woda

See also: Appendix:Variations of "woda"

Australian Kriol

Etymology

From English water.

Noun

woda

1. water
   • 2007, Kriol Bible, Genesis 24.14:

     Ai gibit yu woda.

     I give you water.

Lower Sorbian

Noun

woda f inan (diminutive wodka)

1. Superseded spelling of wóda.

Declension

Declension of woda

	Singular	Dual	Plural
Nominative	woda	woźe	wody
Genitive	wody	wodowu	wodow
Dative	woźe	wodoma	wodam
Accusative	wodu	woźe	wody
Instrumental	wodu	wodoma	wodami
Locative	woźe	wodoma	wodach

Masurian

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *wed-

Proto-Indo-European *-r̥

Proto-Indo-European *wódr̥

Proto-Balto-Slavic *wandō

Proto-Slavic *voda

Old Polish woda

Masurian woda

Inherited from Old Polish woda.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈvɔda/
• Rhymes: -ɔda
• Syllabification: wo‧da

Noun

woda f

1. water (clear liquid essential for life)
   • 2018, Antoine de Saint-Exupéry, translated by Paweł Pogorzelski and Psioter ôt Sziatków (Piotr Szatkowski), Małi Princ [The Little Prince], →ISBN, page 86:

     Ta woda to biła cosz dicht jénse niz tlo psiczie.

     (please add an English translation of this quotation)

Old English

Etymology

Derived from the adjective wōd (“crazy”).

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈwoː.dɑ/

Noun

wōda m

1. crazy person, madman
2. danger

Declension

Declension of woda (weak)

Case	Singular	Plural
nominative	wōda	wōdan
accusative	wōdan	wōdan
genitive	wōdan	wōdena
dative	wōdan	wōdum

Descendants

• Middle English: wodeman

Old Polish

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *wed-

Proto-Indo-European *-r̥

Proto-Indo-European *wódr̥

Proto-Balto-Slavic *wandō

Proto-Slavic *voda

Old Polish woda

Inherited from Proto-Slavic *voda. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /vɔda/
• IPA^(key): (15^th CE) /vɔda/

Noun

woda f

1. (attested in Lesser Poland) water
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 13:

     W okrødze iego stan iego: woda czemna (tenebrosa aqua) w obloczech powetrznich

     [W okrędze jego stan jego, woda ciemna (tenebrosa aqua) w obłocech powietrznych]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 41, 1:

     Iacosz szøda ielen ku studnam wod (ad fontes aquarum), taco szøda dusza moia k tobe, bosze

     [Jakoż żąda jeleń ku studniam wod (ad fontes aquarum), tako żąda dusza moja k tobie, Boże]

2. (poetic, figuratively, attested in Lesser Poland) water (that or who which flows)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 21, 14:

     Iaco woda wilil iesm se (sicut aqua effusus sum) y rozproszoni sø wszitki cosci moie

     [Jako woda wylił jeśm sie (sicut aqua effusus sum) i rozproszony są wszytki kości moje]

3. (alchemy, philosophy, attested in Lesser Poland) water (one of the classical four elements)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[4], Krakow, page 174a:

     Prestocz Xpc na (pro ne) chczal gest byl cloueka stvorzycz... s vod[z]y, isbicz on ne bil necisthy

     [Przeztoć Kryst nie chciał jest był człowieka stworzyć... z wody, iżbyć on nie był nieczysty]

4. (attested in Poznań) water (body or collection of water, e.g. a creek, river, or a lake or pond)
   • 1959 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 467, Poznań:

     Iaco Wawrzinecz trzimal woda Missynø trzi lata s pocogem

     [Jako Wawrzyniec trzymał wodę Misinę trzy lata s pokojem]

5. water (bodily fluid or liquid discharge of human tissue)
   • 1874-1891 [c. 1420], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[5], [6], [7]}, volume XXV, page 229:

     Wloczni[ą] slepy wlodika bok otworzyl gego, krew s wodą poplynąla sbawena nassego

     [Włoczni[ą] ślepy włodyka bok otworzył jego, krew s wodą popłynęła zbawienia naszego]

6. (in the plural, attested in Lesser Poland) tears (liquid given from the eyes)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[8], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 118, 136:

     Wychod wod (exitus aquarum) wywedle gesta oczy moge, ysze ne strzegle zakona twego

     [Wychod wod (exitus aquarum) wywiedle jesta oczy moje, iże nie strzegle zakona twego]

