przepowiadać
Old Polish edit
Alternative forms edit
Etymology edit
From prze- + powiadać. First attested in the 14th century.
Pronunciation edit
Verb edit
przepowiadać impf (perfective przepowiedzieć)
- to say, to inform
- Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie[1], page 11b:
- Prestocz szø gest svøthy Gan s dostognich ludzy byl narodzyl tegodla, isbicz on prafdø przepouedal byl
- [Przeztoć się jest święty Jan z dostojnych ludzi był narodził tegodla, iżbyć on prawdę przepowiedał był]
- to predict, to foresee
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter][2], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 70, 18:
- Asz nine (usque nunc) przepowadacz bødø dzywi twoie
- [Aż ninie (czy nynie, usque nunc) przepowiadać będę dziwy twoje]
- Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie[3], page 5a:
- O boszemcy vmøczenv gestcy ona (sc. Sybilla) przedthim to vele lath byla przepouedala
- [O bożemci umęczeniu jestci ona (sc. Sybilla) przedtym to wiele lat była przepowiedała']
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page 650:
- O yego mącze rozmayte prorocztwa przepovyedana
- [O jego męce rozmaite proroctwa przepowiedana]
- (reflexive with się, law) to appear in court to conduct a case
- 1868 [1487], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[5], volume XIX, page 250:
- Domine iudex, attempto terminum al. przepowyedam ssye super... Iohannem
- [Domine iudex, attempto terminum al. przepowiedam sie super... Iohannem]
Derived terms edit
nouns
Related terms edit
nouns
verbs
- powiedzieć pf, powiadać impf
Descendants edit
- Polish: przepowiadać
References edit
- Bańkowski, Andrzej (2000) “przepowiadać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “przepowiadać, przepowiedać, przepowiedać się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish edit
Alternative forms edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish przepowiadać. By surface analysis, prze- + powiadać.
Pronunciation edit
- IPA(key): /pʂɛ.pɔˈvja.dat͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /pʂɛ.pɔˈvja.dat͡ɕ/, /pr̝ɛ.pɔˈvja.dat͡ɕ/
Audio (file) - Rhymes: -adat͡ɕ
- Syllabification: prze‧po‧wia‧dać
Verb edit
przepowiadać impf (perfective przepowiedzieć)
- (transitive) to foretell, to prophesy (to predict the future) [+dative = for whom]
- (transitive, colloquial) to resay, to retell, to repeat (to say multiple times either out loud or in one's head in order to better remember something)
- (transitive, Middle Polish) to give someone text to repeat
Verb edit
przepowiadać impf
- (transitive, religion) to preach the beliefs and rules of a given religion
Conjugation edit
Derived terms edit
adjectives
nouns
Related terms edit
adjectives
nouns
verbs
- powiedzieć pf, powiadać impf
References edit
Further reading edit
- przepowiadać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- przepowiadać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przepowiedać, przepowiadać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przepowiadać”, in Słownik języka polskiego[6]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “przepowiadać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[7]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przepowiadać”, in Słownik języka polskiego[8] (in Polish), volume 5, Warsaw, page 169
- przepowiadać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego