अर्जुन
Hindi
editEtymology
editBorrowed from Sanskrit अर्जुन (arjuna).
Pronunciation
editProper noun
editअर्जुन • (arjun) m (Urdu spelling اَرْجُن)
- a male given name, Arjun, from Sanskrit
- Arjuna (the third of the Pandava princes, in the epic Mahabharata, the son of Kunti and Indra, famed for being an excellent archer)
Declension
editSanskrit
editAlternative scripts
editAlternative scripts
- অৰ্জুন (Assamese script)
- ᬅᬃᬚᬸᬦ (Balinese script)
- অর্জুন (Bengali script)
- 𑰀𑰨𑰿𑰕𑰲𑰡 (Bhaiksuki script)
- 𑀅𑀭𑁆𑀚𑀼𑀦 (Brahmi script)
- အရ်္ဇုန (Burmese script)
- અર્જુન (Gujarati script)
- ਅਰ੍ਜੁਨ (Gurmukhi script)
- 𑌅𑌰𑍍𑌜𑍁𑌨 (Grantha script)
- ꦄꦂꦗꦸꦤ (Javanese script)
- 𑂃𑂩𑂹𑂔𑂳𑂢 (Kaithi script)
- ಅರ್ಜುನ (Kannada script)
- អជ៌ុន (Khmer script)
- ອຣ຺ຊຸນ (Lao script)
- അര്ജുന (Malayalam script)
- ᠠᡵᡯᡠᠨᠠ (Manchu script)
- 𑘀𑘨𑘿𑘕𑘳𑘡 (Modi script)
- ᠠᠷᠽᠤᠨᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦠𑧈𑧠𑦵𑧔𑧁 (Nandinagari script)
- 𑐀𑐬𑑂𑐖𑐸𑐣 (Newa script)
- ଅର୍ଜୁନ (Odia script)
- ꢂꢬ꣄ꢙꢸꢥ (Saurashtra script)
- 𑆃𑆫𑇀𑆘𑆶𑆤 (Sharada script)
- 𑖀𑖨𑖿𑖕𑖲𑖡 (Siddham script)
- අර්ජුන (Sinhalese script)
- 𑩐𑩼 𑪙𑩣𑩒𑩯 (Soyombo script)
- 𑚀𑚤𑚶𑚑𑚰𑚝 (Takri script)
- அர்ஜுந (Tamil script)
- అర్జున (Telugu script)
- อรฺชุน (Thai script)
- ཨ་རྫུ་ན (Tibetan script)
- 𑒁𑒩𑓂𑒖𑒳𑒢 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨫𑩇𑨥𑨃𑨝 (Zanabazar Square script)
Etymology
editFrom Proto-Indo-European *h₂érǵ-u-nom (“white, shining; silver”). Cognate with Latin argentum (“silver”).
Pronunciation
editAdjective
editअर्जुन • (árjuna) stem
- white, clear, bright
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 6.9.1:
- अह॑श्च कृ॒ष्णमह॒र्अर्जु॑नं च॒ वि व॑र्तेते॒ रज॑सी वे॒द्याभि॑:।
वै॒श्वा॒न॒रो जाय॑मानो॒ न राजावा॑तिर॒ज्ज्योति॑षा॒ग्निस्तमां॑सि॥- áhaśca kṛṣṇámáharárjunaṃ ca ví vartete rájasī vedyā́bhi:.
vaiśvānaró jā́yamāno ná rā́jā́vātirajjyótiṣāgnístámāṃsi. - One half of day is dark, and bright the other: both atmospheres move on by sage devices.
Agni Vaisvanara, when born as Sovran, hath with his lustre overcome the darkness.
- áhaśca kṛṣṇámáharárjunaṃ ca ví vartete rájasī vedyā́bhi:.
