иза

Chechen

Etymology

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈiza/

Pronoun

иза • (iza)

1. he, she, it

Declension

Chechen personal pronouns
Singular	1st person	2nd person	3rd person
Nominative	со (so)	хьо (ḥʳo)	иза (iza)
Genitive	сан (san)	хьан (ḥʳan)	цуьнан (cünan)
Dative	сӯна (suuna)	хьӯна (ḥʳuuna)	цунна (cunna)
Ergative	ас (as)	ахь (aḥʳ)	цо̄ (coo)
Allative	со̄ьга (sööga)	хьо̄ьга (ḥʳööga)	цуьнга (cünga)
Ablative	со̄ьгара (söögara)	хьо̄ьгара (ḥʳöögara)	цуьнгара (cüngara)
Instrumental	со̄ьца (sööca)	хьо̄ьца (ḥʳööca)	цуьнца (cünca)
Lative	сох (sox)	хьох (ḥʳox)	цунах (cunax)
Comparative	сол (sol)	хьол (ḥʳol)	цул (cul)
Plural	1st person (excl)	2nd person	3rd person
Nominative	тхо (txo)	шу (šu)	уьш (üš)
Genitive	тхан (txan)	шун (šun)	це̄ран (ceeran)
Dative	тхӯна (txuuna)	шуна (šuna)	ца̄рна (caarna)
Ergative	о̄ха (ooxa)	аш (aš)	ца̄ра (caara)
Allative	тхо̄ьга (txööga)	шуьга (šüga)	цаьрга (cärga)
Ablative	тхо̄ьгара (txöögara)	шуьгара (šügara)	цаьргара (cärgara)
Instrumental	тхо̄ьца (txööca)	шуьца (šüca)	ца̄рца (caarca)
Lative	тхох (txox)	шух (šux)	ца̄рах (caarax)
Comparative	тхол (txol)	шул (šul)	ца̄рал (caaral)
Plural	1st person (incl)
Nominative	вай (vaj)
Genitive	вайн (vajn)
Dative	вайна (vajna)
Ergative	вай (vaj)
Allative	вайга (vajga)
Ablative	вайгара (vajgara)
Instrumental	вайца (vajca)
Lative	вайх (vajx)
Comparative	вайл (vajl)
An exclusive form is a form that excludes the person being addressed. An inclusive form is a form that includes the person being addressed.

References

• Nichols, Johanna, Vagapov, Arbi (2004) “иза”, in Chechen–English and English–Chechen Dictionary, London and New York: RoutledgeCurzon, page 117

Eastern Mari

Etymology

From Proto-Mari *ĭća, from Proto-Uralic *ićä. Cognates include Western Mari ӹзӓ (ÿzä).

Pronunciation

• IPA^(key): /iˈzɑ/
• Rhymes: -ɑ
• Hyphenation: и‧за

Noun

иза • (iza)

1. older brother, elder brother, big brother
2. uncle (father's younger brother)
3. (figuratively) brother, comrade, friend

   иза, вучалте, кутыралтен налына

   iza, vučalte, kutyralten nalyna

   friend, wait up, let's talk

Declension

Declension of иза
	singular	plural
nominative	иза (iza)	иза-влак (iza-vlak)
accusative	изам (izam)	иза-влакым (iza-vlakym)
genitive	изан (izan)	иза-влакын (iza-vlakyn)
dative	изалан (izalan)	иза-влаклан (iza-vlaklan)
comitative	изаге (izage)	иза-влакге (iza-vlakge)
comparative	изала (izala)	иза-влакла (iza-vlakla)
inessive	изаште (izašte)	иза-влакыште (iza-vlakyšte)
illative (short)	изаш (izaš)	иза-влакыш (iza-vlakyš)
illative (long)	изашке (izaške)	иза-влакышке (iza-vlakyške)
lative	изаш (izaš)	иза-влакеш (iza-vlakeš)

Possessed forms of иза
	singular	plural
1st person	изам (izam)	изана (izana)
2nd person	изат (izat)	изада (izada)
3rd person	изаже (izaže)	изашт (izašt)

References

• J. Bradley et al. (2023) “иза”, in The Mari Web Project: Mari-English Dictionary, University of Vienna

Kumyk

Noun

иза • (iza)

1. (dialectal) sister

   Synonym: къызкъардаш (qızqardaş)

Declension

Declension of иза (iza)

	Singular	Plural
nominative	иза (iza)	изалар (izalar)
accusative	изаны (izanı)	изаланы (izalanı)
dative	изагъа (izağa)	изалагъа (izalağa)
locative	изада (izada)	изаларда (izalarda)
ablative	изадан (izadan)	изалардан (izalardan)
genitive	изаны (izanı)	изаланы (izalanı)

Possessive forms of иза (iza)

1sg	Singular	Plural
nominative	изаым (izaım)	изаларым (izalarım)
accusative	изаымны (izaımnı)	изаларымны (izalarımnı)
dative	изаымгъа (izaımğa)	изаларыма (izalarıma)
locative	изаымда (izaımda)	изаларымда (izalarımda)
ablative	изаымдан (izaımdan)	изаларымдан (izalarımdan)
genitive	изаымны (izaımnı)	изаларымны (izalarımnı)
1pl	Singular	Plural
nominative	изаыбыз (izaıbız)	изаларыбыз (izalarıbız)
accusative	изаыбызны (izaıbıznı)	изаларыбызны (izalarıbıznı)
dative	изаыбызгъа (izaıbızğa)	изаларыбызгъа (izalarıbızğa)
locative	изаыбызда (izaıbızda)	изаларыбызда (izalarıbızda)
ablative	изаыбыздан (izaıbızdan)	изаларыбыздан (izalarıbızdan)
genitive	изаыбызны (izaıbıznı)	изаларыбызны (izalarıbıznı)
2sg	Singular	Plural
nominative	изаынгъ (izaınğ)	изаларынгъ (izalarınğ)
accusative	изаынгъны (izaınğnı)	изаларынгъны (izalarınğnı)
dative	изаынгъа (izaınğa)	изаларынгъа (izalarınğa)
locative	изаынгъда (izaınğda)	изаларынгъда (izalarınğda)
ablative	изаынгъдан (izaınğdan)	изаларынгъдан (izalarınğdan)
genitive	изаынгъны (izaınğnı)	изаларынгъны (izalarınğnı)
2pl	Singular	Plural
nominative	изаыгъыз (izaığız)	изаларыгъыз (izalarığız)
accusative	изаыгъызны (izaığıznı)	изаларыгъызны (izalarığıznı)
dative	изаыгъызгъа (izaığızğa)	изаларыгъызгъа (izalarığızğa)
locative	изаыгъызда (izaığızda)	изаларыгъызда (izalarığızda)
ablative	изаыгъыздан (izaığızdan)	изаларыбыздан (izalarıbızdan)
genitive	изаыгъызны (izaığıznı)	изаларыгъызны (izalarığıznı)
3	Singular	Plural
nominative	изаы (izaı)	изалары (izaları)
accusative	изаын (izaın)	изаларын (izaların)
dative	изаына (izaına)	изаларына (izalarına)
locative	изаында (izaında)	изаларында (izalarında)
ablative	изаындан (izaından)	изаларындан (izalarından)
genitive	изаыны (izaını)	изаларыны (izalarını)

Serbo-Croatian

Etymology

From Proto-Slavic *jьz za.

Pronunciation

• IPA^(key): /iza/
• Hyphenation: и‧за

Preposition

иза (Latin spelling iza) (+ genitive case)

1. behind

   иза тога ― behind that

   тамо иза ― beyond, yonder

2. after

   иза кише ― after the rain

   дошао је иза нас ― He came after us.