Derived terms

adjectives

• niewodny
• przezwodny
• wodnocielny
• wodny

 

adverb

• u wody

 

nouns

• błotne wody
• ciekąca woda
• martwa woda
• powodzie
• przewodzie
• przezwodzie
• różana woda
• woda jęczmienna
• woda kropiona
• woda odmawiania
• woda picia bożego
• woda żywa
• wodne
• wodnik
• wodomcza
• wody wiedzione
• wódka
• zła woda

 

verbs

• rozwodnieć pf
• rozwodnić pf

 

Related terms

noun

• rozwodnienie

 

Descendants

• Masurian: woda
• Polish: woda
• Silesian: woda

References

• Boryś, Wiesław (2005) “woda”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “woda”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “woda”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *wed-

Proto-Indo-European *-r̥

Proto-Indo-European *wódr̥

Proto-Balto-Slavic *wandō

Proto-Slavic *voda

Old Polish woda

Polish woda

Inherited from Old Polish woda.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈvɔ.da/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈvɔ.da/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔda
• Syllabification: wo‧da

Noun

woda f

1. water (clear liquid essential for life)
2. water (natural or artificial body of water)
3. water (portion)
4. (colloquial) liquid that gathers in the body when it has a disease
5. mixture of alcohol and water used for cosmetic purposes, such as shaving
6. flood (destructive excess of water)

   Synonym: powódź

Declension

Declension of woda

	singular	plural
nominative	woda	wody
genitive	wody	wód
dative	wodzie	wodom
accusative	wodę	wody
instrumental	wodą	wodami
locative	wodzie	wodach
vocative	wodo	wody

Derived terms

adjectives

• bezwodny
• wodnisty
• wodny
• wodoszczelny

 

nouns

• bezwodnik
• bezwodzie
• bieżąca woda
• małowodzie
• mąciwoda
• paliwoda
• powodzianin
• powodzianka
• powódź
• wielowodzie
• wodniak
• Wodnik
• wodnik
• wodociąg
• wodogrzmot
• wodojądrze
• wodolecznictwo
• wodolot
• wodomierz
• wodonercze
• wodopój
• wodorost
• wodospad
• wodostan
• wodotrysk
• wodowskaz
• wodowstręt
• wodór
• wódka

 

verbs

• nawodnić pf, nawadniać impf, nawodniać impf
• odwodnić pf, odwadniać impf, odwodniać impf
• rozwodnić pf, rozwadniać impf
• zawodnić pf, zawadniać impf
• zwodować pf, wodować impf

 

Related terms

nouns

• wiadro
• wydra

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), woda is one of the most used words in Polish, appearing 122 times in scientific texts, 53 times in news, 23 times in essays, 81 times in fiction, and 49 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 328 times, making it the 155th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• woda in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• woda in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “woda”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Paweł Kupiszewski (27.04.2023) “WODA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “woda”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “woda”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “woda”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 671

Anagrams

• owad

Silesian

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *wed-

Proto-Indo-European *-r̥

Proto-Indo-European *wódr̥

Proto-Balto-Slavic *wandō

Proto-Slavic *voda

Old Polish woda

Silesian woda

Inherited from Old Polish woda.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈvɔda/
• Rhymes: -ɔda
• Syllabification: wo‧da

Noun

woda f

1. water
2. container of water

Declension

Declension of woda

	singular	plural
nominative	woda	wody
genitive	wody	wōd
dative	wodzie	wodōm
accusative	wodã	wody
instrumental	wodōm	wodami/wodōma
locative	wodzie	wodach
vocative	wodo	wody

Further reading

• woda in silling.org

Tok Pisin

Etymology

From English warder.

Noun

woda

1. warder

Upper Sorbian

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈwɔda/
• Rhymes: -ɔda
• Homophone: Woda
• Syllabification: wo‧da

Etymology 1

Inherited from Proto-Slavic *vodà.

Noun

woda f (diminutive wodźička)

1. water

   Woda je esencielna za čłowječu eksistencu.

   Water is essential for human existence.

Declension

Declension of woda (feminine hard stem)

	singular	dual	plural
nominative	woda	wodźe	wody
genitive	wody	wodow	wodow
dative	wodźe	wodomaj	wodam
accusative	wodu	wodźe	wody
instrumental	wodu	wodomaj	wodami
locative	wodźe	wodomaj	wodach
vocative	woda	wodźe	wody

Etymology 2

See the etymology of the corresponding lemma form.

Noun

woda

1. genitive singular of wód

Etymology 3

See the etymology of the corresponding lemma form.

Verb

woda

1. inflection of wodać:
   1. third-person singular present
   2. second/third-person singular preterite

References

• “woda” in Soblex