मुक्त

See also: मुक्ति and मुक्ती

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit मुक्त (mukta). Doublet of मुफ़्त (muft).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /mʊkt̪/

Adjective

मुक्त • (mukt) (indeclinable, Urdu spelling مکت)

1. free
2. liberated, unfettered
3. exonerated, set free
4. exculpated, absolved

Synonyms

• आज़ाद (āzād)

Derived terms

• मुक्ति (mukti)

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit मुक्त (mukta).

Pronunciation

• IPA^(key): /muk.t̪ə/

Adjective

मुक्त • (mukta)

1. free, liberated

   Synonym: स्वतंत्र (svatantra)

   मुक्त संचार

   mukta sañcār

   Free movement

Derived terms

• मुक्ती (muktī, “liberation”)

 

References

• Berntsen, Maxine, “मुक्त”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies, 1982-1983.

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• মুক্ত (Assamese script)
• ᬫᬸᬓ᭄ᬢ (Balinese script)
• মুক্ত (Bengali script)
• 𑰦𑰲𑰎𑰿𑰝 (Bhaiksuki script)
• 𑀫𑀼𑀓𑁆𑀢 (Brahmi script)
• မုက္တ (Burmese script)
• મુક્ત (Gujarati script)
• ਮੁਕ੍ਤ (Gurmukhi script)
• 𑌮𑍁𑌕𑍍𑌤 (Grantha script)
• ꦩꦸꦏ꧀ꦠ (Javanese script)
• 𑂧𑂳𑂍𑂹𑂞 (Kaithi script)
• ಮುಕ್ತ (Kannada script)
• មុក្ត (Khmer script)
• ມຸກ຺ຕ (Lao script)
• മുക്ത (Malayalam script)
• ᠮᡠᡬᢠᠠ (Manchu script)
• 𑘦𑘳𑘎𑘿𑘝 (Modi script)
• ᠮᠤᢉᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧆𑧔𑦮𑧠𑦽 (Nandinagari script)
• 𑐩𑐸𑐎𑑂𑐟 (Newa script)
• ମୁକ୍ତ (Odia script)
• ꢪꢸꢒ꣄ꢡ (Saurashtra script)
• 𑆩𑆶𑆑𑇀𑆠 (Sharada script)
• 𑖦𑖲𑖎𑖿𑖝 (Siddham script)
• මුක‍්ත (Sinhalese script)
• 𑩴𑩒𑩜 𑪙𑩫 (Soyombo script)
• 𑚢𑚰𑚊𑚶𑚙 (Takri script)
• முக்த (Tamil script)
• ముక్త (Telugu script)
• มุกฺต (Thai script)
• མུ་ཀྟ (Tibetan script)
• 𑒧𑒳𑒏𑓂𑒞 (Tirhuta script)
• 𑨢𑨃𑨋𑩇𑨙 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *muktás, from Proto-Indo-European *muk-tó-s (“released, discharged”), from *(s)mewk- (“to free, escape”). By surface analysis, मुच् (√muc, root meaning “to loosen, let loose, free” (verb मुञ्चति (muñcáti))) +‎ -त (-ta, “-ed”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /muk.tɐ́/, [muk̚.tɐ́]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈmuk.t̪ɐ/, [ˈmuk̚.t̪ɐ]

Adjective

मुक्त • (mukta) stem

1. discharged, abandoned
2. free
3. liberated, set free, emancipated
4. gone, vanished, disappeared
5. shed, laid aside
6. fallen or dropped down, thrown

Declension

Masculine a-stem declension of मुक्त
Nom. sg.	मुक्तः (muktaḥ)
Gen. sg.	मुक्तस्य (muktasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मुक्तः (muktaḥ)	मुक्तौ (muktau)	मुक्ताः (muktāḥ)
Vocative	मुक्त (mukta)	मुक्तौ (muktau)	मुक्ताः (muktāḥ)
Accusative	मुक्तम् (muktam)	मुक्तौ (muktau)	मुक्तान् (muktān)
Instrumental	मुक्तेन (muktena)	मुक्ताभ्याम् (muktābhyām)	मुक्तैः (muktaiḥ)
Dative	मुक्ताय (muktāya)	मुक्ताभ्याम् (muktābhyām)	मुक्तेभ्यः (muktebhyaḥ)
Ablative	मुक्तात् (muktāt)	मुक्ताभ्याम् (muktābhyām)	मुक्तेभ्यः (muktebhyaḥ)
Genitive	मुक्तस्य (muktasya)	मुक्तयोः (muktayoḥ)	मुक्तानाम् (muktānām)
Locative	मुक्ते (mukte)	मुक्तयोः (muktayoḥ)	मुक्तेषु (mukteṣu)

