հարել
Armenian edit
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): /haˈɹel/ [hɑˈɹel] invalid IPA characters (//[])
- (Western Armenian, standard) IPA(key): /haˈɹel/ [hɑˈɹel] invalid IPA characters (//[])
Etymology 1 edit
From Old Armenian հարում (harum).
Verb edit
հարել • (harel) (transitive)
- (dialectal) to beat severely
- (dialectal) to strike with horns
- to churn (butter in a խնոցի (xnocʻi))
- to chafe, to rub sore (the skin)
- to beat up, to fluff, to whip, to whisk (e.g. cream)
Inflection edit
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | հարել (harel) | imperfective converb | հարում (harum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | հարվել (harvel) | simultaneous converb | հարելիս (harelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | հարել (harel) | ||||
| aorist stem | հար- (har-) | future converb I | հարելու (harelu) | ||||
| resultative participle | հարած (harac) | future converb II | հարելիք (harelikʻ) | ||||
| subject participle | հարող (haroġ) | connegative converb | հարի (hari) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հարում եմ (harum em) | հարում ես (harum es) | հարում է (harum ē) | հարում ենք (harum enkʻ) | հարում եք (harum ekʻ) | հարում են (harum en) | |
| past imperfective | հարում էի (harum ēi) | հարում էիր (harum ēir) | հարում էր (harum ēr) | հարում էինք (harum ēinkʻ) | հարում էիք (harum ēikʻ) | հարում էին (harum ēin) | |
| future | հարելու եմ (harelu em) | հարելու ես (harelu es) | հարելու է (harelu ē) | հարելու ենք (harelu enkʻ) | հարելու եք (harelu ekʻ) | հարելու են (harelu en) | |
| past future | հարելու էի (harelu ēi) | հարելու էիր (harelu ēir) | հարելու էր (harelu ēr) | հարելու էինք (harelu ēinkʻ) | հարելու էիք (harelu ēikʻ) | հարելու էին (harelu ēin) | |
| present perfect | հարել եմ (harel em) | հարել ես (harel es) | հարել է (harel ē) | հարել ենք (harel enkʻ) | հարել եք (harel ekʻ) | հարել են (harel en) | |
| pluperfect | հարել էի (harel ēi) | հարել էիր (harel ēir) | հարել էր (harel ēr) | հարել էինք (harel ēinkʻ) | հարել էիք (harel ēikʻ) | հարել էին (harel ēin) | |
| aorist (past perfective) | հարեցի, հարի* (harecʻi, hari*) | հարեցիր, հարիր* (harecʻir, harir*) | հարեց (harecʻ) | հարեցինք, հարինք* (harecʻinkʻ, harinkʻ*) | հարեցիք, հարիք* (harecʻikʻ, harikʻ*) | հարեցին, հարին* (harecʻin, harin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հարեմ (harem) | հարես (hares) | հարի (hari) | հարենք (harenkʻ) | հարեք (harekʻ) | հարեն (haren) | |
| past | հարեի (harei) | հարեիր (hareir) | հարեր (harer) | հարեինք (hareinkʻ) | հարեիք (hareikʻ) | հարեին (harein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կհարեմ (kharem) | կհարես (khares) | կհարի (khari) | կհարենք (kharenkʻ) | կհարեք (kharekʻ) | կհարեն (kharen) | |
| past | կհարեի (kharei) | կհարեիր (khareir) | կհարեր (kharer) | կհարեինք (khareinkʻ) | կհարեիք (khareikʻ) | կհարեին (kharein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | հարի՛ր, հարի՛* (harír, harí*) | — | — | հարե՛ք, հարեցե՛ք** (harékʻ, harecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չհարել (čʻharel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չհարած (čʻharac) | ||||||
| subject participle | չհարող (čʻharoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ հարում (čʻem harum) | չես հարում (čʻes harum) | չի հարում (čʻi harum) | չենք հարում (čʻenkʻ harum) | չեք հարում (čʻekʻ harum) | չեն հարում (čʻen harum) | |