- अह॑श्च कृ॒ष्णमह॒र्अर्जु॑नं च॒ वि व॑र्तेते॒ रज॑सी वे॒द्याभि॑:।
- made of silver
Declension
editMasculine a-stem declension of अर्जुन (árjuna) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | अर्जुनः árjunaḥ |
अर्जुनौ / अर्जुना¹ árjunau / árjunā¹ |
अर्जुनाः / अर्जुनासः¹ árjunāḥ / árjunāsaḥ¹ |
Vocative | अर्जुन árjuna |
अर्जुनौ / अर्जुना¹ árjunau / árjunā¹ |
अर्जुनाः / अर्जुनासः¹ árjunāḥ / árjunāsaḥ¹ |
Accusative | अर्जुनम् árjunam |
अर्जुनौ / अर्जुना¹ árjunau / árjunā¹ |
अर्जुनान् árjunān |
Instrumental | अर्जुनेन árjunena |
अर्जुनाभ्याम् árjunābhyām |
अर्जुनैः / अर्जुनेभिः¹ árjunaiḥ / árjunebhiḥ¹ |
Dative | अर्जुनाय árjunāya |
अर्जुनाभ्याम् árjunābhyām |
अर्जुनेभ्यः árjunebhyaḥ |
Ablative | अर्जुनात् árjunāt |
अर्जुनाभ्याम् árjunābhyām |
अर्जुनेभ्यः árjunebhyaḥ |
Genitive | अर्जुनस्य árjunasya |
अर्जुनयोः árjunayoḥ |
अर्जुनानाम् árjunānām |
Locative | अर्जुने árjune |
अर्जुनयोः árjunayoḥ |
अर्जुनेषु árjuneṣu |
Notes |
|
Feminine ā-stem declension of अर्जुना (árjunā) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | अर्जुना árjunā |
अर्जुने árjune |
अर्जुनाः árjunāḥ |
Vocative | अर्जुने árjune |
अर्जुने árjune |
अर्जुनाः árjunāḥ |
Accusative | अर्जुनाम् árjunām |
अर्जुने árjune |
अर्जुनाः árjunāḥ |
Instrumental | अर्जुनया / अर्जुना¹ árjunayā / árjunā¹ |
अर्जुनाभ्याम् árjunābhyām |
अर्जुनाभिः árjunābhiḥ |
Dative | अर्जुनायै árjunāyai |
अर्जुनाभ्याम् árjunābhyām |
अर्जुनाभ्यः árjunābhyaḥ |
Ablative | अर्जुनायाः / अर्जुनायै² árjunāyāḥ / árjunāyai² |
अर्जुनाभ्याम् árjunābhyām |
अर्जुनाभ्यः árjunābhyaḥ |
Genitive | अर्जुनायाः / अर्जुनायै² árjunāyāḥ / árjunāyai² |
अर्जुनयोः árjunayoḥ |
अर्जुनानाम् árjunānām |
Locative | अर्जुनायाम् árjunāyām |
अर्जुनयोः árjunayoḥ |
अर्जुनासु árjunāsu |
Notes |
|
Neuter a-stem declension of अर्जुन (árjuna) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | अर्जुनम् árjunam |
अर्जुने árjune |
अर्जुनानि / अर्जुना¹ árjunāni / árjunā¹ |
Vocative | अर्जुन árjuna |
अर्जुने árjune |
अर्जुनानि / अर्जुना¹ árjunāni / árjunā¹ |
Accusative | अर्जुनम् árjunam |
अर्जुने árjune |
अर्जुनानि / अर्जुना¹ árjunāni / árjunā¹ |
Instrumental | अर्जुनेन árjunena |
अर्जुनाभ्याम् árjunābhyām |
अर्जुनैः / अर्जुनेभिः¹ árjunaiḥ / árjunebhiḥ¹ |
Dative | अर्जुनाय árjunāya |
अर्जुनाभ्याम् árjunābhyām |
अर्जुनेभ्यः árjunebhyaḥ |
Ablative | अर्जुनात् árjunāt |
अर्जुनाभ्याम् árjunābhyām |
अर्जुनेभ्यः árjunebhyaḥ |
Genitive | अर्जुनस्य árjunasya |
अर्जुनयोः árjunayoḥ |
अर्जुनानाम् árjunānām |
Locative | अर्जुने árjune |
अर्जुनयोः árjunayoḥ |
अर्जुनेषु árjuneṣu |
Notes |
|
Noun
editअर्जुन • (árjuna) stem, n
- silver
- c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 5.28.5:
- भूमिष्ट्वा पातु हरितेन विश्वभृदग्निः पिपर्त्वयसा सजोषाः ।
वीरुद्भिष्टे अर्जुनं संविदानं दक्षं दधातु सुमनस्यमानम् ॥- bhūmiṣṭvā pātu haritena viśvabhṛdagniḥ pipartvayasā sajoṣāḥ.
vīrudbhiṣṭe arjunaṃ saṃvidānaṃ dakṣaṃ dadhātu sumanasyamānam. - With gold let Earth protect thee, and with iron, accordant, all-sustaining Agni save thee!
And in accordance with the plants may silver, regarding thee with favour, grant thee vigour.
- bhūmiṣṭvā pātu haritena viśvabhṛdagniḥ pipartvayasā sajoṣāḥ.
