesian: trudny

References

• Boryś, Wiesław (2005) “trudny”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “trudny”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “trudny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish trudny. By surface analysis, trud +‎ -ny.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈtrud.nɨ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈtrud.nɨ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -udnɨ
• Syllabification: trud‧ny

Adjective

trudny (comparative trudniejszy, superlative najtrudniejszy, derived adverb trudno)

1. difficult (hard, not easy, requiring much effort)

   Synonyms: see Thesaurus:trudny

   Antonyms: lekki, łatwy

2. difficult (not easily understandable)
3. difficult (filled with hardship)

   Synonym: ciężki

4. difficult (hard to manage, uncooperative, troublesome)

Declension

Declension of trudny (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	trudny		trudna	trudne	trudni	trudne
genitive	trudnego		trudnej	trudnego	trudnych
dative	trudnemu		trudnej	trudnemu	trudnym
accusative	trudnego	trudny	trudną	trudne	trudnych	trudne
instrumental	trudnym		trudną	trudnym	trudnymi
locative	trudnym		trudnej	trudnym	trudnych

Derived terms

adjectives

• arcytrudny

 

nouns

• trudność

 

interjections

• trudna rada

 

proverbs

• dla chcącego nic trudnego

 

verbs

• trudnić impf

 

Related terms

adverbs

• arcytrudno

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), trudny is one of the most used words in Polish, appearing 30 times in scientific texts, 13 times in news, 38 times in essays, 11 times in fiction, and 12 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 104 times, making it the 599th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• trudny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• trudny in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “trudny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “TRUDNY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 15.09.2023
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “trudny”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “trudny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “trudny”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 126

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish trudny. By surface analysis, trud +‎ -ny.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈtrudnɪ/
• Rhymes: -udnɪ
• Syllabification: trud‧ny

Adjective

trudny (derived adverb trudno)

1. difficult; hard

Declension

Declension of trudny

		singular			plural
		masculine	neuter	feminine	virile	nonvirile
nominative		trudny	trudne	trudnŏ	trudni	trudne
genitive		trudnego		trudnyj	trudnych
dative		trudnymu		trudnyj	trudnym
accusative	animate	trudnego	trudne	trudnõ	trudnych	trudne
	inanimate	trudny
instrumental		trudnym		trudnōm	trudnymi
locative		trudnym		trudnyj	trudnych
vocative		trudny	trudne	trudnŏ	trudni	trudne

Derived terms

nouns

• trudność

 

Further reading

• trudny in silling.org