prosty
English edit
Alternative forms edit
Etymology edit
Shortened from prostitute.
Pronunciation edit
Noun edit
prosty (plural prosties)
- (US, slang) A prostitute.
Synonyms edit
Anagrams edit
Old Polish edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *prȍstъ. First attested in the 14th century.
Pronunciation edit
Adjective edit
prosty (derived adverb prosto or proście)
- straight (not curved or bent)
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[2], page 21:
- Ząby myala svyatle, proste (recti)..., zawzdy rowne, gladke
- [Zęby miała światłe, proste (recti)..., zawżdy […] , rowne, gładkie]
- 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 90r:
- Dirrectus vlg. prosti
- [Dirrectus vlg. prosty]
- simple (plain, ordinary, unsophisticated)
- Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie[3], page 5b:
- Fftorecz on gest v odzenu *vbodzy byl (sc. Kryst), a pres tocz gest on prostim szuknem obynon byl
- [Wtoreć on jest w odzieniu ubogi był (sc. Kryst), a przeztoć jest on prostym suknem obinion był]
- 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIII, page 307:
- Prosti chleb purum panem (panem verum, gl. purum panem, verbo carnem efficit)
- [Prosty chleb purum panem (panem verum, gl. purum panem, verbo carnem efficit)]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page 43:
- Tegodla bralem rozmaythych xyąg czvda, spysalem yakole prostem pysanyem v yedny xyągy (stilo rudissimo redegi)
- [Tegodla brałem [z] rozmaitych ksiąg cuda a spisałem jakole prostem pisaniem w jedny księgi (stilo rudissimo redegi)]
- simple (humble or non-distinct)
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[5], page 742:
- Kyedy smartvychvstaną, vzrycze tego, ktoregosz vy mnymaczye prostego czlovyeka, szyedzącz na pravyczy... moczy bozey (Luc 22, 69)
- [Kiedy smartwychwstanę, uźrycie tego, ktoregoż wy mnimacie prostego człowieka, siedząc na prawicy... mocy bożej (Luc 22, 69)]
- 1874-1891 [1447], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 55:
- Panna prosztha
- [Panna prosta]
- 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 21:
- Wstawyami, aby ryczerz kazdi alybo prosty panooszaa (quilibet miles aut simplex) pod pewną podnyeszoną chorangwyą na gey stanye staal
- [Ustawiamy, aby rycerz każdy alibo prosty panosza (quilibet miles aut simplex) pod pewną podniesioną chorągwią na jej stanie stał]
- simple (not complicated)
- Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie[6], page 176b:
- Tocz gesth skonane podluk prostego pyszma te tho... svøthe ewangelie
- [Toć jest skonanie podług prostego pisma te to... święte ewanjelije]
- 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 78r:
- Collumbinus vlg. [s] proszti
- [Collumbinus vlg. [z] prosty]
- righteous, just, noble; right, proper
- 1853 [End of the 15th century], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, page 148:
- Thy slova swyathy Grzegorz vyklada... rzekacz: Laszka... czirplyva yest, bo zadan[y]e slosczy rowną, prosta, dobra dusza noszy
- [Ty słowa święty Grzegorz wykłada... rzekąc: Łaska... cirpliwa jest, bo zadan[y]e złości rowną, prostą, dobrą duszą nosi]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][7], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 118, 137:
- Prawy gest, gospodne, y prosty sød (rectum iudicium) twoy
- [Prawy jeś[t], Gospodnie, i prosty sąd (rectum iudicium) twoj]
- direct (honest, open, non-evasive)
- 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 10:
- Impermixta consvetudine, prostą czyrzpietlyvosczy[ą], moderetur
- [Impermixta consvetudine, prostą cirzpietliwości[ą], moderetur]
- simple (comprised of a single element)
- 1880 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności, volume V, page 277:
- Beata virgo... plena fuit omni virtute et... de eius superexcellenti gloria super omnes puras, proste, creaturas
- [Beata virgo... plena fuit omni virtute et... de eius superexcellenti gloria super omnes puras, proste, creaturas]
- (law, in set phrases) simple (not important or meaning little)
- 1868 [1446], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[9], volume XIII, Lviv, page 206:
- Item si non solveret pecuniam mutuatam..., tunc... est obligatus solvere mille marcas ad simplicem *loquelem al. na prosztha pomowa
- [Item si non solveret pecuniam mutuatam..., tunc... est obligatus solvere mille marcas ad simplicem *loquelem al. na prostą pomową]
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 52, 3:
- Woyth moze na kasdy dzen szandzycz o pyenadze albo o gynne proste rzeczy (pro... aliis causis simplicibus) przesz przyszasznykow
- [Wojt może na każdy dzień sędzić o pieniądze albo o jinne proste rzeczy (pro... aliis causis simplicibus) przez przysiężnikow]
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 52, 3:
- Czso woyth ma albo moze a kako szandzycz o pyenadze albo o gyne proste rzeczy przesz przyszasznykow, w prosthey zalobye?
