zapomnieć

Old Polish

Etymology

From za- +‎ pomnieć. First attested in the end of the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zapɔmɲɛt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zapɔmɲɛt͡ɕ/

Verb

zapomnieć pf (imperfective zapominać)

1. (attested in Lesser Poland) to forget (to cease remembering, to lose remembrance of) [with genitive or accusative ‘whom/what’; or with infinitive ‘to do what’]

   Synonym: zapomienąć

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 9, 33:

     Zapomnal iest (oblitus est) bog, odwrocyl licze swoie

     [Zapomniał jest (oblitus est) Bog, odwrocił lice swoje]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 41, 13:

     Przecz ies zapomnal me (quare oblitus es mei)?

     [Przecz jeś zapomniał mie (quare oblitus es mei)?]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 43, 22:

     Acz zapomneli iesmi ymø (si obliti sumus nomen) boga naszego

     [Acz zapomnieli jesmy imię (si obliti sumus nomen) Boga naszego]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 76, 9:

     Albo zapomni smilowacz se (obliviscetur misereri) bog?

     [Albo zapomni smiłować sie (obliviscetur misereri) Bog?]

2. mistranslation of Old Czech zabito
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[5], 9, 11:

     Nykakye potem bødze zapomnyano (nequaquam... interficietu) wszemu stworzenyu

     [Nikakie potem będzie zapomniano (nequaquam... interficietur) wsze[mu] stworzenie]

Derived terms

adjectives

• zapomniały

 

nouns

• zapomienienie

 

Related terms

nouns

• zapomnienie

 

verbs

• zapomienąć pf

 

Descendants

• Polish: zapomnieć
• Silesian: zapōmnieć

References

• Boryś, Wiesław (2005) “pomnieć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zapomnieć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• zapomnić (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish zapomnieć. By surface analysis, za- +‎ pomnieć.

Pronunciation

• IPA^(key): /zaˈpɔm.ɲɛt͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /zaˈpɔm.ɲɛt͡ɕ/

• Audio 1, zapomnieć:

  (file)

• Audio 2, zapomnieć się:

  (file)

• Rhymes: -ɔmɲɛt͡ɕ
• Syllabification: za‧pom‧nieć

Verb

zapomnieć pf (imperfective zapominać)

1. (transitive) to forget (to lose remembrance of) [with genitive or accusative ‘whom/what’; or with o (+ locative) ‘about whom/what’]

   Zapomniałem jego twarz. ― I have forgotten his face.

   • 2002, Wojciech Jagielski, Modlitwa o deszcz, Wydawnictwo W.A.B.:

     Za jedyną część kobiecego ciała, której widok miał nie kusić mężczyzn, uznano dłonie i tylko one mogły pozostawać odsłonięte. Rewolucja w modzie męskiej dotknęła przede wszystkim urzędników starego reżimu, którzy zaczęli przywdziewać barwy ochronne. Teraz, pragnąc wtopić się w otoczenie, zapomnieć o przeszłości i wmówić innym, że po prostu jej nie było, a życie zaczęło się wczoraj, skrzętnie chowali głęboko po kufrach i szafach płaszcze, garnitury i krawaty kupowane swego czasu w najelegantszych sklepach Moskwy i Taszkientu.

     Hands were considered the only part of the female body whose appearance weren't supposed to tempt men, and only they could be exposed. The revolution in men's fashion concerned, above all else, officials of the old regime, who started to don protective colors. Now, wishing to disappear into the surroundings, forget about the past and talk others into believing it simply didn't exist, and that life started yesterday, they busily put the coats, suits, and ties bought in the most elegant stores of Moscow and Tashkent away deep into the trunks and wardrobes.

2. (transitive) to forget (to lose the ability to do something) [with genitive or accusative ‘what’; or with żeby (+ infinitive) ‘how to do what’]
3. (transitive) to forget (to not take with oneself; to leave accidentally) [with genitive ‘what’]

   Zapomniałem kluczyków. ― I forgot my car keys.

4. (transitive) to forget (to unintentionally not do) [with o (+ locative) ‘about what’], [with żeby (+ infinitive) ‘how to do what’]
5. (transitive) to forget (to stop being interested in someone or something) [with o (+ locative) ‘about whom/what’]

   Nie chcę o nim zapomnieć. ― I do not want to forget about him.

6. (transitive) to forget (to forgive someone) [with accusative ‘what’ and dative ‘what’]
7. (reflexive with się) to forget each other (to lose remembrance of each other)
8. (reflexive with się) to forget oneself (to lose one's dignity, temper, or self-control) [with w (+ locative) ‘in what’]

   Synonyms: see Thesaurus:przesadzać

9. (reflexive with się, obsolete) to be forgotten (to stop being remembered about)

Conjugation

Conjugation of zapomnieć pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zapomnieć
future tense	1st	zapomnę			zapomnimy
	2nd	zapomnisz			zapomnicie
	3rd	zapomni			zapomną
	impersonal	zapomni się
past tense	1st	zapomniałem, -(e)m zapomniał	zapomniałam, -(e)m zapomniała	zapomniałom, -(e)m zapomniało	zapomnieliśmy, -(e)śmy zapomnieli	zapomniałyśmy, -(e)śmy zapomniały
	2nd	zapomniałeś, -(e)ś zapomniał	zapomniałaś, -(e)ś zapomniała	zapomniałoś, -(e)ś zapomniało	zapomnieliście, -(e)ście zapomnieli	zapomniałyście, -(e)ście zapomniały
	3rd	zapomniał	zapomniała	zapomniało	zapomnieli	zapomniały
	impersonal	zapomniano
conditional	1st	zapomniałbym, bym zapomniał	zapomniałabym, bym zapomniała	zapomniałobym, bym zapomniało	zapomnielibyśmy, byśmy zapomnieli	zapomniałybyśmy, byśmy zapomniały
	2nd	zapomniałbyś, byś zapomniał	zapomniałabyś, byś zapomniała	zapomniałobyś, byś zapomniało	zapomnielibyście, byście zapomnieli	zapomniałybyście, byście zapomniały
	3rd	zapomniałby, by zapomniał	zapomniałaby, by zapomniała	zapomniałoby, by zapomniało	zapomnieliby, by zapomnieli	zapomniałyby, by zapomniały
	impersonal	zapomniano by
imperative	1st	niech zapomnę			zapomnijmy
	2nd	zapomnij			zapomnijcie
	3rd	niech zapomni			niech zapomną
passive adjectival participle		zapomniany	zapomniana	zapomniane	zapomniani	zapomniane
anterior adverbial participle		zapomniwszy
verbal noun		zapomnienie

Derived terms

nouns

• zapomnienie

 

proverbs

• zapomniał wół, jak cielęciem był

 

verbs

• zapomnieć języka w gębie pf, zapominać języka w gębie impf
• zapomnieć o bożym świecie pf, zapominać o bożym świecie impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), zapomnieć is one of the most used words in Polish, appearing 1 time in scientific texts, 0 times in news, 6 times in essays, 22 times in fiction, and 52 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 81 times, making it the 798th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• zapomnieć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zapomnieć się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zapomnieć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zapomnieć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zapomnieć sie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “ZAPOMNIEĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 24.02.2015
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zapomnieć”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zapomnieć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zapomnieć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 226
• zapomnieć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego