विद्युत्

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit विद्युत् (vidyut).

Pronunciation

(Delhi) IPA^(key): /ʋɪd̪.jʊt̪/

Noun

विद्युत् • (vidyut) f

brilliant, electric, lightning
energy, electrical, electricity

Declension

Declension of विद्युत् (fem cons-stem)

	singular	plural
direct	विद्युत् vidyut	विद्युतें vidyutẽ
oblique	विद्युत् vidyut	विद्युतों vidyutõ
vocative	विद्युत् vidyut	विद्युतो vidyuto

Related terms

बिजली (bijlī)

Sanskrit

Alternative scripts

ৱিদ্যুত্ (Assamese script)
ᬯᬶᬤ᭄ᬬᬸᬢ᭄ (Balinese script)
বিদ্যুত্ (Bengali script)
𑰪𑰰𑰟𑰿𑰧𑰲𑰝𑰿 (Bhaiksuki script)
𑀯𑀺𑀤𑁆𑀬𑀼𑀢𑁆 (Brahmi script)
ဝိဒျုတ် (Burmese script)
વિદ્યુત્ (Gujarati script)
ਵਿਦ੍ਯੁਤ੍ (Gurmukhi script)
𑌵𑌿𑌦𑍍𑌯𑍁𑌤𑍍 (Grantha script)
ꦮꦶꦢꦾꦸꦠ꧀ (Javanese script)
𑂫𑂱𑂠𑂹𑂨𑂳𑂞𑂹 (Kaithi script)
ವಿದ್ಯುತ್ (Kannada script)
វិទ្យុត៑ (Khmer script)
ວິທ຺ຍຸຕ຺ (Lao script)
വിദ്യുത് (Malayalam script)
ᠸᡳᡩᠶᡠᢠ (Manchu script)
𑘪𑘱𑘟𑘿𑘧𑘳𑘝𑘿 (Modi script)
ᠸᠢᢑᠶ᠋ᠤᢐ (Mongolian script)
𑧊𑧒𑦿𑧠𑧇𑧔𑦽𑧠 (Nandinagari script)
𑐰𑐶𑐡𑑂𑐫𑐸𑐟𑑂 (Newa script)
ଵିଦ୍ଯୁତ୍ (Odia script)
ꢮꢶꢣ꣄ꢫꢸꢡ꣄ (Saurashtra script)
𑆮𑆴𑆢𑇀𑆪𑆶𑆠𑇀 (Sharada script)
𑖪𑖰𑖟𑖿𑖧𑖲𑖝𑖿 (Siddham script)
විද්‍යුත් (Sinhalese script)
𑩾𑩑𑩭 𑪙𑩻𑩒𑩫 𑪙 (Soyombo script)
𑚦𑚮𑚛𑚶𑚣𑚰𑚙𑚶 (Takri script)
வித்³யுத் (Tamil script)
విద్యుత్ (Telugu script)
วิทฺยุตฺ (Thai script)
ཝི་དྱུ་ཏ྄ (Tibetan script)
𑒫𑒱𑒠𑓂𑒨𑒳𑒞𑓂 (Tirhuta script)
𑨭𑨁𑨛𑩇𑨪𑨃𑨙𑨴 (Zanabazar Square script)

Etymology

Compound of वि- (vi-, “apart, away”) +‎ द्युत् (dyut, “to shine”).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ʋid.jút/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈʋid̪.jut̪/

Root

विद्युत् • (vidyut)

to flash forth, lighten, shine forth (as the rising sun)
to hurl away by a stroke of lightning
to illuminate

Derived terms

Adjective

विद्युत् • (vidyút) stem

flashing, shining, glittering
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda

Declension

Masculine ut-stem declension of विद्युत् (vidyút)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विद्युत् vidyút	विद्युतौ / विद्युता¹ vidyútau / vidyútā¹	विद्युतः vidyútaḥ
Vocative	विद्युत् vídyut	विद्युतौ / विद्युता¹ vídyutau / vídyutā¹	विद्युतः vídyutaḥ
Accusative	विद्युतम् vidyútam	विद्युतौ / विद्युता¹ vidyútau / vidyútā¹	विद्युतः vidyútaḥ
Instrumental	विद्युता vidyútā	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भिः vidyúdbhiḥ
Dative	विद्युते vidyúte	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भ्यः vidyúdbhyaḥ
Ablative	विद्युतः vidyútaḥ	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भ्यः vidyúdbhyaḥ
Genitive	विद्युतः vidyútaḥ	विद्युतोः vidyútoḥ	विद्युताम् vidyútām
Locative	विद्युति vidyúti	विद्युतोः vidyútoḥ	विद्युत्सु vidyútsu
Notes	¹Vedic