| past imperfective | չէի հարում (čʻēi harum) | չէիր հարում (čʻēir harum) | չէր հարում (čʻēr harum) | չէինք հարում (čʻēinkʻ harum) | չէիք հարում (čʻēikʻ harum) | չէին հարում (čʻēin harum) | |
| future | չեմ հարելու (čʻem harelu) | չես հարելու (čʻes harelu) | չի հարելու (čʻi harelu) | չենք հարելու (čʻenkʻ harelu) | չեք հարելու (čʻekʻ harelu) | չեն հարելու (čʻen harelu) | |
| past future | չէի հարելու (čʻēi harelu) | չէիր հարելու (čʻēir harelu) | չէր հարելու (čʻēr harelu) | չէինք հարելու (čʻēinkʻ harelu) | չէիք հարելու (čʻēikʻ harelu) | չէին հարելու (čʻēin harelu) | |
| present perfect | չեմ հարել (čʻem harel) | չես հարել (čʻes harel) | չի հարել (čʻi harel) | չենք հարել (čʻenkʻ harel) | չեք հարել (čʻekʻ harel) | չեն հարել (čʻen harel) | |
| pluperfect | չէի հարել (čʻēi harel) | չէիր հարել (čʻēir harel) | չէր հարել (čʻēr harel) | չէինք հարել (čʻēinkʻ harel) | չէիք հարել (čʻēikʻ harel) | չէին հարել (čʻēin harel) | |
| aorist (past perfective) | չհարեցի, չհարի* (čʻharecʻi, čʻhari*) | չհարեցիր, չհարիր* (čʻharecʻir, čʻharir*) | չհարեց (čʻharecʻ) | չհարեցինք, չհարինք* (čʻharecʻinkʻ, čʻharinkʻ*) | չհարեցիք, չհարիք* (čʻharecʻikʻ, čʻharikʻ*) | չհարեցին, չհարին* (čʻharecʻin, čʻharin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չհարեմ (čʻharem) | չհարես (čʻhares) | չհարի (čʻhari) | չհարենք (čʻharenkʻ) | չհարեք (čʻharekʻ) | չհարեն (čʻharen) | |
| past | չհարեի (čʻharei) | չհարեիր (čʻhareir) | չհարեր (čʻharer) | չհարեինք (čʻhareinkʻ) | չհարեիք (čʻhareikʻ) | չհարեին (čʻharein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ հարի (čʻem hari) | չես հարի (čʻes hari) | չի հարի (čʻi hari) | չենք հարի (čʻenkʻ hari) | չեք հարի (čʻekʻ hari) | չեն հարի (čʻen hari) | |
| past | չէի հարի (čʻēi hari) | չէիր հարի (čʻēir hari) | չէր հարի (čʻēr hari) | չէինք հարի (čʻēinkʻ hari) | չէիք հարի (čʻēikʻ hari) | չէին հարի (čʻēin hari) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ հարիր, մի՛ հարի* (mí harir, mí hari*) | — | — | մի՛ հարեք, մի՛ հարեցեք** (mí harekʻ, mí harecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հարել (harel) | |||
| dative | հարելու (harelu) | |||
| ablative | հարելուց (harelucʻ) | |||
| instrumental | հարելով (harelov) | |||
| locative | հարելում (harelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | հարելը/հարելն (harelə/hareln) | |||
| dative | հարելուն (harelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հարելս (harels) | |||
| dative | հարելուս (harelus) | |||
| ablative | հարելուցս (harelucʻs) | |||
| instrumental | հարելովս (harelovs) | |||
| locative | հարելումս (harelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հարելդ (hareld) | |||
| dative | հարելուդ (harelud) | |||
| ablative | հարելուցդ (harelucʻd) | |||
| instrumental | հարելովդ (harelovd) | |||
| locative | հարելումդ (harelumd) | |||
Derived terms edit
- արևահար (arewahar)
- դաշնակահար (dašnakahar)
- դուդուկահար (dudukahar)
- երգեհոնահար (ergehonahar)
- զանգահարել (zangaharel)
- թավջութակահար (tʻavǰutʻakahar)
- կիթառահար (kitʻaṙahar)
- հար (har)
- հարինք (harinkʻ)
- հովհար (hovhar)
- շեփորահար (šepʻorahar)
- ջութակահար (ǰutʻakahar)
- տավիղահար (taviġahar)
- ցրտահար (cʻrtahar)
- ֆլեյտահար (fleytahar)
Etymology 2 edit
From Old Armenian յարիմ (yarim).
Alternative forms edit
- յարել (yarel) — traditional orthography
- յարիլ (yaril) — Western Armenian
Verb edit
հարել • (harel)
- to attach, to put together
- Synonym: կցել (kcʻel)
- to add, to append (e.g., a statement)
- Synonym: ավելացնել (avelacʻnel)
- to join, to support, to agree with (i.e., a side, an idea, a movement)
- Շատերը հարում են այդ կարծիքին։ ― Šaterə harum en ayd karcikʻin. ― Many people agree with that view.
Inflection edit
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | հարել (harel) | imperfective converb | հարում (harum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | հարվել (harvel) | simultaneous converb | հարելիս (harelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | հարել (harel) | ||||
| aorist stem | հար- (har-) | future converb I | հարելու (harelu) | ||||
| resultative participle | հարած (harac) | future converb II | հարելիք (harelikʻ) | ||||
| subject participle | հարող (haroġ) | connegative converb | հարի (hari) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հարում եմ (harum em) | հարում ես (harum es) | հարում է (harum ē) | հարում ենք (harum enkʻ) | հարում եք (harum ekʻ) | հարում են (harum en) | |
| past imperfective | հարում էի (harum ēi) | հարում էիր (harum ēir) | հարում էր (harum ēr) | հարում էինք (harum ēinkʻ) | հարում էիք (harum ēikʻ) | հարում էին (harum ēin) | |
| future | հարելու եմ (harelu em) | հարելու ես (harelu es) | հարելու է (harelu ē) | հարելու ենք (harelu enkʻ) | հարելու եք (harelu ekʻ) | հարելու են (harelu en) | |
| past future | հարելու էի (harelu ēi) | հարելու էիր (harelu ēir) | հարելու էր (harelu ēr) | հարելու էինք (harelu ēinkʻ) | հարելու էիք (harelu ēikʻ) | հարելու էին (harelu ēin) | |
| present perfect | հարել եմ (harel em) | հարել ես (harel es) | հարել է (harel ē) | հարել ենք (harel enkʻ) | հարել եք (harel ekʻ) | հարել են (harel en) | |
| pluperfect | հարել էի (harel ēi) | հարել էիր (harel ēir) | հարել էր (harel ēr) | հարել էինք (harel ēinkʻ) | հարել էիք (harel ēikʻ) | հարել էին (harel ēin) | |
| aorist (past perfective) | հարեցի, հարի* (harecʻi, hari*) | հարեցիր, հարիր* (harecʻir, harir*) | հարեց (harecʻ) | հարեցինք, հարինք* (harecʻinkʻ, harinkʻ*) | հարեցիք, հարիք* (harecʻikʻ, harikʻ*) | հարեցին, հարին* (harecʻin, harin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հարեմ (harem) | հարես (hares) | հարի (hari) | հարենք (harenkʻ) | հարեք (harekʻ) | հարեն (haren) | |
| past | հարեի (harei) | հարեիր (hareir) | հարեր (harer) | հարեինք (hareinkʻ) | հարեիք (hareikʻ) | հարեին (harein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կհարեմ (kharem) | կհարես (khares) | կհարի (khari) | կհարենք (kharenkʻ) | կհարեք (kharekʻ) | կհարեն (kharen) | |
| past | կհարեի (kharei) | կհարեիր (khareir) | կհարեր (kharer) | կհարեինք (khareinkʻ) | կհարեիք (khareikʻ) | կհարեին (kharein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | հարի՛ր, հարի՛* (harír, harí*) | — | — | հարե՛ք, հարեցե՛ք** (harékʻ, harecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չհարել (čʻharel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չհարած (čʻharac) | ||||||
| subject participle | չհարող (čʻharoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ հարում (čʻem harum) | չես հարում (čʻes harum) | չի հարում (čʻi harum) | չենք հարում (čʻenkʻ harum) | չեք հարում (čʻekʻ harum) | չեն հարում (čʻen harum) | |
| past imperfective | չէի հարում (čʻēi harum) | չէիր հարում (čʻēir harum) | չէր հարում (čʻēr harum) | չէինք հարում (čʻēinkʻ harum) | չէիք հարում (čʻēikʻ harum) | չէին հարում (čʻēin harum) | |
| future | չեմ հարելու (čʻem harelu) | չես հարելու (čʻes harelu) | չի հարելու (čʻi harelu) | չենք հարելու (čʻenkʻ harelu) | չեք հարելու (čʻekʻ harelu) | չեն հարելու (čʻen harelu) | |
| past future | չէի հարելու (čʻēi harelu) | չէիր հարելու (čʻēir harelu) | չէր հարելու (čʻēr harelu) | չէինք հարելու (čʻēinkʻ harelu) | չէիք հարելու (čʻēikʻ harelu) | չէին հարելու (čʻēin harelu) | |
| present perfect | չեմ հարել (čʻem harel) | չես հարել (čʻes harel) | չի հարել (čʻi harel) | չենք հարել (čʻenkʻ harel) | չեք հարել (čʻekʻ harel) | չեն հարել (čʻen harel) | |
| pluperfect | չէի հարել (čʻēi harel) | չէիր հարել (čʻēir harel) | չէր հարել (čʻēr harel) | չէինք հարել (čʻēinkʻ harel) | չէիք հարել (čʻēikʻ harel) | չէին հարել (čʻēin harel) | |
| aorist (past perfective) | չհարեցի, չհարի* (čʻharecʻi, čʻhari*) | չհարեցիր, չհարիր* (čʻharecʻir, čʻharir*) | չհարեց (čʻharecʻ) | չհարեցինք, չհարինք* (čʻharecʻinkʻ, čʻharinkʻ*) | չհարեցիք, չհարիք* (čʻharecʻikʻ, čʻharikʻ*) | չհարեցին, չհարին* (čʻharecʻin, čʻharin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չհարեմ (čʻharem) | չհարես (čʻhares) | չհարի (čʻhari) | չհարենք (čʻharenkʻ) | չհարեք (čʻharekʻ) | չհարեն (čʻharen) | |
| past | չհարեի (čʻharei) | չհարեիր (čʻhareir) | չհարեր (čʻharer) | չհարեինք (čʻhareinkʻ) | չհարեիք (čʻhareikʻ) | չհարեին (čʻharein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ հարի (čʻem hari) | չես հարի (čʻes hari) | չի հարի (čʻi hari) | չենք հարի (čʻenkʻ hari) | չեք հարի (čʻekʻ hari) | չեն հարի (čʻen hari) | |
| past | չէի հարի (čʻēi hari) | չէիր հարի (čʻēir hari) | չէր հարի (čʻēr hari) | չէինք հարի (čʻēinkʻ hari) | չէիք հարի (čʻēikʻ hari) | չէին հարի (čʻēin hari) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ հարիր, մի՛ հարի* (mí harir, mí hari*) | — | — | մի՛ հարեք, մի՛ հարեցեք** (mí harekʻ, mí harecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հարել (harel) | |||
| dative | հարելու (harelu) | |||
| ablative | հարելուց (harelucʻ) | |||
| instrumental | հարելով (harelov) | |||
| locative | հարելում (harelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | հարելը/հարելն (harelə/hareln) | |||
| dative | հարելուն (harelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հարելս (harels) | |||
| dative | հարելուս (harelus) | |||
| ablative | հարելուցս (harelucʻs) | |||
| instrumental | հարելովս (harelovs) | |||
| locative | հարելումս (harelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հարելդ (hareld) | |||
| dative | հարելուդ (harelud) | |||
| ablative | հարելուցդ (harelucʻd) | |||
| instrumental | հարելովդ (harelovd) | |||
| locative | հարելումդ (harelumd) | |||
Further reading edit
- “հարել”, in Žamanakakicʻ hayocʻ lezvi bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980
- Aġayan, Ēduard (1976) “հարել”, in Ardi hayereni bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Hayastan
- Malxaseancʻ, Stepʻan (1944–1945) “հարել”, in Hayerēn bacʻatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), Yerevan: State Publishing House