postawa

See also: postawą

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *postava. By surface analysis, deverbal from postawić. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pɔstava/
• IPA^(key): (15^th CE) /pɔstava/

Noun

postawa f

1. nature; shape (external appearance)
   • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXV, page 266:

     Postawa apparencia

     [Postawa apparencia]

   1. (attested in Greater Poland) posture (positioning of one's body)
      • 1461-1467, Sermones. Rękopiśmienne ekscerpty pochodzące z rkpsu Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. 230 (dawna sygn. 1421/108 Mns) z roku 1461-1467, page 66r:

        Statura humilis per humilitatem postava pobozna przesz prostoscz

        [Statura humilis per humilitatem postawa pobożna przez prostość]

      • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 57v:

        Gestus […] actus corporis cogitatio vel mos postavą

        [estus […] actus corporis cogitatio vel mos postawa]

2. height, stature
   • 1930 [c. 1455], “I Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[4], 16, 7:

     Nye patrzi na gego oblycze any na postawø gego wisokoscy (altitudinem staturae eius)

     [Nie patrzy na jego oblicze ani na postawy jego wysokości (altitudinem staturae eius)]

3. (attested in Lesser Poland) essence, substance (set of essential features, what is essential and unchangeable in an object)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Ath 29:

     Bog gest z osoby albo sz postawy (ex substantia) oczczowy przed weky vrodzon

     [Bog jest z osoby albo z postawy (ex substancia,) oćcowy przed wieki urodzon]

Derived terms

adjectives

• postawny

 

Related terms

adjectives

• postawcowy

 

nouns

• postaw
• postawek
• postawiec
• postawienie
• postawnik

 

verbs

• postawić pf, postawiać impf

 

Descendants

• Polish: postawa
• Silesian: postawa

References

• Boryś, Wiesław (2005) “postawa”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “postawa”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “postawa”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “postawa”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “postawa”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish postawa. By surface analysis, deverbal from postawić.

Pronunciation

• IPA^(key): /pɔˈsta.va/
• (Middle Polish) IPA^(key): /pɔˈsta.va/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ava
• Syllabification: po‧sta‧wa

Noun

postawa f

1. (literary) posture (someone's body structure)
2. (literary) posture (consciously adopted body position)
3. (literary) stance; attitude; bearing; demeanor (way of behaving and thinking towards some phenomena, events or people) [with wobec (+ genitive) ‘towards whom/what’]
4. (phonetics) peak retention-stage, stop-stage (phase when the organs of speech remain in the correct position for a given vowel)

   Synonym: szczyt

5. (obsolete) character; person

   Synonyms: postać, osoba

6. (obsolete) shape; appearance

   Synonyms: kształt, pozór

7. (obsolete) pomp (show of magnificence; parade; display; power)

   Synonyms: pompa, sadzenie się, wystawność

8. (obsolete) warp (threads stretched lengthwise in a loom)

   Synonym: postaw

9. (obsolete) piece of cloth; roll

   Synonym: postaw

10. (obsolete) elevation of a construction

    Synonym: elewacja

11. (Middle Polish) height

    Synonym: wzrost

12. (Middle Polish) pretending; make-believe
13. (Middle Polish) pride; conceit

    Synonym: pycha

14. (Middle Polish) enthusiasm; fantasy; self-confidence
15. (Middle Polish) A phase of the moon.
16. (Middle Polish) imagination; image
17. (Middle Polish) position, layout
18. (Middle Polish) nature; source, essence
19. (Middle Polish)The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
    1. stop; rest

       Synonym: postój

       • 1562, M. Rej, Zwierzyniec‎^[6], page 116v:

         SArgus rybá ieſt w morzu/ co Kozę rad widzi/ Chłop gdy ią chce vłápić/ [...] Włoży ná głowę ſkorę Kozią y z rogámi/ Idzye ná brzeg/ áż Sárgus/ płynie s poſtáwámi. A ten ia wnet połápi

         [Sargus ryba jest w morzu/ co kozę rad widzi/ Chłop gdy ją chce ułapić/ [...] Włoży na głowę skórę kozią i z rogami/ Idzie na brzeg/ aż Sargus/ płynie s postawami. A ten ją wnet połapi]

Declension

Declension of postawa

	singular	plural
nominative	postawa	postawy
genitive	postawy	postaw
dative	postawie	postawom
accusative	postawę	postawy
instrumental	postawą	postawami
locative	postawie	postawach
vocative	postawo	postawy

Derived terms

nouns

• postawa zasadnicza

 

Noun

postawa m animacy unattested

1. (Middle Polish) pretender
2. (Middle Polish) the Devil

Further reading

• postawa in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• postawa in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “postawa”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “postawa”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “postawa”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “postawa”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 761

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish postawa. By surface analysis, deverbal from postawić.

Pronunciation

• IPA^(key): /pɔˈstava/
• Rhymes: -ava
• Syllabification: po‧sta‧wa

Noun

postawa m pers

1. braggart, buffoon, hot shot

Further reading

• postawa in silling.org