- भूमिष्ट्वा पातु हरितेन विश्वभृदग्निः पिपर्त्वयसा सजोषाः ।
- slight inflammation of the conjunctiva or white of the eye
- (botany) a particular grass
- (in the plural) the descendants of Arjuna
Declension
editNeuter a-stem declension of अर्जुन (árjuna) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | अर्जुनम् árjunam |
अर्जुने árjune |
अर्जुनानि / अर्जुना¹ árjunāni / árjunā¹ |
Vocative | अर्जुन árjuna |
अर्जुने árjune |
अर्जुनानि / अर्जुना¹ árjunāni / árjunā¹ |
Accusative | अर्जुनम् árjunam |
अर्जुने árjune |
अर्जुनानि / अर्जुना¹ árjunāni / árjunā¹ |
Instrumental | अर्जुनेन árjunena |
अर्जुनाभ्याम् árjunābhyām |
अर्जुनैः / अर्जुनेभिः¹ árjunaiḥ / árjunebhiḥ¹ |
Dative | अर्जुनाय árjunāya |
अर्जुनाभ्याम् árjunābhyām |
अर्जुनेभ्यः árjunebhyaḥ |
Ablative | अर्जुनात् árjunāt |
अर्जुनाभ्याम् árjunābhyām |
अर्जुनेभ्यः árjunebhyaḥ |
Genitive | अर्जुनस्य árjunasya |
अर्जुनयोः árjunayoḥ |
अर्जुनानाम् árjunānām |
Locative | अर्जुने árjune |
अर्जुनयोः árjunayoḥ |
अर्जुनेषु árjuneṣu |
Notes |
|
Descendants
edit- Prakrit: 𑀅𑀚𑁆𑀚𑀼𑀡 (ajjuṇa, “silver”)
Noun
editअर्जुन • (arjuna) stem, m
- the tree Terminalia arjuna
Declension
editMasculine a-stem declension of अर्जुन (arjuna) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | अर्जुनः arjunaḥ |
अर्जुनौ / अर्जुना¹ arjunau / arjunā¹ |
अर्जुनाः / अर्जुनासः¹ arjunāḥ / arjunāsaḥ¹ |
Vocative | अर्जुन arjuna |
अर्जुनौ / अर्जुना¹ arjunau / arjunā¹ |
अर्जुनाः / अर्जुनासः¹ arjunāḥ / arjunāsaḥ¹ |
Accusative | अर्जुनम् arjunam |
अर्जुनौ / अर्जुना¹ arjunau / arjunā¹ |
अर्जुनान् arjunān |
Instrumental | अर्जुनेन arjunena |
अर्जुनाभ्याम् arjunābhyām |
अर्जुनैः / अर्जुनेभिः¹ arjunaiḥ / arjunebhiḥ¹ |
Dative | अर्जुनाय arjunāya |
अर्जुनाभ्याम् arjunābhyām |
अर्जुनेभ्यः arjunebhyaḥ |
Ablative | अर्जुनात् arjunāt |
अर्जुनाभ्याम् arjunābhyām |
अर्जुनेभ्यः arjunebhyaḥ |
Genitive | अर्जुनस्य arjunasya |
अर्जुनयोः arjunayoḥ |
अर्जुनानाम् arjunānām |
Locative | अर्जुने arjune |
अर्जुनयोः arjunayoḥ |
अर्जुनेषु arjuneṣu |
Notes |
|
Descendants
editProper noun
editअर्जुन • (arjuna) stem, m
- (Hinduism) Arjuna, son of Pandu and Kunti, husband of Draupadi and Subhadra, and the father of Abhimanyu and Shrutakarma
- a male given name commonly used in India
Declension
editMasculine a-stem declension of अर्जुन (arjuna) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | अर्जुनः arjunaḥ |
अर्जुनौ arjunau |
अर्जुनाः arjunāḥ |
Vocative | अर्जुन arjuna |
अर्जुनौ arjunau |
अर्जुनाः arjunāḥ |
Accusative | अर्जुनम् arjunam |
अर्जुनौ arjunau |
अर्जुनान् arjunān |
Instrumental | अर्जुनेन arjunena |
अर्जुनाभ्याम् arjunābhyām |
अर्जुनैः arjunaiḥ |
Dative | अर्जुनाय arjunāya |
अर्जुनाभ्याम् arjunābhyām |
अर्जुनेभ्यः arjunebhyaḥ |
Ablative | अर्जुनात् arjunāt |
अर्जुनाभ्याम् arjunābhyām |
अर्जुनेभ्यः arjunebhyaḥ |
Genitive | अर्जुनस्य arjunasya |
अर्जुनयोः arjunayoḥ |
अर्जुनानाम् arjunānām |
Locative | अर्जुने arjune |
अर्जुनयोः arjunayoḥ |
अर्जुनेषु arjuneṣu |
Descendants
editReferences
edit- Monier Williams (1899) “अर्जुन”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 90.
Categories:
- Hindi terms borrowed from Sanskrit
- Hindi terms derived from Sanskrit
- Hindi terms with IPA pronunciation
- Hindi lemmas
- Hindi proper nouns
- Hindi masculine nouns
- Hindi given names
- Hindi male given names
- Hindi male given names from Sanskrit
- Hindi masculine consonant-stem nouns
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from the Proto-Indo-European root *h₂erǵ-
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit nouns
- Sanskrit nouns in Devanagari script
- Sanskrit neuter nouns
- sa:Plants
- Sanskrit a-stem nouns
- Sanskrit masculine nouns
- sa:Combretum family plants
- Sanskrit proper nouns
- Sanskrit proper nouns in Devanagari script
- sa:Hinduism
- Sanskrit given names
- Sanskrit male given names
- sa:Birds
- sa:Mahabharata