zupełny

Old Polish

Alternative forms

• zupełni

Etymology

From z- + *upełny (attested in Old Polish upełnie and Middle Polish upełny), in turn from u- + pełny. First attested in the fifteenth century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zupɛɫnɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /zupɛɫnɨ/

Adjective

zupełny (derived adverb zupełna or zupełnie)

1. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca, Greater Poland) complete (not lacking anything)
   • 1894 [1471], Konstanty Górski, editor, Historia jazdy polskiej‎^[1], page 270:

     Wylczek (sc. koń) kopynyczy... na nym zupelna sbroya kopynycza

     [Wilczek (sc. koń) kopijniczy... na nim zupełna zbroja kopijnicza]

   • End of the 15th century, Glosy z rkpsu Biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego o sygn. Q I V 126, pom inięte przez wydawcę w PF III 281-292, page 289:

     Intus sive foris est plenaria vita, szvpelny zywoth nasz, timoris

     [Intus sive foris est plenaria vita, zupełny żywot nasz, timoris]

   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[2], Krakow, Brodnia, page 95a:

     Day nam, Jezu, ... przesz przyczyną Anni szwyathey, byszmy czyebye szerczem zupelnem mylowaly, a pothem sz thobą wyecznye krolowaly

     [Daj nam, Jezu, ... przez przyczynę Anny świętej, bysmy ciebie sercem zupełnem miłowali, a potem z tobą wiecznie krolowali]

   • 1981-2001 [c. 1500], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume I, Trzemeszno, page 4:

     Sed in die iudici iungetur anima... cum suo proprio corpore et illa erit beatitudo totalis, zvpelne, in corpore et anima

     [Sed in die iudici iungetur anima... cum suo proprio corpore et illa erit beatitudo totalis, zupełne, in corpore et anima]

   • 1981-2001 [c. 1500], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume I, page 45:

     Actus penitencie... incipit in homines ex multis actibus, que precedunt penitenciam. Primus actus... est fides zvpelna

     [Actus penitencie... incipit in homines ex multis actibus, que precedunt penitenciam. Primus actus... est fides zupełna]

2. (attested in Greater Poland) abundant (having much of something)
   • 1981-2001 [c. 1500], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume I, Trzemeszno, page 58:

     O quam plenum, zupelnym, gaudio fuit cor meum!

     [O quam plenum, zupełnym, gaudio fuit cor meum!]

Derived terms

nouns

• zupełna osada świadków
• zupełność

 

Related terms

adjectives

• pełny

 

Descendants

• Polish: zupełny

References

• Boryś, Wiesław (2005) “zupełny”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “zupełny”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zupełny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish zupełny.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /zuˈpɛw.nɘ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /zuˈpɛɫ.nɨ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛwnɘ
• Syllabification: zu‧peł‧ny

Adjective

zupełny (not comparable, derived adverb zupełnie)

1. complete, total, absolute (having all ascribable traits)

   Synonyms: absolutny, całkowity, kompletny, na całej linii, totalny

2. complete, total (not lacking anything)

   Synonyms: kompletny, pełny

Declension

Declension of zupełny (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	zupełny		zupełna	zupełne	zupełni	zupełne
genitive	zupełnego		zupełnej	zupełnego	zupełnych
dative	zupełnemu		zupełnej	zupełnemu	zupełnym
accusative	zupełnego	zupełny	zupełną	zupełne	zupełnych	zupełne
instrumental	zupełnym		zupełną	zupełnym	zupełnymi
locative	zupełnym		zupełnej	zupełnym	zupełnych

Derived terms

verbs

• uzupełnić pf, uzupełniać impf

 

Related terms

adjectives

• pełny

 

Further reading

• zupełny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zupełny in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zupełny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• “ZUPEŁNY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 17.09.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zupełny”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zupełny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zupełny”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 631