przepowiedzieć
Old Polish edit
Etymology edit
From prze- + powiedzieć. First attested in the fourteenth century.
Pronunciation edit
Verb edit
przepowiedzieć pf (imperfective przepowiadać)
- to inform, to let know
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][1], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 118, 172:
- Przepowe (pronuntiabit, Puł: przepo[po]wye) yøzyk moy molwø twoyø
- [Przepowie (pronuntiabit, Puł: przepo[po]wie) język moj mołwę twoję]
- to foresee, to predict
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[2], page 403:
- O tem, yako myly Iesus przepovyedzyal svą mąka apostolom svoym
- [O tem, jako miły Jesus przepowiedział swą mękę apostołom swoim]
- (law) to report or make a statement either in court or at a bureau
- 1868 [1443], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[3], volume XI, Lviv, page 223:
- Veniens Onanya... kmeto reginalis predixit al. przepowyedzal, quia Lucz de Bukowe... uxorem suam insequens in via et strata libera ipsam dehonestavit iuxta suam voluntatem
- [Veniens Onanija... kmeto reginalis predixit al. przepowiedział, quia Łucz de Bukowa... uxorem suam insequens in via et strata libera ipsam dehonestavit iuxta suam voluntatem]
- (reflexive with się, law) to appear in court to hear a case
- 1868 [1436], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[4], volume XIII, Lviv, page 12:
- Nicolaus... actor attemptavit terminum primum al. przepowyedzal sa super Michaelem Warczaba
- [Nicolaus... actor attemptavit terminum primum al. przepowiedział się super Michaelem Warcaba (a. Warcabą)]
Derived terms edit
nouns
Related terms edit
nouns
verbs
- powiedzieć pf, powiadać impf
Descendants edit
- Polish: przepowiedzieć
References edit
- Bańkowski, Andrzej (2000) “przepowiedzieć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “przepowiedzieć, przepowiedzieć się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish przepowiedzieć. By surface analysis, prze- + powiedzieć.
Pronunciation edit
- IPA(key): /pʂɛ.pɔˈvjɛ.d͡ʑɛt͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /pʂɛ.pɔˈvjɛ.d͡ʑɛt͡ɕ/, /pr̝ɛ.pɔˈvjɛ.d͡ʑɛt͡ɕ/, /pʂɛ.pɔˈvjɛ.d͡ʑet͡ɕ/, /pr̝ɛ.pɔˈvjɛ.d͡ʑet͡ɕ/
Audio (file) - Rhymes: -ɛd͡ʑɛt͡ɕ
- Syllabification: prze‧po‧wie‧dzieć
Verb edit
przepowiedzieć pf (imperfective przepowiadać)
- (transitive) to foretell, to prophesy (to predict the future) [+dative = for whom]
- (transitive, colloquial) to resay, to retell, to repeat (to say multiple times either out loud or in one's head in order to better remember something)
Conjugation edit
Derived terms edit
adjectives
nouns
Related terms edit
adjective
nouns
verbs
- powiedzieć pf, powiadać impf
References edit
Further reading edit
- przepowiedzieć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- przepowiedzieć in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przepowiedzieć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przepowiedzieć”, in Słownik języka polskiego[5]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “przepowiedzieć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[6]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przepowiedzieć”, in Słownik języka polskiego[7] (in Polish), volume 5, Warsaw, page 169
- przepowiedzieć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego