Wiktionary

ársaigh

Irish

edit

Alternative forms

edit

Etymology 1

edit

From arsa (“says”) +‎ -igh.

Verb

edit

ársaigh (present analytic ársaíonn, future analytic ársóidh, verbal noun ársaí, past participle ársaithe)

  1. (transitive) to tell, relate
    Synonym: inis
Conjugation
edit
conjugation of ársaigh (second conjugation)
singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative present ársaím ársaíonn tú;
ársaír† 		ársaíonn sé, sí ársaímid;
ársaíonn muid 		ársaíonn sibh ársaíonn siad;
ársaíd† 		a ársaíonn; a ársaíos /
a n-ársaíonn* 		ársaítear
past d'ársaigh mé; d'ársaíos /
ársaigh mé‡; ársaíos‡ 		d'ársaigh tú; d'ársaís /
ársaigh tú‡; ársaís‡ 		d'ársaigh sé, sí /
ársaigh sé, sí‡ 		d'ársaíomar; d'ársaigh muid /
ársaíomar‡; ársaigh muid‡ 		d'ársaigh sibh; d'ársaíobhair /
ársaigh sibh‡; ársaíobhair‡ 		d'ársaigh siad; d'ársaíodar /
ársaigh siad‡; ársaíodar‡ 		a d'ársaigh /
ar ársaigh* 		ársaíodh;
hársaíodh†
past habitual d'ársaínn /
ársaínn‡; n-ársaínn‡‡ 		d'ársaíteá /
ársaíteá‡; n-ársaíteᇇ 		d'ársaíodh sé, sí /
ársaíodh sé, sí‡; n-ársaíodh sé, s퇇 		d'ársaímis; d'ársaíodh muid /
ársaímis‡; ársaíodh muid‡; n-ársaímis‡‡; n-ársaíodh muid‡‡ 		d'ársaíodh sibh /
ársaíodh sibh‡; n-ársaíodh sibh‡‡ 		d'ársaídís; d'ársaíodh siad /
ársaídís; ársaíodh siad‡; n-ársaídís‡‡; n-ársaíodh siad‡‡ 		a d'ársaíodh /
a n-ársaíodh* 		d'ársaítí /
ársaítí‡; n-ársaít퇇
future ársóidh mé;
ársód;
ársóchaidh mé† 		ársóidh tú;
ársóir†;
ársóchaidh tú† 		ársóidh sé, sí;
ársóchaidh sé, sí† 		ársóimid;
ársóidh muid;
ársóchaimid†;
ársóchaidh muid† 		ársóidh sibh;
ársóchaidh sibh† 		ársóidh siad;
ársóid†;
ársóchaidh siad† 		a ársóidh; a ársós; a ársóchaidh†; a ársóchas† /
a n-ársóidh*; a n-ársóchaidh*† 		ársófar; ársóchar†
conditional d'ársóinn; d'ársóchainn† / ársóinn‡; ársóchainn†‡; n-ársóinn‡‡; n-ársóchainn†‡‡ d'ársófá; d'ársóchthᆠ/ ársófá‡; ársóchthᆇ; n-ársófᇇ; n-ársóchthᆇ‡ d'ársódh sé, sí; d'ársóchadh sé, s토/ ársódh sé, sí‡; ársóchadh sé, s톇; n-ársódh sé, s퇇; n-ársóchadh sé, s톇‡ d'ársóimis; d'ársódh muid; d'ársóchaimis†; d'ársóchadh muid† / ársóimis‡; ársódh muid‡; ársóchaimis†‡; ársóchadh muid†‡; n-ársóimis‡‡; n-ársódh muid‡‡; n-ársóchaimis†‡‡; n-ársóchadh muid†‡‡ d'ársódh sibh; d'ársóchadh sibh† / ársódh sibh‡; ársóchadh sibh†‡; n-ársódh sibh‡‡; n-ársóchadh sibh†‡‡ d'ársóidís; d'ársódh siad; d'ársóchadh siad† / ársóidís‡; ársódh siad‡; ársóchadh siad†‡; n-ársóidís‡‡; n-ársódh siad‡‡; n-ársóchadh siad†‡‡ a d'ársódh; a d'ársóchadh† /
a n-ársódh*; a n-ársóchadh*† 		d'ársófaí; d'ársóchtha토/ ársófaí‡; ársóchtha톇; n-ársófa퇇; n-ársóchtha톇‡
subjunctive present go n-ársaí mé;
go n-ársaíod† 		go n-ársaí tú;
go n-ársaír† 		go n-ársaí sé, sí go n-ársaímid;
go n-ársaí muid 		go n-ársaí sibh go n-ársaí siad;
go n-ársaíd† 		— go n-ársaítear
past dá n-ársaínn dá n-ársaíteá dá n-ársaíodh sé, sí dá n-ársaímis;
dá n-ársaíodh muid 		dá n-ársaíodh sibh dá n-ársaídís;
dá n-ársaíodh siad 		— dá n-ársaítí
imperative ársaím ársaigh ársaíodh sé, sí ársaímis ársaígí;
ársaídh† 		ársaídís — ársaítear
verbal noun ársaí
past participle ársaithe

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)

Further reading

edit

Etymology 2

edit

From Middle Irish arsaidid,[1] re-formed from Old Irish arsadaigidir.[2] By surface analysis, ársa +‎ -igh.

Verb

edit

ársaigh (present analytic ársaíonn, future analytic ársóidh, verbal noun ársú, past participle ársaithe)

  1. (transitive) to grow old
Conjugation
edit
conjugation of ársaigh (second conjugation)
singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative present ársaím ársaíonn tú;
ársaír† 		ársaíonn sé, sí ársaímid;
ársaíonn muid 		ársaíonn sibh ársaíonn siad;
ársaíd† 		a ársaíonn; a ársaíos /
a n-ársaíonn* 		ársaítear
past d'ársaigh mé; d'ársaíos /
ársaigh mé‡; ársaíos‡ 		d'ársaigh tú; d'ársaís /
ársaigh tú‡; ársaís‡ 		d'ársaigh sé, sí /
ársaigh sé, sí‡ 		d'ársaíomar; d'ársaigh muid /
ársaíomar‡; ársaigh muid‡ 		d'ársaigh sibh; d'ársaíobhair /
ársaigh sibh‡; ársaíobhair‡ 		d'ársaigh siad; d'ársaíodar /
ársaigh siad‡; ársaíodar‡ 		a d'ársaigh /
ar ársaigh* 		ársaíodh;
hársaíodh†
past habitual d'ársaínn /
ársaínn‡; n-ársaínn‡‡ 		d'ársaíteá /
ársaíteá‡; n-ársaíteᇇ 		d'ársaíodh sé, sí /
ársaíodh sé, sí‡; n-ársaíodh sé, s퇇 		d'ársaímis; d'ársaíodh muid /
ársaímis‡; ársaíodh muid‡; n-ársaímis‡‡; n-ársaíodh muid‡‡ 		d'ársaíodh sibh /
ársaíodh sibh‡; n-ársaíodh sibh‡‡ 		d'ársaídís; d'ársaíodh siad /
ársaídís; ársaíodh siad‡; n-ársaídís‡‡; n-ársaíodh siad‡‡ 		a d'ársaíodh /
a n-ársaíodh* 		d'ársaítí /
ársaítí‡; n-ársaít퇇
future ársóidh mé;
ársód;
ársóchaidh mé† 		ársóidh tú;
ársóir†;
ársóchaidh tú† 		ársóidh sé, sí;
ársóchaidh sé, sí† 		ársóimid;
ársóidh muid;
ársóchaimid†;
ársóchaidh muid† 		ársóidh sibh;
ársóchaidh sibh† 		ársóidh siad;
ársóid†;
ársóchaidh siad† 		a ársóidh; a ársós; a ársóchaidh†; a ársóchas† /
a n-ársóidh*; a n-ársóchaidh*† 		ársófar; ársóchar†
conditional d'ársóinn; d'ársóchainn† / ársóinn‡; ársóchainn†‡; n-ársóinn‡‡; n-ársóchainn†‡‡ d'ársófá; d'ársóchthᆠ/ ársófá‡; ársóchthᆇ; n-ársófᇇ; n-ársóchthᆇ‡ d'ársódh sé, sí; d'ársóchadh sé, s토/ ársódh sé, sí‡; ársóchadh sé, s톇; n-ársódh sé, s퇇; n-ársóchadh sé, s톇‡ d'ársóimis; d'ársódh muid; d'ársóchaimis†; d'ársóchadh muid† / ársóimis‡; ársódh muid‡; ársóchaimis†‡; ársóchadh muid†‡; n-ársóimis‡‡; n-ársódh muid‡‡; n-ársóchaimis†‡‡; n-ársóchadh muid†‡‡ d'ársódh sibh; d'ársóchadh sibh† / ársódh sibh‡; ársóchadh sibh†‡; n-ársódh sibh‡‡; n-ársóchadh sibh†‡‡ d'ársóidís; d'ársódh siad; d'ársóchadh siad† / ársóidís‡; ársódh siad‡; ársóchadh siad†‡; n-ársóidís‡‡; n-ársódh siad‡‡; n-ársóchadh siad†‡‡ a d'ársódh; a d'ársóchadh† /
a n-ársódh*; a n-ársóchadh*† 		d'ársófaí; d'ársóchtha토/ ársófaí‡; ársóchtha톇; n-ársófa퇇; n-ársóchtha톇‡
subjunctive present go n-ársaí mé;
go n-ársaíod† 		go n-ársaí tú;
go n-ársaír† 		go n-ársaí sé, sí go n-ársaímid;
go n-ársaí muid 		go n-ársaí sibh go n-ársaí siad;
go n-ársaíd† 		— go n-ársaítear
past dá n-ársaínn dá n-ársaíteá dá n-ársaíodh sé, sí dá n-ársaímis;
dá n-ársaíodh muid 		dá n-ársaíodh sibh dá n-ársaídís;
dá n-ársaíodh siad 		— dá n-ársaítí
imperative ársaím ársaigh ársaíodh sé, sí ársaímis ársaígí;
ársaídh† 		ársaídís — ársaítear
verbal noun ársú
past participle ársaithe

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)

Synonyms
edit

Further reading

edit

References

edit
  1. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “arsaidid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
  2. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “arsadaigidir”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=ársaigh&oldid=78300283"