przepowiadać

Old Polish

Alternative forms

• przepowiedać

Etymology

From prze- +‎ powiadać. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝ɛpɔvjadat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝ɛpɔvjadat͡ɕ/

Verb

przepowiadać impf (perfective przepowiedzieć)

1. (attested in Lesser Poland) to say, to inform
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[1], Krakow, page 11b:

     Prestocz szø gest svøthy Gan s dostognich ludzy byl narodzyl tegodla, isbicz on prafdø przepouedal byl

     [Przeztoć się jest święty Jan z dostojnych ludzi był narodził tegodla, iżbyć on prawdę przepowiedał był]

2. (attested in Lesser Poland) to predict, to foresee
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 70, 18:

     Asz nine (usque nunc) przepowadacz bødø dzywi twoie

     [Aż ninie (czy nynie, usque nunc) przepowiadać będę dziwy twoje]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[3], Krakow, page 5a:

     O boszemcy vmøczenv gestcy ona (sc. Sybilla) przedthim to vele lath byla przepouedala

     [O bożemci umęczeniu jestci ona (sc. Sybilla) przedtym to wiele lat była przepowiedała']

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[4], page 650:

     O yego mącze rozmayte prorocztwa przepovyedana

     [O jego męce rozmaite proroctwa przepowiedana]

3. (reflexive with się, law) to appear in court to conduct a case
   • 1868 [1487], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[5], volume XIX, page 250:

     Domine iudex, attempto terminum al. przepowyedam ssye super... Iohannem

     [Domine iudex, attempto terminum al. przepowiedam sie super... Iohannem]

Derived terms

nouns

• przepowiadacz
• przepowiadanie

 

Related terms

nouns

• przepowiednica
• przepowiednik
• przepowiedzenie
• przepowieść

 

verbs

• powiedzieć pf, powiadać impf

 

Descendants

• Polish: przepowiadać

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “przepowiadać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przepowiadać, przepowiedać, przepowiedać się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• przepowiedać (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish przepowiadać. By surface analysis, prze- +‎ powiadać.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /pʂɛ.pɔˈvja.dat͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): (16^th c.) /pr̝ɛ.pɔˈvja.dat͡ɕ/, (17^th–18^th c.) /pʂɛ.pɔˈvja.dat͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -adat͡ɕ
• Syllabification: prze‧po‧wia‧dać

Verb

przepowiadać impf (perfective przepowiedzieć)

1. (transitive) to foretell, to prophesy (to predict the future) [with dative ‘for whom’]
2. (transitive, colloquial) to resay, to retell, to repeat (to say multiple times either out loud or in one's head in order to better remember something)
3. (transitive, Middle Polish) to give someone text to repeat

Verb

przepowiadać impf

1. (transitive, religion) to preach the beliefs and rules of a given religion

Conjugation

Conjugation of przepowiadać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		przepowiadać
present tense	1st	przepowiadam			przepowiadamy
	2nd	przepowiadasz			przepowiadacie
	3rd	przepowiada			przepowiadają
	impersonal	przepowiada się
past tense	1st	przepowiadałem, -(e)m przepowiadał	przepowiadałam, -(e)m przepowiadała	przepowiadałom, -(e)m przepowiadało	przepowiadaliśmy, -(e)śmy przepowiadali	przepowiadałyśmy, -(e)śmy przepowiadały
	2nd	przepowiadałeś, -(e)ś przepowiadał	przepowiadałaś, -(e)ś przepowiadała	przepowiadałoś, -(e)ś przepowiadało	przepowiadaliście, -(e)ście przepowiadali	przepowiadałyście, -(e)ście przepowiadały
	3rd	przepowiadał	przepowiadała	przepowiadało	przepowiadali	przepowiadały
	impersonal	przepowiadano
future tense	1st	będę przepowiadał, będę przepowiadać	będę przepowiadała, będę przepowiadać	będę przepowiadało, będę przepowiadać	będziemy przepowiadali, będziemy przepowiadać	będziemy przepowiadały, będziemy przepowiadać
	2nd	będziesz przepowiadał, będziesz przepowiadać	będziesz przepowiadała, będziesz przepowiadać	będziesz przepowiadało, będziesz przepowiadać	będziecie przepowiadali, będziecie przepowiadać	będziecie przepowiadały, będziecie przepowiadać
	3rd	będzie przepowiadał, będzie przepowiadać	będzie przepowiadała, będzie przepowiadać	będzie przepowiadało, będzie przepowiadać	będą przepowiadali, będą przepowiadać	będą przepowiadały, będą przepowiadać
	impersonal	będzie przepowiadać się
conditional	1st	przepowiadałbym, bym przepowiadał	przepowiadałabym, bym przepowiadała	przepowiadałobym, bym przepowiadało	przepowiadalibyśmy, byśmy przepowiadali	przepowiadałybyśmy, byśmy przepowiadały
	2nd	przepowiadałbyś, byś przepowiadał	przepowiadałabyś, byś przepowiadała	przepowiadałobyś, byś przepowiadało	przepowiadalibyście, byście przepowiadali	przepowiadałybyście, byście przepowiadały
	3rd	przepowiadałby, by przepowiadał	przepowiadałaby, by przepowiadała	przepowiadałoby, by przepowiadało	przepowiadaliby, by przepowiadali	przepowiadałyby, by przepowiadały
	impersonal	przepowiadano by
imperative	1st	niech przepowiadam			przepowiadajmy
	2nd	przepowiadaj			przepowiadajcie
	3rd	niech przepowiada			niech przepowiadają
active adjectival participle		przepowiadający	przepowiadająca	przepowiadające	przepowiadający	przepowiadające
passive adjectival participle		przepowiadany	przepowiadana	przepowiadane	przepowiadani	przepowiadane
contemporary adverbial participle		przepowiadając
verbal noun		przepowiadanie

Derived terms

adjectives

• przepowiadalny

 

nouns

• przepowiadacz
• przepowiadaczka
• przepowiadka

 

Related terms

adjectives

• przepowiedczy
• przepowiedni

 

nouns

• przepowiadalność
• przepowiastka
• przepowiednia
• przepowiednik
• przepowiedź
• przepowieść

 

verbs

• powiedzieć pf, powiadać impf

 

Further reading

• przepowiadać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przepowiadać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przepowiedać, przepowiadać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przepowiadać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przepowiadać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przepowiadać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 169
• przepowiadać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego