دستار

Ottoman Turkish

Etymology

Borrowed from Persian دستار (dastâr).

Noun

دستار • (destar)

1. turban, a man's headdress made by winding a length of muslin

   Synonyms: چالمه (çalma), صاریق (sarık), عمامه (ʿimame)

2. handkerchief, a piece of cloth carried for wiping the face or hands

   Synonyms: مندیل (mendil), یاغلق (yağlık)

3. tablecloth, a piece of cloth used for covering a table

   Synonym: سفره (sofra)

4. napkin, serviette, a piece of cloth used for wiping the mouth

   Synonym: پچته (peçeta)

5. towel, a piece of cloth used for drying anything wet, especially after a bath

   Synonyms: بلوز (beluz), پیشگیر (peşgir)

Derived terms

• دستاربند (destarbend, “turbaned man”)

Descendants

• Turkish: destar

Further reading

• Çağbayır, Yaşar (2007) “destar”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 1150
• Kélékian, Diran (1911) “دستار”, in Dictionnaire turc-français‎^[1], Constantinople: Mihran, page 572
• Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Cidaris”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum‎^[2], Vienna, column 179
• Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “دستار”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum‎^[3], Vienna, column 2076
• Redhouse, James W. (1890) “دستار”, in A Turkish and English Lexicon‎^[4], Constantinople: A. H. Boyajian, page 901

Persian

Dari	دستار
Iranian Persian
Tajik	дастор

دستار

Etymology

دست (dast) +‎ ـار (-âr)

Pronunciation

• (Classical Persian) IPA^(key): [das.ˈtɑːɾ]

 

• (Dari, formal) IPA^(key): [d̪äs.t̪ʰɑ́ːɾ]

• (Dari, formal) IPA^(key): [d̪äs.t̪ʰɑ́ːɾ]
  • (Kabuli) IPA^(key): [d̪äs.t̪ʰɑ́ːɾ]
  • (Hazaragi) IPA^(key): [d̪äs.t̪ʰɔ́ːɾ]

• (Iran, formal) IPA^(key): [d̪æs.t̪ʰɒ́ːɹ]

• (Tajik, formal) IPA^(key): [d̪äs.t̪ʰɔ́ɾ]

Readings
Classical reading?	dastār
Dari reading?	dastār
Iranian reading?	dastâr
Tajik reading?	dastor

Noun

دستار • (dastâr) (plural دستارها (dastâr-hâ))

1. turban
   • 11th century, Abulfazl-i Bayhaqī, Tārīx-i Bayhaqī

     حسنک پیدا آمد، بی‌بند، جبه‌ای داشت حبری‌رنگ با سیاه می‌زد، خلق‌گونه و دراعه و ردایی سخت پاکیزه و دستاری نشابوری مالیده و موزهٔ میکاییلی نو در پای و موی سر مالیده، زیر دستار پوشیده کرده اندک مایه پیدا می‌بود.

     hasanak paydā āmad, bē-band, jubba-ē dāšt hibrī-rang bā siyāh mē-zad, xalaq-gūna u durrā'a u ridā-ē saxt pākīza u dastār-ē nešābūrī mālīda u mōza-i mīkā'īlī-i nō dar pāy u mō-i sar mālīda, zīr-i dastār pōšīda karda, andak māya paydā mē-būd.

     (please add an English translation of this quotation)

2. dastar
3. handkerchief
4. napkin
5. towel
6. apron

Inflection

Enclitic-attached forms of دستار (dastâr) (Iranian Persian)

Basic forms of دستار (dastâr) singular plural bare دستار (dastâr) دستار‌ها (dastâr) دستارا △ (dastârấ) definitive direct object دستار را (dastâr râ) دستار رو △ (dastâro) دستار‌ها را (dastâr) دستارا رو △ (dastârấ ro) ezâfe دستار (dastâr-e) دستار‌های (dastâr) دستارای △ (dastârấ-ye) marked indefinite or relative definite دستاری (dastâr-i) دستار‌هایی (dastâr) دستارایی △ (dastârấi) △ Colloquial.     Possessive forms of دستار (dastâr) singular plural 1st person singular (“my”) دستارم (dastâram) دستار‌هایم (dastâr-hấyam) دستار‌هام، دستارام △ (dastârấm) 2nd person singular (“your”) دستارت (dastârat) [Term?] △ (dastâret) دستار‌هایت (dastâr-hấyat) دستار‌هات، دستارات △ (dastârất) 3rd person singular (“his, her, its”) دستارش (dastâraš) [Term?] △ (dastâreš) دستار‌هایش (dastâr-hấyaš) دستار‌هاش، دستاراش △ (dastârấš) 1st plural (“our”) دستارمان (dastâremân) دستارمون △ (dastâremun) دستار‌هایمان (dastâr-hấyemân) دستار‌هامون، دستارامون △ (dastârấmun) 2nd plural (“your”) دستارتان (dastâretân) دستارتون △ (dastâretun) دستار‌هایتان (dastâr-hấyetân) دستار‌هاتون، دستاراتون △ (dastârấtun) 3rd plural (“their”) دستارشان (dastârešân) دستارشون △ (dastârešun) دستار‌هایشان (dastâr-hấyešân) دستار‌هاشون، دستاراشون △ (dastârấšun) △ Colloquial.

Derived terms

• دستارسر (dastâr-sar)

Descendants

• → Bengali: দস্তার (dostar)
• → Gujarati: દસ્તાર (dastār)
• → Ottoman Turkish: دستار (destâr)
  • Turkish: destar
• → Punjabi: دستار (dastar) / ਦਸਤਾਰ (dastār)
  • → English: dastar
• → Urdu: دستار (dastār)

Punjabi

Etymology

Borrowed from Classical Persian دستار (dastār).

Noun

دستار • (dastār) f (Gurmukhi spelling ਦਸਤਾਰ)

1. turban