Wiktionary

nagle

See also: nagłe, naglę, and nágle

Danish

edit

Pronunciation

edit

Etymology 1

edit

From Old Norse nagli, from Proto-Germanic *nagalô, derived from *naglaz (“nail; peg”), which is the source of Danish negl, English nail, German Nagel (“nail; spike”).

Noun

edit

nagle c (singular definite naglen, plural indefinite nagler)

  1. spike, nail
  2. peg (of wood)
Declension
edit
Declension of nagle
common
gender 		Singular Plural
indefinite definite indefinite definite
nominative nagle naglen nagler naglerne
genitive nagles naglens naglers naglernes

Etymology 2

edit

From Old Danish næglæ, from Old Norse negla, from Proto-Germanic *naglijaną, cognate with English nail (Old English næġl(i)an), German nageln (Old High German negilen), Gothic 𐌲𐌰𐌽𐌰𐌲𐌻𐌾𐌰𐌽 (ganagljan). Derived from the noun *naglaz (“nail”). The modern Danish form is influenced by the noun and German nageln.

Verb

edit

nagle (past tense naglede, past participle naglet)

  1. to nail
Conjugation
edit
Inflection of nagle
present past
simple nagler naglede
perfect har naglet havde naglet
passive nagles nagledes
participle naglende naglet
imperative nagl —
infinitive nagle —
auxiliary verb have —
gerund naglen —

German

edit

Pronunciation

edit
  • Audio:(file)

Verb

edit

nagle

  1. inflection of nageln:
    1. first-person singular present
    2. singular imperative
    3. first/third-person singular subjunctive I

Norwegian Nynorsk

edit

Pronunciation

edit

Etymology 1

edit

From Old Norse negla, from Proto-Germanic *naglijaną. Reanalyzed vowel from nagl and nagle.

Alternative forms

edit

Verb

edit

nagle (present tense naglar, past tense nagla, past participle nagla, passive infinitive naglast, present participle naglande, imperative nagle/nagl)

  1. to nail, to fasten with nails or pegs
  2. to claw at with one's nails

Etymology 2

edit

From Old Norse nagli. Compare nagl (“(finger)nail”).

Noun

edit

nagle m (definite singular naglen, indefinite plural naglar, definite plural naglane)

  1. a spike, nail
  2. a peg

References

edit

Anagrams

edit

Old Polish

edit

Etymology

edit

From nagły +‎ -e. First attested in 1461.

Pronunciation

edit
  • IPA(key): (10th–15th CE) /naːɡlʲɛ/
  • IPA(key): (15th CE) /nɒɡlʲɛ/

Adverb

edit

nagle

  1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) suddenly; quickly; violently; unexpectedly
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 63, 4:
      Nagle (subito) strzelacz gi bødø
      [Nagle (subito) strzelać ji będą]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 132r:
      Subito id est cito velociter repente insperate schnell nagle prathko
      [Subito id est cito velociter repente insperate schnell nagle prędko]
  2. (attested in Lesser Poland) soon
    Synonym: z nagła
    • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎[2], Miechów, page ar 7:
      Pocøhø sø modlich, izbi ie bog zbauil ot mocy crola poganskego. Tegdis nagle bog uslusal modlituø luda
      [Poczęchą się modlić, iżby je Bog zbawił ot mocy krola pogańskiego. Tegdyż nagle Bog usłuszał modlitwę luda]
  3. on the ground; down, onto one's face
    • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[3], 22, 8:
      Nye bødzesz vinyen, gdisz syø kto popelznye, nagle padnye (in praeceps ruente)
      [Nie będziesz winien, gdyż się kto popełznie, nagle padnie (in praeceps ruente)]
    • 1915 [Middle of the 15th century], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543‎[4], page 517:
      Nagle pascz succumbere
      [Nagle paść succumbere]
edit
adjectives
nouns
verbs

    Descendants

    edit
    • Masurian: nágle
    • Polish: nagle
    • Silesian: nŏgle

    References

    edit
    • Bańkowski, Andrzej (2000) “nagle”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
    • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “nagle”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
    • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “nagle”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

    Polish

    edit

    Etymology

    edit

    Inherited from Old Polish nagle. By surface analysis, nagły +‎ -e. Compare Kashubian nôgle.

    Pronunciation

    edit

    Adverb

    edit

    nagle (not comparable)

    1. suddenly (happening quickly and with little or no warning)
      Synonym: niespodziewanie
    2. (obsolete) quickly
      Synonym: szybko
    3. (obsolete) violently (with force)
      Synonym: gwałtownie

    Derived terms

    edit
    proverbs

    Trivia

    edit

    According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), nagle is one of the most used words in Polish, appearing 7 times in scientific texts, 0 times in news, 8 times in essays, 69 times in fiction, and 21 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 105 times, making it the 592nd most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

    References

    edit
    1. ^ Ida Kurcz (1990) “nagle”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 266

    Further reading

    edit
    • nagle in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
    • nagle in Polish dictionaries at PWN
    • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nagle”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
    • “NAGLE”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 25.09.2008
    • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “nagle”, in Słownik języka polskiego
    • Aleksander Zdanowicz (1861) “nagle”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
    • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “nagle”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 3, Warsaw, page 69
    • nagle in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

    Serbo-Croatian

    edit

    Adjective

    edit

    nagle

    1. inflection of nagao:
      1. masculine accusative plural
      2. feminine genitive singular
      3. feminine nominative/accusative/vocative plural
    Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=nagle&oldid=80692703"