qırmaq

Azerbaijani

Etymology

From Proto-Turkic *kïr- (“to break, demolish; small; to scrape, shave”). Compare Azerbaijani qırxmaq (“to shave”) which is probably a derivation from the same root. Cognate with Turkish kırmak etc.

Pronunciation

• IPA^(key): [ɡɯrˈmɑχ]
• Hyphenation: qır‧maq

• Audio (Baku):

  (file)

Verb

qırmaq (transitive)

1. to break

   Synonym: sındırmaq

2. to cut off, break off, sever
3. to rend, tear apart
4. to crush

   müqavimətini tam şəkildə qırmaq ― to completely crush the resistance

   Qələbə iradələrini heç nə qırmaz.

   Nothing will crush their will to prevail.

5. to chop

   Synonyms: doğramaq, kəsmək

6. to interrupt, cut off

   əlaqəni qırmaq ― to cut off contact

   rabitəni qırmaq ― to cut off the communication

7. to cut down, cut out

   meşəni qırmaq ― to cut down the forest

8. to slaughter, slay, massacre

   Synonym: məhv etmək

Conjugation

Conjugation of qırmaq

positive
subject non-past participle			qıran
subject past participle			qırmış
subject future definite participle			qıracaq
non-subject future participle			(mənim +) qıracağım	(sənin +) qıracağın	(onun +) qıracağı	(bizim +) qıracağımız	(sizin +) qıracağınız	(onların +) qıracağı or qıracaqları
non-subject past participle			(mənim +) qırdığım	(sənin +) qırdığın	(onun +) qırdığı	(bizim +) qırdığımız	(sizin +) qırdığınız	(onların +) qırdığı or qırdıqları
converb			qırıb
general temporal participle			qıranda
participle of intensification			qırdıqca
specific temporal participle			qırarkən
reduplicated participle			qıra-qıra
modal participle			qıraraq
infinitive			qırmaq
verbal noun			qırma
			singular			plural
			first	second	third	first	second	third
indicative	present	simple	qırıram	qırırsan	qırır	qırırıq	qırırsınız	qırırlar
		perfect 1	qırmışam	qırmısan, qırmışsan*	qırmışdır	qırmışıq	qırmısınız, qırmışsınız*	qırmışlar
		perfect 2	–	qırıbsan	qırıb(dır)	–	qırıbsınız	qırıb(dır)lar
	past	simple	qırdım	qırdın	qırdı	qırdıq	qırdınız	qırdılar
		continuous	qırırdım	qırırdın	qırırdı	qırırdıq	qırırdınız	qırırdılar
		perfect	qırmışdım	qırmışdın	qırmışdı	qırmışdıq	qırmışdınız	qırmışdılar
	future	definite	qıracağam	qıracaqsan	qıracaq	qıracağıq	qıracaqsınız	qıracaqlar
		indefinite	qıraram	qırarsan	qırar	qırarıq	qırarsınız	qırarlar
	future-in-the-past	definite	qıracaqdım	qıracaqdın	qıracaqdı	qıracaqdıq	qıracaqdınız	qıracaqdılar
		indefinite	qırardım	qırardın	qırardı	qırardıq	qırardınız	qırardılar
conditional	present		qırsam	qırsan	qırsa	qırsaq	qırsanız	qırsalar
	past		qırsaydım	qırsaydın	qırsaydı	qırsaydıq	qırsaydınız	qırsaydılar
subjunctive			qıram	qırasan	qıra	qıraq	qırasınız	qıralar
hortative			qırasıyam	qırasısan	qırasıdır	qırasıyıq	qırasısınız	qırasıdırlar
obligational	present		qırmalıyam	qırmalısan	qırmalıdır	qırmalıyıq	qırmalısınız	qırmalıdırlar
	past		qırmalıydım	qırmalıydın	qırmalıydı	qırmalıydıq	qırmalıydınız	qırmalıydılar
evidential	present		qırırmışam	qırırmışsan	qırırmış	qırırmışıq	qırırmışsınız	qırırmışlar
	past		qırıbmışam	qırıbmışsan	qırıbmış	qırıbmışıq	qırıbmışsınız	qırıbmışlar
imperative			qırım	qır	qırsın	qıraq, qıralım*	qırın	qırsınlar
negative
subject non-past participle			qırmayan
subject past participle			qırmamış
subject future definite participle			qırmayacaq
non-subject future participle			(mənim +) qırmayacağım	(sənin +) qırmayacağın	(onun +) qırmayacağı	(bizim +) qırmayacağımız	(sizin +) qırmayacağınız	(onların +) qırmayacağı or qırmayacaqları
non-subject participle			(mənim +) qırmadığım	(sənin +) qırmadığın	(onun +) qırmadığı	(bizim +) qırmadığımız	(sizin +) qırmadığınız	(onların +) qırmadığı or qırmadıqları
negative converb			-
caritive converb			qırmadan
general temporal participle			qırmayanda
participle of intensification			qırmadıqca
specific temporal participle			qırmayarkən
modal participle			qırmayaraq
infinitive			qırmamaq
			singular			plural
			first	second	third	first	second	third
indicative	present	simple	qırmıram	qırmırsan	qırmır	qırmırıq	qırmırsınız	qırmırlar
		perfect 1	qırmamışam	qırmamısan, qırmamışsan*	qırmamış	qırmamışıq	qırmamısınız, qırmamışsınız*	qırmamışlar
		perfect 2	–	qırmayıbsan	qırmayıb(dır)	–	qırmayıbsınız	qırmayıb(dır)lar
	past	simple	qırmadım	qırmadın	qırmadı	qırmadıq	qırmadınız	qırmadılar
		continuous	qırmırdım	qırmırdın	qırmırdı	qırmırdıq	qırmırdınız	qırmırdılar
		perfect	qırmamışdım	qırmamışdın	qırmamışdı	qırmamışdıq	qırmamışdınız	qırmamışdılar
	future	definite	qırmayacağam	qırmayacaqsan	qırmayacaq	qırmayacağıq	qırmayacaqsınız	qırmayacaqlar
		indefinite	qırmaram	qırmarsan, qırmazsan	qırmaz	qırmarıq	qırmarsınız, qırmazsınız	qırmazlar
	future-in-the-past	definite	qırmayacaqdım	qırmayacaqdın	qırmayacaqdı	qırmayacaqdıq	qırmayacaqdınız	qırmayacaqdılar
		indefinite	qırmazdım	qırmazdın	qırmazdı	qırmazdıq	qırmazdınız	qırmazdılar
conditional	present		qırmasam	qırmasan	qırmasa	qırmasaq	qırmasanız	qırmasalar
	past		qırmasaydım	qırmasaydın	qırmasaydı	qırmasaydıq	qırmasaydınız	qırmasaydılar
subjunctive			qırmayam	qırmayasan	qırmaya	qırmayaq	qırmayasınız	qırmayalar