Feminine ā-stem declension of मुक्त
Nom. sg.	मुक्ता (muktā)
Gen. sg.	मुक्तायाः (muktāyāḥ)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मुक्ता (muktā)	मुक्ते (mukte)	मुक्ताः (muktāḥ)
Vocative	मुक्ते (mukte)	मुक्ते (mukte)	मुक्ताः (muktāḥ)
Accusative	मुक्ताम् (muktām)	मुक्ते (mukte)	मुक्ताः (muktāḥ)
Instrumental	मुक्तया (muktayā)	मुक्ताभ्याम् (muktābhyām)	मुक्ताभिः (muktābhiḥ)
Dative	मुक्तायै (muktāyai)	मुक्ताभ्याम् (muktābhyām)	मुक्ताभ्यः (muktābhyaḥ)
Ablative	मुक्तायाः (muktāyāḥ)	मुक्ताभ्याम् (muktābhyām)	मुक्ताभ्यः (muktābhyaḥ)
Genitive	मुक्तायाः (muktāyāḥ)	मुक्तयोः (muktayoḥ)	मुक्तानाम् (muktānām)
Locative	मुक्तायाम् (muktāyām)	मुक्तयोः (muktayoḥ)	मुक्तासु (muktāsu)

Neuter a-stem declension of मुक्त
Nom. sg.	मुक्तम् (muktam)
Gen. sg.	मुक्तस्य (muktasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मुक्तम् (muktam)	मुक्ते (mukte)	मुक्तानि (muktāni)
Vocative	मुक्त (mukta)	मुक्ते (mukte)	मुक्तानि (muktāni)
Accusative	मुक्तम् (muktam)	मुक्ते (mukte)	मुक्तानि (muktāni)
Instrumental	मुक्तेन (muktena)	मुक्ताभ्याम् (muktābhyām)	मुक्तैः (muktaiḥ)
Dative	मुक्ताय (muktāya)	मुक्ताभ्याम् (muktābhyām)	मुक्तेभ्यः (muktebhyaḥ)
Ablative	मुक्तात् (muktāt)	मुक्ताभ्याम् (muktābhyām)	मुक्तेभ्यः (muktebhyaḥ)
Genitive	मुक्तस्य (muktasya)	मुक्तयोः (muktayoḥ)	मुक्तानाम् (muktānām)
Locative	मुक्ते (mukte)	मुक्तयोः (muktayoḥ)	मुक्तेषु (mukteṣu)

Synonyms

• स्वतन्त्र (svatantra)

Participle

मुक्त • (mukta)

1. past participle of मुच् (muc)

Synonyms

• स्वतन्त्र (svatantra)

Noun

मुक्त • (mukta) stem, n

1. the spirit released from corporeal existence

Declension

Neuter a-stem declension of मुक्त (mukta)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मुक्तम् muktam	मुक्ते mukte	मुक्तानि / मुक्ता¹ muktāni / muktā¹
Vocative	मुक्त mukta	मुक्ते mukte	मुक्तानि / मुक्ता¹ muktāni / muktā¹
Accusative	मुक्तम् muktam	मुक्ते mukte	मुक्तानि / मुक्ता¹ muktāni / muktā¹
Instrumental	मुक्तेन muktena	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्तैः / मुक्तेभिः¹ muktaiḥ / muktebhiḥ¹
Dative	मुक्ताय muktāya	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्तेभ्यः muktebhyaḥ
Ablative	मुक्तात् muktāt	मुक्ताभ्याम् muktābhyām	मुक्तेभ्यः muktebhyaḥ
Genitive	मुक्तस्य muktasya	मुक्तयोः muktayoḥ	मुक्तानाम् muktānām
Locative	मुक्ते mukte	मुक्तयोः muktayoḥ	मुक्तेषु mukteṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• → Bengali: মুক্ত (mukto)
• → Hindi: मुक्त (mukt)
• → Marathi: मुक्त (mukta)
• → Telugu: ముక్తము (muktamu)

References

• Monier Williams (1899) “मुक्त”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 820/3.