- [Cso wojt ma albo może a kako sędzić o pieniądze albo o jine proste rzeczy przez przysiężnikow, w prostej żałobie?]
- 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 73:
- Vstawyamy, aby pirwy rok przes prosthą nyemocz (per simplicem infirmitatem), ale wthory przes prawą nyemocz... byli othkladany
- [Ustawiamy, aby pirwy rok przez prostą niemoc (per simplicem infirmitatem), ale wtory przez prawą niemoc... były otkładany]
- 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 41:
- Vstawyamy..., abi... za prostą reną (pro simplici vulnere) pyecznaczcze grziwyen zaplaczicz powynyen byl
- [Ustawiamy..., aby... za prostą renę (pro simplici vulnere) pięćnaćcie grzywien zapłacić powinien był]
- 1868 [1452], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[10], volume XI, Lviv, page 382:
- Nobilis Iohannes... ex parte Elizabeth postposuit prosty rok ad duas septimanas
- [Nobilis Iohannes... ex parte Elizabeth postposuit prosty rok ad duas septimanas]
Noun edit
prosty m ?
- ignoble person, common person (person not belonging to the noble class)
- 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 22:
- Vstawyami, abi, kedi kthori sąndzaa... alybo gyni kthorikolye za wyni sandowe... naszego zemyanyna bogathego alybo vbogego, slyachczycza alybo prostego (nobilem vel simplicem) począdza
- [Ustawiamy, aby kiedy ktory sędzia... alibo jiny ktorykole, za winy sądowe... naszego ziemianina, bogatego alibo ubogiego, ślachcica alibo prostego (nobilem vel simplicem), pociądza]
Derived terms edit
- proste czynić impf
- prostować impf
Related terms edit
Descendants edit
References edit
- Boryś, Wiesław (2005) “prosty”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “prosty”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “prosty”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “prosty”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “prosty”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish prosty.
Pronunciation edit
- IPA(key): /ˈprɔs.tɨ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈprɔs.tɨ/
Audio (file) - Rhymes: -ɔstɨ
- Syllabification: pros‧ty
Adjective edit
prosty (comparative prostszy, superlative najprostszy, derived adverb prosto)
- straight (not curved or bent)
- Synonym: równy
- Antonym: krzywy, nierówny
- simple (uneducated and uncultured)
- simple (non-distinct)
- Synonym: zwyczajny
- simple (without decorations, etc.)
- Synonyms: niebogaty, nieokazały, niewymyślny, niewyszukany, oszczędny, skromny
- simple (easy to do or understand)
- Synonym: nieskomplikowany
- simple (natural and obvious)
- simple (composed of a single element)
- Synonyms: prymitywny, niezłożony
- Antonym: złożony
- (geometry) right (90°)
- (of one's speech) straight, direct
- Synonyms: bezpośredni, naturalny, otwarty, szczery
Declension edit
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | virile (= masculine personal) | non-virile | |
nominative | prosty | prosta | proste | prości | proste | |
genitive | prostego | prostej | prostego | prostych | ||
dative | prostemu, prostu1 | prostej | prostemu, prostu1 | prostym | ||
accusative | prostego | prosty | prostą | proste | prostych | proste |
instrumental | prostym | prostą | prostym | prostymi | ||
locative | prostym | prostej | prostym | prostych |
1Archaic.
Derived terms edit
- pójśc prostą drogą pf, iść prostą drogą impf
- prowadzić prostą drogą impf
Derived terms edit
Trivia edit
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), prosty is one of the most used words in Polish, appearing 41 times in scientific texts, 8 times in news, 24 times in essays, 10 times in fiction, and 20 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 103 times, making it the 608th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
Noun edit
prosty m inan
- (boxing) Ellipsis of cios prosty.
Declension edit
References edit
Further reading edit
- prosty in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- prosty in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “prosty”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Włodzimierz Gruszczyński (28.11.2010) “PROSTY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “prosty”, in Słownik języka polskiego[11]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “prosty”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[12]
- A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “prosty”, in Słownik języka polskiego[13] (in Polish), volume 4, Warsaw, page 1026
Silesian edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish prosty.
Pronunciation edit
Adjective edit
prosty (comparative prościejszy, superlative nojprościejszy, derived adverb prosto)
Declension edit
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
masculine | neuter | feminine | virile | nonvirile | ||
nominative | prosty | proste | prostŏ | prości | proste | |
genitive | prostego | prostyj | prostych | |||
dative | prostymu | prostyj | prostym | |||
accusative | animate | prostego | proste | prostõ | prostych | proste |
inanimate | prosty | |||||
instrumental | prostym | prostōm | prostymi | |||
locative | prostym | prostyj | prostych | |||
vocative | prosty | proste | prostŏ | prości | proste |
Derived terms edit
- prościć impf