hortative			qırmayasıyam	qırmayasısan	qırmayası	qırmayasıyıq	qırmayasısınız	qırmayasılar
obligational	present		qırmamalıyam	qırmamalısan	qırmamalı	qırmamalıyıq	qırmamalısınız	qırmamalılar
	past		qırmamalıydım	qırmamalıydın	qırmamalıydı	qırmamalıydıq	qırmamalıydınız	qırmamalıydılar
evidential	present		qırmayırmışam	qırmayırmışsan	qırmayırmış	qırmayırmışıq	qırmayırmışsınız	qırmayırmışlar
	past		qırmayıbmışam	qırmayıbmışsan	qırmayıbmış	qırmayıbmışıq	qırmayıbmışsınız	qırmayıbmışlar
imperative			qırmayım	qırma	qırmasın	qırmayaq qırmayalım*	qırmayın	qırmasınlar
negative potential
subject non-past participle			qırammayan
subject future definite participle			qırammayacaq
non-subject participle			(mənim +) qırammadığım	(sənin +) qırammadığın	(onun +) qırammadığı	(bizim +) qırammadığımız	(sizin +) qırammadığınız	(onların +) qırammadığı or qırammadıqları
converb			-
caritive converb			qırammadan
general temporal participle			qırammayanda
participle of intensification			qırammadıqca
specific temporal participle			qırammayarkən
modal participle			qırammayaraq
infinitive			qırammamaq
			singular			plural
			first	second	third	first	second	third
indicative	present	simple	qırammıram	qırammırsan	qırammır	qırammırıq	qırammırsınız	qırammırlar
		perfect 1	qırammamışam	qırammamısan, qırammamışsan*	qırammamışdır	qırammamışıq	qırammamısınız, qırammamışsınız*	qırammaşmılar
		perfect 2	–	qırammayıbsan	qırammayıb(dır)	–	qırammayıbsınız	qırammayıb(dır)lar
	past	simple	qırammadım	qırammadın	qırammadı	qırammadıq	qırammadınız	qırammadılar
		continuous	qırammırdım	qırammırdın	qırammırdı	qırammırdıq	qırammırdınız	qırammırdılır
		perfect	qırammamışdım	qırammamışdın	qırammamışdı	qırammamışdıq	qırammamışdınız	qırammamışdılar
	future	definite	qırammayacağam	qırammayacaqsan	qırammayacaq	qırammayacağıq	qırammayacaqsınız	qırammayacaqlar
		indefinite	qırammaram	qırammarsan, qırammazsan	qırammaz	qırammarıq	qırammarsınız, qırammazsınız	qırammazlar
	future-in-the-past	definite	qırammayacaqdım	qırammayacaqdın	qırammayacaqdı	qırammayacaqdıq	qırammayacaqdınız	qırammayacaqdılar
		indefinite	qırammazdım	qırammazdın	qırammazdı	qırammazdıq	qırammazdınız	qırammazdılar
conditional	present		qırammasam	qırammasan	qırammasa	qırammasaq	qırammasanız	qırammasalar
	past		qırammasaydım	qırammasaydın	qırammasaydı	qırammasaydıq	qırammasaydınız	qırammasaydılar
subjunctive			qırammayam	qırammayasan	qırammaya	qırammayaq	qırammayasınız	qırammayalar
imperative			qırammayım	qıramma	qırammasın	qırammayaq	qırammayın	qırammasınlar
* dated or high-register

Derived terms

• buzqıran (“icebreaker”)
• qırılmaq (“to break off, to snap off”)
• qırğın (“massacre”)
• qıraq (“edge”)
• qırıcı (“fighter”)
• qırıntı (“crumbs, debris, sawdust, splinters”)
• qırıq (“broken; pieces, fragments”)
  • qırıq-qırıq (“abruptly; to pieces”)
  • qırıq-quruq (“debris”)

Further reading

• “qırmaq” in Obastan.com.

Crimean Tatar

Verb

qırmaq

1. to curry, to rub.

References

• Mirjejev, V. A., Usejinov, S. M. (2002) Ukrajinsʹko-krymsʹkotatarsʹkyj slovnyk [Ukrainian – Crimean Tatar Dictionary]‎^[1], Simferopol: Dolya, →ISBN

Khalaj

Perso-Arabic		قؽرماق

Etymology

From Proto-Turkic *kïr-.

Pronunciation

• (Xarrâbî) IPA^(key): [qɪ̈ɾˈmaq]

Verb

qırmaq (third-person singular aorist qırrar, second person singular imperative qırrı)

1. to break, to demolish

Conjugation

Conjugation of qırmaq [thematic vowel -V², imperative -V¹]

Positive
infinitive			qırmaq
verbal noun			qırma
verbal adverb			qırdı
repeated verbal adverb			qırra
impersonal participle			qırğılı, qıran
personal participle			qırdıq
perfective participle			qırmış
necessitative participle			qırğılıq, qırmalığ, qırmalı
optative / imprecative participle			qırğır
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
			mən	sən	ô	biz	siz	ullar
indicative	aorist	simple	qırram	qırrañ	qırrar	qırramız	qırrañız	qırralar
		aorist past / past imperfect	qırrar-artım	qırrar-artııñ	qırrar-artı	qırrar-artıq	qırrar-artıñız	qırrar-artılar
		perfect continous	qırrar-amışam	qırrar-amışañ	qırrar-amış	qırrar-amışaq	qırrar-amışañız	qırrar-amışallar
	present	simple	qırrayôrım	qırrayôrııñ	qırrayôr, qırrayôrı	qırrayôrıq	qırrayôrıñız	qırrayullar
		past progressive	qırrayôr-artım	qırrayôr-artııñ	qırrayôr-artı	qırrayôr-artıq	qırrayôr-artıñız	qırrayôr-aortılar
		perfect progressive	qırrayôr-amışam	qırrayôr-amışañ	qırrayôr-amış	qırrayôr-amışaq	qırrayôr-amışañız	qırrayôr-amışallar
	past	form 1	qırdım	qırdııñ	qırdı	qırdıq	qırdıñız	qırdılar
		form 2	qırrıtım	qırrıtııñ	qırrıtı	qırrıtıq	qırrıtıñız	qırrıtılar
	perfect	simple	qırmışam	qırmışañ	qırmış	qırmışaq	qırmışañız	qırmışallar
		pluperfect	qırmış-artım	qırmış-artııñ	qırmış-artı	qırmış-artıq	qırmış-artıñız	qırmış-artılar
		perfect pluperfect	qırmış-amışam	qırmış-amışañ	qırmış-amış	qırmış-amışaq	qırmış-amışañız	qırmış-amışallar
conditional			qırsam	qırsañ	qırsa	qırsaq	qırsañız	qırsalar
intentional			qırrığam	qırrığañ	qırrığa	qırrığaq	qırrığañız	qırrığalar
imperative			qırrıdım	qırrı	qırrıta	qırrıdıq	qırrıdııñ	qırrıtalar
Negative
infinitive			qırmamaq
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
			mən	sən	ô	biz	siz	ullar
indicative	aorist	simple	qırmam	qırmañ	qırmaz	qırmamız	qırmañız	qırmazlar
		aorist past / past imperfect	qırmaz-artım	qırmaz-artııñ	qırmaz-artı	qırmaz-artıq	qırmaz-artıñız	qırmaz-artılar
		perfect continous	qırmaz-amışam	qırmaz-amışañ	qırmaz-amış	qırmaz-amışaq	qırmaz-amışañız	qırmaz-amışallar
	present	simple	qırmayôrım	qırmayôrııñ	qırmayôr, qırmayôrı	qırmayôrıq	qırmayôrıñız	qırmayullar
		past progressive	qırmayôr-artım	qırmayôr-artııñ	qırmayôr-artı	qırmayôr-artıq	qırmayôr-artıñız	qırmayôr-artılar
		perfect progressive	qırmayôr-amışam	qırmayôr-amışañ	qırmayôr-amış	qırmayôr-amışaq	qırmayôr-amışañız	qırmayôr-amışallar
	past		qırmadım	qırmadııñ	qırmadı	qırmadıq	qırmadıñız	qırmadılar
	perfect	basic	qırmadıqam	qırmadıqañ	qırmadıq	qırmadıqaq	qırmadıqañız	qırmadıqallar
		pluperfect	qırmadıq-artım	qırmadıq-artııñ	qırmadıq-artı	qırmadıq-artıq	qırmadıq-artıñız	qırmadıq-artılar
		perfect pluperfect	qırmadıq-amışam	qırmadıq-amışañ	qırmadıq-amış	qırmadıq-amışaq	qırmadıq-amışañız	qırmadıq-amışallar
conditional			qırmasam	qırmasañ	qırmasa	qırmasaq	qırmasañız	qırmasalar
intentional			qırmağam	qırmağañ	qırmağa	qırmağaq	qırmağañız	qırmağalar
imperative			qırmadım	qırma	qırmata	qırmadıq	qırmadııñ	qırmatalar

References

• Doerfer, Gerhard (1980) Wörterbuch des Chaladsch (Dialekt von Charrab) [Khalaj dictionary] (in German), Budapest: Akadémiai Kiadó