tworzyć
Old Polish edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *tvorìti. First attested in the 15th century.
Pronunciation edit
Verb edit
tworzyć impf
- to create, to make (to bring into existence)
- 1424, Kanon mszy św., Canon missae., volume III, page 63:
- Przipusczy prze Ihesu Crista, przes gegosz ta wszistka zawszdy dobraa tworzisz (per quem haec omnia... bona creas), swąnczysz... y dawasz naam
- [Przypuści prze Jesu Krysta, przez jegóż ta wszystka zawżdy dobra tworzysz (per quem haec omnia... bona creas), święcisz... i dawasz nam]
- 1977-1980 [1471], Wanda Żurowska-Górecka, Vladimír Kyas, editors, Mamotrekty staropolskie [Old Polish-Latin Dictionaries and wordlists], page 211:
- Fingo tworzą, lepyą
- [Fingo tworzę, lepię]
- to shape, to form
- 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXV, page 220:
- Radocha sama syry tworzyla
- [Radocha sama syry tworzyła]
- mistranslation of Latin generō
Derived terms edit
nouns
verbs
- roztworzyć pf, roztwarzać impf
- twarzyć impf
- utworzyć pf
- wytworzyć pf
- zatworzyć pf, zatwarzać impf
Related terms edit
adjectives
nouns
verbs
- wytwarzyć pf
Descendants edit
References edit
- Boryś, Wiesław (2005) “tworzyć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “tworzyć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “tworzyć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish tworzyć.
Pronunciation edit
- IPA(key): /ˈtfɔ.ʐɨt͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈtfɔ.ʐɨt͡ɕ/, /ˈtfɔ.r̝ɨt͡ɕ/
Audio 1, tworzyć (file) Audio 2, tworzyć (file) Audio 3, tworzyć się (file) - Rhymes: -ɔʐɨt͡ɕ
- Syllabification: two‧rzyć
Verb edit
tworzyć impf
- (transitive) to create (to bring into existence)
- (transitive) to create (to cause, to bring (a non-object) about by an action, behavior, or event, to occasion)
- (transitive) to create (to make or produce from other (e.g. raw, unrefined or scattered) materials or combinable elements or ideas; to design or invest with a new form, shape, function, etc.)
- (transitive) to form (to be part of a group)
- Synonyms: składać się, utwarzać, współtworzyć
- (transitive) to form (to take the form of something)
- Synonym: utwarzać
- (transitive) to create (to compose or write a creative work)
- (transitive, obsolete, of liquors) to thin (to add water and cause to become thinner)
- Synonym: roztwarzać
- (reflexive with się) to be created
- (reflexive with się) to appear, to arise (to begin to exist)
- Synonym: powstawać
Conjugation edit
Derived terms edit
nouns
verbs
- dotworzyć pf, dotwarzać impf
- natworzyć pf
- odtworzyć pf, odtwarzać impf
- potworzyć pf, potwarzać impf
- przetworzyć pf, przetwarzać impf
- roztworzyć pf, roztwarzać impf
- stworzyć pf, stwarzać impf
- utworzyć pf, utwarzać impf
- współtworzyć impf
- wytworzyć pf, wytwarzać impf
- zatworzyć pf
Trivia edit
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), tworzyć is one of the most used words in Polish, appearing 35 times in scientific texts, 4 times in news, 18 times in essays, 6 times in fiction, and 2 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 65 times, making it the 1016th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References edit
Further reading edit
- tworzyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- tworzyć się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- tworzyć in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “tworzyć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “tworzyć”, in Słownik języka polskiego[5]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “tworzyć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[6]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “tworzyć”, in Słownik języka polskiego[7] (in Polish), volume 7, Warsaw, page 180
- tworzyć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego