कृति

See also: कति, क्त, केतु, कृत्, and किंतु

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit कृति (kṛtí), ultimately from Proto-Indo-European *kʷer- (“to do, make”).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /kɾɪ.t̪iː/

Noun

कृति • (kŕti) f

1. action, activity, doing, work

   Synonyms: क्रिया (kriyā), काम (kām)

2. creation, piece

Declension

Declension of कृति (fem i-stem)

	singular	plural
direct	कृति kŕti	कृतियाँ kŕtiyā̃
oblique	कृति kŕti	कृतियों kŕtiyõ
vocative	कृति kŕti	कृतियो kŕtiyo

Sanskrit

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kr̩.tí/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkr̩.t̪i/

Etymology 1

From Proto-Indo-Aryan *kr̥tíṣ, from Proto-Indo-Iranian *kr̥tíš, from Proto-Indo-European *kʷr̥-tí-s, from *kʷer- (“to do, make”). Equivalent to the root कृ (kṛ) +‎ -ति (-ti).

Noun

कृति • (kṛtí) stem, f

1. the act of doing, making, performing, manufacturing, composing
2. action, activity
3. creation, work
4. literary work
5. a house of relics
6. ‘magic’ » -कर
7. a witch (compare कृत्या)
8. a kind of अनुष्टुभ् metre (consisting of two पादs of twelve syllables each and a third पाद of eight syllables)
9. another metre (a stanza of four lines with twenty syllables in each)
10. (by extension) the number twenty
11. a collective name of the metres कृति, प्रक्°, आक्°, विक्°, संक्°, अभिक्°, and उत्कृति
12. a square number
13. (drama) confirmation of any obtainment
14. name of the wife of संह्राद and mother of पञ्च-जन

Declension

Feminine i-stem declension of कृति (kṛtí)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कृतिः kṛtíḥ	कृती kṛtī́	कृतयः kṛtáyaḥ
Vocative	कृते kṛ́te	कृती kṛ́tī	कृतयः kṛ́tayaḥ
Accusative	कृतिम् kṛtím	कृती kṛtī́	कृतीः kṛtī́ḥ
Instrumental	कृत्या / कृती¹ kṛtyā́ / kṛtī́¹	कृतिभ्याम् kṛtíbhyām	कृतिभिः kṛtíbhiḥ
Dative	कृतये / कृत्यै² / कृती¹ kṛtáye / kṛtyaí² / kṛtī́¹	कृतिभ्याम् kṛtíbhyām	कृतिभ्यः kṛtíbhyaḥ
Ablative	कृतेः / कृत्याः² / कृत्यै³ kṛtéḥ / kṛtyā́ḥ² / kṛtyaí³	कृतिभ्याम् kṛtíbhyām	कृतिभ्यः kṛtíbhyaḥ
Genitive	कृतेः / कृत्याः² / कृत्यै³ kṛtéḥ / kṛtyā́ḥ² / kṛtyaí³	कृत्योः kṛtyóḥ	कृतीनाम् kṛtīnā́m
Locative	कृतौ / कृत्याम्² / कृता¹ kṛtaú / kṛtyā́m² / kṛtā́¹	कृत्योः kṛtyóḥ	कृतिषु kṛtíṣu
Notes	¹Vedic ²Later Sanskrit ³Brāhmaṇas

Descendants

• → Hindi: कृति (kŕti)
• → Old Javanese: kṛti
  • > Javanese: ꦏꦂꦠꦶ (karti), ꦏꦼꦂꦠꦶ (kerti) (inherited)
• Punjabi: ਕਿਰਤ (kirat, “work, labor, creation”)

Noun

कृति • (kṛti) stem, m

1. name of several persons
2. name of a pupil of हिरण्य-नाभ

Declension

Masculine i-stem declension of कृति (kṛtí)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कृतिः kṛtíḥ	कृती kṛtī́	कृतयः kṛtáyaḥ
Vocative	कृते kṛ́te	कृती kṛ́tī	कृतयः kṛ́tayaḥ
Accusative	कृतिम् kṛtím	कृती kṛtī́	कृतीन् kṛtī́n
Instrumental	कृतिना / कृत्या¹ kṛtínā / kṛtyā́¹	कृतिभ्याम् kṛtíbhyām	कृतिभिः kṛtíbhiḥ
Dative	कृतये kṛtáye	कृतिभ्याम् kṛtíbhyām	कृतिभ्यः kṛtíbhyaḥ
Ablative	कृतेः / कृत्यः¹ kṛtéḥ / kṛtyáḥ¹	कृतिभ्याम् kṛtíbhyām	कृतिभ्यः kṛtíbhyaḥ
Genitive	कृतेः / कृत्यः¹ kṛtéḥ / kṛtyáḥ¹	कृत्योः kṛtyóḥ	कृतीनाम् kṛtīnā́m
Locative	कृतौ / कृता¹ kṛtaú / kṛtā́¹	कृत्योः kṛtyóḥ	कृतिषु kṛtíṣu
Notes	¹Vedic

Etymology 2

Ultimately from Proto-Indo-European *(s)ker- (“to cut (off)”).

Noun

कृति • (kṛti) stem, f

2. the act of hurting, injuring
4. a knife, dagger, sword

Declension

Feminine i-stem declension of कृति (kṛti)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कृतिः kṛtiḥ	कृती kṛtī	कृतयः kṛtayaḥ
Vocative	कृते kṛte	कृती kṛtī	कृतयः kṛtayaḥ
Accusative	कृतिम् kṛtim	कृती kṛtī	कृतीः kṛtīḥ
Instrumental	कृत्या / कृती¹ kṛtyā / kṛtī¹	कृतिभ्याम् kṛtibhyām	कृतिभिः kṛtibhiḥ
Dative	कृतये / कृत्यै² / कृती¹ kṛtaye / kṛtyai² / kṛtī¹	कृतिभ्याम् kṛtibhyām	कृतिभ्यः kṛtibhyaḥ
Ablative	कृतेः / कृत्याः² / कृत्यै³ kṛteḥ / kṛtyāḥ² / kṛtyai³	कृतिभ्याम् kṛtibhyām	कृतिभ्यः kṛtibhyaḥ
Genitive	कृतेः / कृत्याः² / कृत्यै³ kṛteḥ / kṛtyāḥ² / kṛtyai³	कृत्योः kṛtyoḥ	कृतीनाम् kṛtīnām
Locative	कृतौ / कृत्याम्² / कृता¹ kṛtau / kṛtyām² / kṛtā¹	कृत्योः kṛtyoḥ	कृतिषु kṛtiṣu
Notes	¹Vedic ²Later Sanskrit ³Brāhmaṇas

References

• Monier Williams (1899) “कृति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 303, column 2.
• Monier Williams (1899) “कृति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 304, column 1.