Feminine ut-stem declension of विद्युत् (vidyút)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विद्युत् vidyút	विद्युतौ / विद्युता¹ vidyútau / vidyútā¹	विद्युतः vidyútaḥ
Vocative	विद्युत् vídyut	विद्युतौ / विद्युता¹ vídyutau / vídyutā¹	विद्युतः vídyutaḥ
Accusative	विद्युतम् vidyútam	विद्युतौ / विद्युता¹ vidyútau / vidyútā¹	विद्युतः vidyútaḥ
Instrumental	विद्युता vidyútā	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भिः vidyúdbhiḥ
Dative	विद्युते vidyúte	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भ्यः vidyúdbhyaḥ
Ablative	विद्युतः vidyútaḥ	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भ्यः vidyúdbhyaḥ
Genitive	विद्युतः vidyútaḥ	विद्युतोः vidyútoḥ	विद्युताम् vidyútām
Locative	विद्युति vidyúti	विद्युतोः vidyútoḥ	विद्युत्सु vidyútsu
Notes	¹Vedic

Neuter ut-stem declension of विद्युत् (vidyút)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विद्युत् vidyút	विद्युती vidyútī	विद्युन्ति vidyúnti
Vocative	विद्युत् vídyut	विद्युती vídyutī	विद्युन्ति vídyunti
Accusative	विद्युत् vidyút	विद्युती vidyútī	विद्युन्ति vidyúnti
Instrumental	विद्युता vidyútā	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भिः vidyúdbhiḥ
Dative	विद्युते vidyúte	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भ्यः vidyúdbhyaḥ
Ablative	विद्युतः vidyútaḥ	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भ्यः vidyúdbhyaḥ
Genitive	विद्युतः vidyútaḥ	विद्युतोः vidyútoḥ	विद्युताम् vidyútām
Locative	विद्युति vidyúti	विद्युतोः vidyútoḥ	विद्युत्सु vidyútsu

Noun

विद्युत् • (vidyút) stem, m or f or n

lightning, a flashing thunderbolt
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 5.83.4:
  प्र वाता॒ वान्ति॑ प॒तय॑न्ति वि॒द्युत॒ उदोष॑धी॒र्जिह॑ते॒ पिन्व॑ते॒ स्व॑:।
  इरा॒ विश्व॑स्मै॒ भुव॑नाय जायते॒ यत्प॒र्जन्य॑: पृथि॒वीं रेत॒साव॑ति॥
  prá vā́tā vā́nti patáyanti vidyúta údóṣadhīrjíhate pínvate svà:.
  írā víśvasmai bhúvanāya jāyate yátparjánya: pṛthivī́ṃ rétasā́vati.
  Forth burst the winds, down come the lightning-flashes: the plants shoot up, the realm of light is streaming.
  Food springs abundant for all living creatures, when Parjanya quickens earth with moisture.

Declension

Masculine ut-stem declension of विद्युत् (vidyút)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विद्युत् vidyút	विद्युतौ / विद्युता¹ vidyútau / vidyútā¹	विद्युतः vidyútaḥ
Vocative	विद्युत् vídyut	विद्युतौ / विद्युता¹ vídyutau / vídyutā¹	विद्युतः vídyutaḥ
Accusative	विद्युतम् vidyútam	विद्युतौ / विद्युता¹ vidyútau / vidyútā¹	विद्युतः vidyútaḥ
Instrumental	विद्युता vidyútā	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भिः vidyúdbhiḥ
Dative	विद्युते vidyúte	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भ्यः vidyúdbhyaḥ
Ablative	विद्युतः vidyútaḥ	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भ्यः vidyúdbhyaḥ
Genitive	विद्युतः vidyútaḥ	विद्युतोः vidyútoḥ	विद्युताम् vidyútām
Locative	विद्युति vidyúti	विद्युतोः vidyútoḥ	विद्युत्सु vidyútsu
Notes	¹Vedic

Feminine ut-stem declension of विद्युत् (vidyút)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विद्युत् vidyút	विद्युतौ / विद्युता¹ vidyútau / vidyútā¹	विद्युतः vidyútaḥ
Vocative	विद्युत् vídyut	विद्युतौ / विद्युता¹ vídyutau / vídyutā¹	विद्युतः vídyutaḥ
Accusative	विद्युतम् vidyútam	विद्युतौ / विद्युता¹ vidyútau / vidyútā¹	विद्युतः vidyútaḥ
Instrumental	विद्युता vidyútā	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भिः vidyúdbhiḥ
Dative	विद्युते vidyúte	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भ्यः vidyúdbhyaḥ
Ablative	विद्युतः vidyútaḥ	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भ्यः vidyúdbhyaḥ
Genitive	विद्युतः vidyútaḥ	विद्युतोः vidyútoḥ	विद्युताम् vidyútām
Locative	विद्युति vidyúti	विद्युतोः vidyútoḥ	विद्युत्सु vidyútsu
Notes	¹Vedic

Neuter ut-stem declension of विद्युत् (vidyút)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विद्युत् vidyút	विद्युती vidyútī	विद्युन्ति vidyúnti
Vocative	विद्युत् vídyut	विद्युती vídyutī	विद्युन्ति vídyunti
Accusative	विद्युत् vidyút	विद्युती vidyútī	विद्युन्ति vidyúnti
Instrumental	विद्युता vidyútā	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भिः vidyúdbhiḥ
Dative	विद्युते vidyúte	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भ्यः vidyúdbhyaḥ
Ablative	विद्युतः vidyútaḥ	विद्युद्भ्याम् vidyúdbhyām	विद्युद्भ्यः vidyúdbhyaḥ
Genitive	विद्युतः vidyútaḥ	विद्युतोः vidyútoḥ	विद्युताम् vidyútām
Locative	विद्युति vidyúti	विद्युतोः vidyútoḥ	विद्युत्सु vidyútsu

Derived terms

विद्युन्मत् (vidyúnmat)
- Dardic:
  - Torwali: بِجمت (bijmot)
विद्युल्लता (vidyullatā), विद्युल्लतिका (vidyullatikā, “forked lightning”) (compounded with लता (latā), लतिका (latikā, “creeper, vine”))
- Magadhi Prakrit: 𑀯𑀺𑀚𑁆𑀚𑀼𑀮𑀺𑀆 (vijjuliā)
  - Assamese: বিজুলী (bizuli)
  - Bengali: বিজলী (bijlī)
  - Odia: ବିଜୁଳି (bijuḷi)
- Helu Prakrit: 𑀯𑀺𑀚𑁆𑀚𑀼𑀮𑁆𑀮𑀬𑀸 (vijjullayā)
  - Dhivehi: ވިދުވަރު (viduvaru)
  - Sinhalese: විදුලි (widuli)
- Pali: vijjullatā
- Sauraseni Prakrit: 𑀯𑀺𑀚𑁆𑀚𑀼𑀮𑀺𑀆 (vijjuliā)
  - Gujarati: વીજળી (vījaḷī)
  - Hindustani: bijlī
    Hindi: बिजली
    
    Urdu: بجلی
  - Nepali: बिजुली (bijulī)
  - Punjabi: ਬਿਜਲੀ (bijlī)

Descendants

Maharastri Prakrit: 𑀯𑀺𑀚𑁆𑀚𑀼 (vijju)
- Gujarati: વીજ (vīj)
- Konkani: वीज (vīj̈)
- Old Marathi: 𑘪𑘲𑘕𑘳 (vīju)
  - Marathi: वीज (vīj̈)
Pali: vijju
- → Khmer: វិជ្ជុ (vɨccuʼ)
- → Thai: วิชชุ (wít-chú)
Gujarati: વીજ (vīj)
→ Assamese: বিদ্যুৎ (biiddut)
→ Bengali: বিদ্যুৎ (biddut)
→ Hindi: विद्युत् (vidyut)
→ Kannada: ವಿದ್ಯುತ್ತು (vidyuttu)
→ Khmer: វិទ្យុ (vityuʼ)
→ Lao: ວິທະຍຸ (wi tha nyu)
→ Marathi: विद्युत (vidyut)
→ Odia: ବିଦ୍ୟୁତ (bidyuta)
→ Thai: วิทยุ (wít-tá-yú)

References

Monier Williams (1899) “विद्युत्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 966/3.
Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 555